اعمال حق حبس توسط بایع، خریدار را مستحق مطالبه اجرت المثل نمی کند مگر از مبیع استفاده کرده باشد / نظریه شماره 7/1400/1316 مورخ 1400/12/25 اداره کل حقوقی قوه قضاییه

جزئیات نظریه:

شماره نظریه : ۷/۱۴۰۰/۱۳۱۶

شماره پرونده : ۱۴۰۰-۷۶-۱۳۱۶ ح

تاریخ نظریه : ۱۴۰۰/۱۲/۰۴

استعلام:

۸- اگر شخص الف یک منزل مسکونی یا هر عین معینی را به شخص ب بفروشد و ثمن مال باشد و فروشنده از حق حبس خود استفاده کند و از استرداد مبیع تا زمان پرداخت ثمن خودداری کند ، اگر در این مدت از مبیع استفاده کرده باشد یا اینکه مبیع بدون استفاده باشد آیا خریدار می تواند اجرت المثل مبیع را از زمان معامله تا زمان پرداخت ثمن و تسلیم آن از فروشنده مطالبه کند یا خیر؟

بیشتر بخوانید:

عقد بیع در نظریات مشورتی     

اجرت المثل در نظریات مشورتی     

نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه:

اولاً، با توجه به این که به محض وقوع عقد بیع عین معین، مشتری مالک مبیع می شود، اعمال حق حبس موضوع ماده ۳۷۷ قانون مدنی مجوز استفاