آیین نامه ایمنی امور پیمانکاری مصوب 1404/04/31
آیین نامه ایمنی امور پیمانکاری مستند به مواد 85 و 86 و 91 قانون کار مشتمل بر 21 ماده مصوب 1404/04/31 شورایعالی حفاظت فنی
شناسنامه آیین نامه ایمنی امور پیمانکاری:
شماره روزنامه رسمی:
تاریخ روزنامه رسمی:
شماره ابلاغ: ۱۲۳۰۲۳
تاریخ ابلاغ: ۱۴۰۴/۷/۱۳
مرجع تصویب: شورایعالی حفاظت فنی
تاریخ تصویب: 1404/04/31
بیشتر بخوانید:
+ مقررات مرتبط با آیین نامه ایمنی امور پیمانکاری (مقررات کار)
+ استخدام و کار در آرای وحدت رویه قضایی
+ مسائل قانون کار در آراء دیوان عدالت اداری
+ موضوعات کار در نظریات مشورتی
مقررات مرجع:
+ ماده 85 قانون کار 1369: برای صیانت نیروی انسانی و منابع مادی کشور رعایت دستورالعمل هایی کـه از طریق شورای عالی حفاظت فنی (جهت تامین حفاظت فنی) و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی (جهت جلوگیری از بیماری های حرفه ای و تامین بهداشت کار و کارگر و محیط کار) تدوین می شود، برای کلیه کارگاه ها، کارفرمایان، کارگران و کار آموزان الزامی است.
تبصره ـ کارگاه های خانوادگی نیز مشمول مقررات این فصل بوده و مکلف بـه رعایت اصول فنی و بهداشت کار می باشند.
= ماده 86 قانون کار 1369: شورای عالی حفاظت فنی مسئول تهیه موازین و آیین نامه های حفاظت فنی می باشد و از اعضاء ذیل تشکیل می گردد:
۱ ـ اصلاح ۱۳۹۰ ـ وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی یا معاون او کـه رییس شورا خواهد بود.
۲ ـ معاون وزارت صنایع
۳ ـ معاون وزارت صنایع سنگین
۴ ـ معاون وزارت کشاورزی
۵ ـ معاون وزارت نفت
۶ ـ معاون وزارت معادن و فلزات
۷ ـ معاون وزارت جهاد سازندگی
۸ ـ رییس سازمان حفاظت محیط زیست
۹ ـ دو نفر از استادان با تجربه دانشگاه در رشته های فنی
۱۰ ـ دو نفر از مدیران صنایع
۱۱ ـ دو نفر از نمایندگان کارگران
۱۲ ـ اصلاح ۱۳۹۰ ـ مدیرکل بازرسی کار وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی کـه دبیر شورا خواهد بود.
تبصره ۱ ـ اصلاح ۱۳۹۰ ـ پیشنهادات شورا بـه تصویب وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی رسیده و شورا در صورت لزوم می تواند برای تهیه طرح آیین نامه های مربوط بـه حفاظت فنی کارگران در محیط کار و انجام سایر وظایف مربوط بـه شورا، کمیته های تخصصی مرکب از کارشناسان تشکیل دهد.
تبصره ۲ ـ اصلاح ۱۳۹۰ ـ آیین نامه داخلی شورا با پیشنهاد شورای عالی حفاظت فنی بـه تصویب وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی خواهد رسید.
تبصره ۳ ـ اصلاح ۱۳۹۰ ـ انتخاب اساتید دانشگاه، نمایندگان کارگران و نمایندگان مدیران صنایع مطابق دستورالعملی خواهد بود کـه توسط شورای عالی حفاظت فنی تهیه و بـه تصویب وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی خواهد رسید.
+ ماده 91 قانون کار 1369: کارفرمایان و مسئولان کلیه واحد های موضوع ماده ۸۵ این قانون مکلفند بر اساس مصوبات شورای عالی حفاظت فنی برای تامین حفاظت و سلامت و بهداشت کارگران در محیط کار، وسایل و امکانات لازم را تهیه و در اختیار آنان قرار داده و چگونگی کاربرد وسایل فوق الذکر را بـه آنان بیاموزند و در خصوص رعایت مقررات حفاظتی و بهداشتی نظارت نمایند. افراد مذکور نیز ملزم بـه استفاده و نگهداری از وسایل حفاظتی و بهداشتی فردی و اجرای دستورالعمل های مربوطه کارگاه می باشند.
متن آیین نامه ایمنی امور پیمانکاری:
به استناد مواد (۸۵)، (۸۶) و (۹۱) قانون کار جمهوری اسلامی ایران، آیین نامه ایمنی امور پیمانکاری که به منظور صیانت از نیروی انسانی در یکصد و نود و پنجمین جلسه شورای عالی حفاظت فنی مورخ ۱۴۰۴/۰۴/۳۱ بازنگری و توسط آن شورا پیشنهاد شده است، به شرح زیر تصویب می شود.
فصل اول ـ کلیات و تعاریف
ماده ۱ ـ هدف و دامنه کاربرد: این آیین نامه به استناد مواد (۱۳)، (۸۵)، (۸۶) و (۹۱) قانون کار جمهوری اسلامی ایران با هدف صیانت از نیروی انسانی و منابع مادی کشور، به منظور شناسایی و ساماندهی پیمانکاران و کاهش حوادث ناشی از کار در کارگاه های مشمول قانون کار تدوین می شود. این آیین نامه برای تمامی کارفرمایانی که مطابق با ماده (۱۳) قانون کار نسبت به انعقاد قرارداد با پیمانکار اقدام نموده و نیز پیمانکارانی که دارای پیمان فعال می باشند؛ لازم الاجرا است.
ماده ۲ ـ تعاریف: در این آیین نامه اصطلاحات زیر در معانی مشروح ذیل به کار می روند:
۱. کارفرما/مقاطعه دهنده: شخص حقیقی یا حقوقی است که اجرای عملیات موضوع پیمان را براساس اسناد و مدارک پیمان به پیمانکار واگذار می نماید، در ضمن نمایندگان ایشان در حکم کارفرما می باشند.
۲. پیمانکار/مقاطعه کار: شخص حقیقی یا حقوقی صلاحیت دار است که بر اساس اسناد و مدارک پیمان، مسئولیت اجرای عملیات پیمان را به عهده می گیرد. شرکت های دارای رتبه مشاور از سازمان برنامه و بودجه کشور به عنوان پیمانکار محسوب نمی شوند.
۳. پیمانکار اصلی: شخص حقیقی یا حقوقی صلاحیت داری است که بر اساس اسناد و مدارک پیمان به عنوان مجری اصلی موضوع پیمان شناخته می شود.
۴. پیمانکار فرعی: شخص حقیقی یا حقوقی صلاحیت داری است که پیمانکار اصلی با وی برای انجام بخشی از امور، قرارداد منعقد نموده و پیمانکار فرعی ملزم به اجرای تعهدات بر اساس اسناد و مدارک موضوع پیمان می باشد.
۵ . قرارداد/پیمان: سندی است مکتوب فی مابین کارفرما با پیمانکار اصلی یا پیمانکار اصلی با پیمانکاران فرعی یا فی مابین پیمانکاران فرعی با یکدیگر که بیان کننده تعهدات و التزام طرفین قرارداد در موضوع پیمان آنان است. در قرارداد پیمانکاری مواردی از قبیل مشخصات طرفین قرارداد، موضوع، مبلغ، مدت پیمان، تعهدات و اختیارات کارفرما و پیمانکار و فسخ یا خاتمه پیمان مشخص می شود.
۶ . صاحب کار: شخصی است حقیقی یا حقوقی که مالک یا نماینده قانونی مالک کارگاه بوده و انجام امور کامل یک پیمان/ قرارداد را به یک پیمانکار/ مقاطعه کار واگذار نماید. در حالتی که یک یا چند نوع از عملیات یا فعالیت کارگاه به یک یا چند پیمانکار/ مقاطعه کار محول گردد، در این حالت مطابق تعریف بند اول، شخص کارفرما یا مقاطعه دهنده نامیده می شود. همچنین در صورتی که شخص رأساً یک یا تعدادی کارگر را در کارگاه متعلق به خود بر طبق ماده (۲) قانون کار به کارگمارد، کارفرما محسوب می شود.
۷. سامانه: سامانه اخذ اطلاعات پیمانکاران سراسر کشور که توسط وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی تهیه شده و کلیه فرآیندهای اجرایی این آیین نامه صرفاً از طریق آن انجام می گیرد.
۸ . اداره کل استان: منظور اداره کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان است که وفق مقررات این آیین نامه، وظیفه نظارت بر پیمانکاران/ مقاطعه کاران فعال در سطح استان را دارند.
۹. مجری آموزشی ذیصلاح: شخص حقوقی است که منطبق با آیین نامه آموزش ایمنی کارفرمایان، کارگران و کارآموزان مصوب شورای عالی حفاظت فنی، گواهی احراز صلاحیت برگزاری آموزش ایمنی کار را از مرکز تحقیقات و تعلیمات حفاظت فنی و بهداشت کار اخذ می نماید.
فصل دوم ـ مقررات
وظایف کارفرمایان/مقاطعه دهند گان ـ پیمانکاران/مقاطعه کاران
ماده ۳ ـ مطابق ماده (۱۳) قانون کار کارفرما/ مقاطعه دهنده مکلف است قرارداد خود را با پیمانکار/مقاطعه کار به نحوی منعقد نماید که در آن، پیمانکار/ مقاطعه کار متعهد شود که تمامی مقررات قانون کار و آیین نامه های حفاظت فنی و بهداشت کار مصوب شورای عالی حفاظت فنی را در مورد کارگران خود اعمال نماید.
ماده ۴ ـ کارفرمایان/ مقاطعه دهندگان مکلفند مشخصات پیمانکاران/ مقاطعه کاران و موضوع پیمان فعال خود را در سامانه ، حداکثر طی یک هفته پس از عقد قرارداد پیمان درج نمایند.
ماده ۵ ـ پیمانکاران/مقاطعه کارانی که دارای پیمان فعال می باشند مکلفند اطلاعات و مشخصات مورد نیاز را در سامانه (پیوست شماره یک)، حداکثر طی یک ماه پس از عقد قرارداد درج نمایند.
تبصره ـ پیمانکار/مقاطعه کار موظف است در صورت عقد پیمان/ قرارداد جدید نیز، نسبت به ثبت اطلاعات خود در سامانه اقدام نماید.
ماده ۶ ـ کارفرما/مقاطعه دهنده مکلف است با توجه به قوانین و آیین نامه های موجود، مفاد قرارداد فی مابین و ابلاغیه های صادره از سوی بازرسان کار، بر عملکرد ایمنی کلیه پیمانکاران/ مقاطعه کاران خود نظارت نماید.
تبصره ـ کارفرما/ مقاطعه دهنده مکلف است تمهیدات لازم در محیط های کاری را قبل از اعطای پیمان/قرارداد در نظر گرفته و ساختارهای مورد نیاز را فراهم نماید.
ماده ۷ ـ پیمانکاران/مقاطعه کاران اصلی و فرعی مکلفند کلیه قوانین و مقررات، آیین نامه ها و دستورالعمل های حفاظت فنی و بهداشت کار را در مدت زمان انجام کار و محدوده عملیات پیمان رعایت نمایند. مقاطعه دهنده اصلی نیز مکلف به نظارت بر این فرآیند است.
ماده ۸ ـ کلیه مسئولیت ها و تعهدات طرفین پیمان در مورد ایمنی باید صراحتاً در متن قرارداد لحاظ و امکانات و منابع مورد نیاز برای انجام اقدامات کنترلی و پیشگیرانه مرتبط با ایمنی حسب مورد توسط طرفین تأمین گردد.
ماده ۹ ـ در هنگام عقد قرارداد لازم است هزینه های مربوط به امور ایمنی در قرارداد لحاظ نموده و پیمانکار/ مقاطعه کار از ابتدای قرارداد با نظارت کارفرما/ مقاطعه دهنده موظف به اجرای آن می باشد.
ماده ۱۰ ـ کارفرما/مقاطعه دهنده باید نظارت لازم برای اخذ گواهینامه آموزش های مورد نیاز در زمینه های ایمنی از طریق مراجع صلاحیتدار به کارگران تحت پوشش پیمانکاران/ مقاطعه کاران اصلی و فرعی را با توجه به نوع فعالیت، مطابق با آیین نامه آموزش ایمنی کارفرمایان، کارگران و کارآموزان بعمل آورد.
تبصره ۱ ـ آموزش ایمنی کارفرمایان، حداقل برای مدیرعامل یا یکی از اعضای هیئت مدیره پیمانکار/ مقاطعه کار (برای پیمانکاران دارای شخصیت حقوقی) و برای شخص پیمانکار (دارای شخصیت حقیقی) الزامی می باشد.
تبصره ۲ ـ با توجه به نوع و میزان مخاطرات محیط کار، کارگران تحت پوشش پیمانکاران/ مقاطعه کاران باید دوره های آموزش تخصصی اعلامی از سوی معاونت روابط کار را از طریق مجریان ذیصلاح طی نمایند.
تبصره ۳ ـ آموزش عمومی، تخصصی و بازآموزی کارگران تحت پوشش پیمانکار/ مقاطعه کار، با فرجه زمانی حداکثر ۶ ماه (شش ماه)، از زمان شروع پیمان، متناسب با نوع فعالیت و شرایط کار برای آن دسته از کارگران و پیمانکارانی که دوره های آموزشی مورد نظر را طی نکرده اند؛ الزامی است.
تبصره ۴ ـ در خصوص پیمان های با مدت زمان کمتر از ۶ ماه (شش ماه)، پیمانکار (مقاطعه کار)، ملزم به اجرای آموزش عمومی و تخصصی کارگران تحت پوشش در مدت زمان پیمان می باشد.
ماده ۱۱ ـ هرگاه صاحب کار اجرای کلیه عملیات پیمان را از ابتدا تا پایان کار به یک پیمانکار/مقاطعه کار محول نماید، پیمانکار/ مقاطعه کار مسئول اجرای کلیه مقررات مرتبط با حفاظت فنی و ایمنی در کارگاه خواهد بود.
ماده ۱۲ ـ هرگاه پیمانکار/ مقاطعه کار اصلی با موافقت مقاطعه دهنده، اجرای قسمت های مختلف عملیات پیمان را مطابق مفاد قراردادی به پیمانکار/ مقاطعه کار یا پیمانکاران/ مقاطعه کاران فرعی دیگر محول نماید، هر پیمانکار/ مقاطعه کار فرعی در محدوده پیمان خود مسئول اجرای کلیه مقررات مرتبط بوده و پیمانکار/ مقاطعه کار اصلی مسئول نظارت و ایجاد هماهنگی بین آن ها خواهد بود.
ماده ۱۳ ـ پیمانکار/ مقاطعه کار ملزم است در صورت وقوع حوادث، با هماهنگی مقاطعه دهنده، نسبت به اعلام و ثبت در سامانه حوادث ناشی از کار وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی اقدام نماید.
ماده ۱۴ ـ پیمانکار/مقاطعه کار موظف است مستندات لازم در خصوص مدیریت ریسک ایمنی محیط کار پیمان خود مطابق با آیین نامه مصوب شورای عالی حفاظت فنی در پروژه های فعال خود را تهیه، ثبت و بایگانی نموده و در زمان بازرسی به بازرس کار ارائه نماید.
ماده ۱۵ ـ پیمانکار/ مقاطعه کار موظف است تجهیزات و لوازم ایمنی متناسب با نوع کار را تهیه نماید و در اختیار کارگران قرار دهد.
ماده ۱۶ ـ کارفرما/ مقاطعه دهنده و پیمانکار/ مقاطعه کار موظفند اقدامات لازم در خصوص اجرای ماده ۸۷ قانون کار را حسب مورد بعمل آورند.
ماده ۱۷ ـ پیمانکار/مقاطعه کار باید وفق آیین نامه کمیته حفاظت فنی و بهداشت کار نسبت به معرفی مسئول حفاظت فنی اقدام نماید.
ماده ۱۸ ـ در صورت ـی که اقدام لازم از سوی کارفرمایان/ مقاطع ـه دهن ـدگان و پیمانکاران/ مقاطعه کاران نسبت به معرفی و ثبت اطلاعات مربوط به پیمانکاران/مقاطعه کاران در سامانه بعمل نیاید، حسب مورد مشمول مقررات فصل یازدهم قانون کار خواهند شد.
نظارت و بازرسی
ماده ۱۹ ـ انجام نظارت و بازرسی از پروژه های فعال پیمانکاران از جنبه رعایت آیین نامه ها و دستورالعمل های حفاظت فنی مصوب شورای عالی حفاظت فنی پس از ثبت نهایی اطلاعات و شروع فعالیت پیمانکاران/ مقاطعه کاران برای راستی آزمایی مدارک و مستندات پیمان/قرارداد از سوی اداره کار محل انجام خواهد شد؛
تبصره ـ در صورت عدم انجام مدیریت ریسک ایمنی محیط کار و کلیه موضوعات مرتبط با آیین نامه های حفاظت و بهداشت کار، صدور ابلاغیه به پیمانکار/ مقاطعه کار و نیز کارفرما/ مقاطعه دهنده با فرجه زمانی از سوی اداره کار محل انجام می پذیرد.
ماده ۲۰ ـ بررسی مستندات پرونده های الکترونیکی ثبت شده در سامانه با توجه به پیمان های فعال در سطح کشور بر اساس خوداظهاری پیمانکار و ارجاع آن به اداره کار محل مربوطه بر اساس موقعیت مکانی پیمان های فعال در کشور انجام می پذیرد.
تبصره ـ فرآیند و شیوه ارجاع مستندات الکترونیکی به اداره کار محل پروژه در پیوست شماره دو آیین نامه لحاظ می شود.
ماده ۲۱ ـ اداره کل بازرسی کار بر مبنای گزارشات و ارزیابی عملکرد ایمنی پیمانکاران/ مقاطعه کاران و شاخص های تدوینی همچون وجود ساختار سازمانی و تشکیلات ایمنی از جمله وجود کمیته های حفاظت و بهداشت کار، نرخ حوادث ناشی از کار، سرانه آموزش ایمنی، مستندات ارزیابی ریسک، تعداد پیمان های فعال و عوامل موثر در ارتقای فرهنگ ایمنی، می تواند نسبت به تهیه فهرست پیمانکاران برتر در حوزه ایمنی و معرفی آنان از طریق سامانه اقدام نماید.
این آیین نامه مشتمل بر ۲۱ ماده و ۸ تبصره و دو پیوست به استناد مواد (۸۵) و (۸۶) قانون کار جمهوری اسلامی ایران در یکصد و نود و پنجمین جلسه شورای عالی حفاظت فنی در تاریخ ۱۴۰۴/۰۴/۳۱ تدوین و در تاریخ ۱۴۰۴/۰۷/۰۹ به تصویب وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی رسیده است و جایگزین آیین نامه ایمنی امور پیمانکاری مصوب ۱۳۸۹/۰۳/۰۵ و دستورالعمل اجرایی موضوع ماده (۲)آن آیین نامه، مصوب ۱۳۹۷/۰۷/۲۱، می شود.
وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی و رئیس شورای عالی حفاظت فنی ـ احمد میدری
پیوست آیین نامه
پیوست شماره یک : اطلاعات مورد نیاز پیمانکار برای ثبت در سامانه
۱ ـ نام شخص حقیقی/ حقوقی پیمانکار؛
۲ ـ شماره شناسنامه و کد ملی پیمانکار؛
۳ ـ شماره و تاریخ ثبت و شناسه ملی شرکت (حقوقی)؛
۴ ـ کد کارگاه بیمه شده (دفتر مرکزی) ویژه اشخاص حقوقی؛
۵ ـ نشانی پستی معتبر دفتر مرکزی پیمانکار؛
تبصره ۱: در صورتی که اشخاص حقیقی فاقد دفتر کار باشند، الزاماً باید نشانی محل سکونت خود را ارائه نمایند؛
تبصره ۲: پیمانکار/ مقاطعه کار موظف است هنگام ثبت نام، نشانی دفتر مرکزی (محل استان ثبت شرکت) را در سامانه مربوطه وارد نمایند و در صورتی که پیمانکار/ مقاطعه کار حقوقی دارای شعبات مختلف در شهرهای سراسر کشور باشد؛ صرفاً نشانی دفتر مرکزی (محل استان ثبت شرکت) را ثبت نماید؛
۶ ـ تلفن ثابت، همراه، دورنگار و پست الکترونیکی پیمانکار؛
۷ ـ زمینه فعالیت پیمانکار؛
۸ ـ تصویر گواهی تائید صلاحیت حرفه ای پیمانکاری از مراجع صلاحیتدار؛
۹ ـ تصویر قرارداد/ پیمان؛
۱۰ ـ آگهی تاسیس شرکت، اساسنامه شرکت و آگهی آخرین تغییرات شرکت (برای اشخاص حقوقی)؛
۱۱ ـ لیست بیمه کارگران شاغل در پروژه فعال؛
۱۲ ـ معرفی مسئول حفاظت فنی بر اساس ماده (۲) آیین نامه کمیته حفاظت فنی و بهداشت کار؛
۱۳ ـ در صورت وجود، تصویر گواهی آموزش ایمنی کارفرمایان، کارگران و کارآموزان در رشته مربوطه وفق مفاد آیین نامه آموزش ایمنی کارفرمایان، کارگران و کارآموزان و نیز ارزیابی ریسک و اقدامات مرتبط با ایمنی در کلیه پیمان های فعال.
پیوست شماره دو: فرآیند و برنامه زمان بندی و اجرای آیین نامه ایمنی
امور پیمانکاری بر اساس توالی زمانی وظایف
مرحله ۱: پیش از عقد قرارداد و بلافاصله پس از آن
شروع فرآیند
کارفرما/مقاطعه دهنده:
اقدام: تمهیدات لازم در محیط های کاری را قبل از اعطای پیمان/قرارداد در نظر گرفته و ساختارهای مورد نیاز را فراهم می نماید.
اقدام: هزینه های مربوط به امور ایمنی را در متن قرارداد لحاظ نموده و پیمانکار/ مقاطعه کار از ابتدا با نظارت کارفرما موظف به اجرای آن می باشد.
اقدام: قرارداد خود را با پیمانکار/ مقاطعه کار به نحوی منعقد می نماید که در آن پیمانکار متعهد گردد که تمامی مقررات قانون کار و آیین نامه های مربوط به این قانون را در مورد کارگران خود اعمال نماید.
اقدام: مشخصات پیمانکاران/ مقاطعه کاران و موضوع پیمان فعال خود را در سامانه، حداکثر طی یک هفته پس از عقد قرارداد پیمان درج نمایند.
پیمانکار/مقاطعه کار:
اقدام: اطلاعات و مشخصات مورد نیاز را در سامانه حداکثر طی یک ماه پس از عقد قرارداد درج می نماید.
توجه: در صورت عقد پیمان/قرارداد جدید نیز، پیمانکار موظف است نسبت به ثبت اطلاعات خود در سامانه اقدام نماید.
اقدام: از ابتدای قرارداد با نظارت کارفرما/ مقاطعه دهنده، پیمانکار/ مقاطعه کار موظف به اجرای هزینه های مربوط به امور ایمنی است.
اقدام: باید وفق آیین نامه کمیته حفاظت فنی و بهداشت کار نسبت به معرفی مسئول حفاظت فنی اقدام نماید. (در صورتی که کارگاه مشمول آیین نامه حفاظت فنی و بهداشت کار باشد).
مرحله ۲: در طول اجرای پروژه
کارفرما/ مقاطعه دهنده:
اقدام: با توجه به قوانین و آیین نامه های موجود، مفاد قرارداد و ابلاغیه های صادره از سوی بازرسان کار، بر عملکرد ایمنی کلیه پیمانکاران/مقاطعه کاران خود نظارت می نماید.
اقدام: نظارت لازم برای اخذ گواهینامه آموزش های مورد نیاز در زمینه های ایمنی را از طریق مراجع صلاحیت دار به کارگران تحت پوشش پیمانکاران اصلی و فرعی، با توجه به نوع فعالیت، مطابق با آیین نامه ایمنی آموزش کارفرمایان، کارگران و کارآموزان به عمل آورد.
تصمیم: آیا پیمان با مدت زمان کمتر از ۶ ماه است؟
اگر بله:
اقدام(پیمانکار/ مقاطعه کار): پیمانکار ملزم به اجرای آموزش عمومی و تخصصی کارگران تحت پوشش در مدت زمان پیمان می باشد.
اگر خیر (پیمان ۶ ماه (شش ماه)، یا بیشتر است):
اقدام (پیمانکار/ مقاطعه کار): آموزش عمومی، تخصصی و بازآموزی کارگران تحت پوشش و نیز خود پیمانکار، با فرجه زمانی حداکثر ۶ ماه (شش ماه)، از زمان شروع پیمان، متناسب با نوع فعالیت و شرایط کار برای آن دسته از کارگران و پیمانکارانی که دوره های آموزشی مورد نظر را طی نکرده اند، الزامی است.
اقدام (پیمانکار/ مقاطعه کار): (آموزش ایمنی کارفرمایان، حداقل برای مدیرعامل یا یکی از اعضای هیئت مدیره پیمانکار/ مقاطعه کار (برای پیمانکاران دارای شخصیت حقوقی) و برای شخص پیمانکار (دارای شخصیت حقیقی) الزامی می باشد.)
پیمانکار/ مقاطعه کار (اصلی و فرعی):
اقدام: کلیه قوانین و مقررات، آیین نامه ها و دستورالعمل های حفاظت فنی و بهداشتی کار را در مدت زمان انجام کار و محدوده عملیات پیمان رعایت نمایند.
اقدام: مستندات لازم در خصوص مدیریت ریسک ایمنی (شامل شناسایی، ارزیابی، کنترل و بازنگری) را تهیه، ثبت و بایگانی نموده و در زمان بازرسی به بازرس کار ارائه نماید.
اقدام: تجهیزات و لوازم ایمنی متناسب با نوع کار را تهیه نماید و در اختیار کارگران قرار دهد.
اقدام (مشترک با کارفرما): اقدامات لازم در خصوص اجرای ماده ۸۷ قانون کار را حسب مورد به عمل آورند.
تصمیم: آیا صاحب کار، اجرای کلیه عملیات پیمان را کلاً به یک پیمانکار محول نموده است؟
اگر بله:
اقدام (پیمانکار/مقاطعه کار): مسئول اجرای کلیه مقررات مرتبط با حفاظت فنی و ایمنی در کارگاه خواهد بود.
اگر خیر (پیمانکار اصلی با موافقت مقاطعه دهنده، قسمت هایی را به پیمانکاران فرعی محول کرده است):
اقدام (پیمانکار اصلی): مسئول نظارت و ایجاد هماهنگی بین پیمانکاران فرعی خواهد بود.
اقدام (پیمانکار فرعی): در محدوده پیمان خود مسئول اجرای کلیه مقررات مرتبط خواهد بود.
مرحله ۳: نظارت و بازرسی
پیمانکار/ مقاطعه کار:
اقدام: در صورت وقوع حوادث، با هماهنگی مقاطعه دهنده، نسبت به اعلام و ثبت در سامانه حوادث ناشی از کار وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی اقدام نماید.
کارفرما/مقاطعه دهنده:
اقدام: با پیمانکار برای اعلام و ثبت حوادث هماهنگی می کند.
اداره کل استان:
اقدام: بررسی پرونده های مستندات الکترونیکی ثبت شده در سامانه و ارجاع آن به بازرس کار شهرستان مربوطه بر اساس موقعیت مکانی پیمان های فعال در کشور.
بازرس کار اداره کار استان:
اقدام: انجام نظارت و بازرسی از پروژه های فعال پیمانکاران از جنبه رعایت آیین نامه ها و دستورالعمل های حفاظت فنی و بهداشت کار پس از ثبت نهایی اطلاعات و راستی آزمایی مدارک و مستندات پیمان/قرارداد.
تصمیم: آیا عدم انجام شناسایی خطرات، ارزیابی ریسک، تدوین برنامه مدیریت ایمنی محیط کار، آموزش ها، درخواست فهرست تجهیزات حفاظت فنی و کلیه موضوعات مرتبط با آیین نامه های حفاظت و بهداشت کار مصوب شورای عالی حفاظت فنی مشاهده شده است؟
اگر بله:
اقدام: صدور ابلاغیه به پیمانکار/ مقاطعه کار و نیز کارفرما/ مقاطعه دهنده، برای انجام وظایف.
اگر خیر:
(ادامه فرآیند نظارت معمول)
مرحله ۴: ضمانت اجرا و بهبود مستمر
اداره کل بازرسی کار:
اقدام: نظارت و رسیدگی به گزارشات مرتبط با موضوع این آیین نامه و گزارشات واصله.
تصمیم: آیا اقدام لازم از سوی کارفرمایان/مقاطعه دهندگان و پیمانکاران/مقاطعه کاران نسبت به معرفی و ثبت اطلاعات مربوط به پیمانکاران/مقاطعه کاران در سامانه به عمل نیامده است؟
اگر بله:
اقدام: حسب مورد مشمول مقررات فصل یازدهم قانون کار خواهند شد.
اقدام: بر مبنای گزارشات و ارزیابی عملکرد ایمنی پیمانکاران و شاخص های تدوینی (مانند ساختار ایمنی، نرخ حوادث ناشی از کار، سرانه آموزش، ارزیابی ریسک، کمیته حفاظت و بهداشت کار، عوامل موثر در ارتقاء فرهنگ ایمنی)، می تواند نسبت به تهیه فهرست پیمانکاران برتر در حوزه ایمنی و معرفی آنان از طریق سامانه اقدام نماید.
معاون روابط کار وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی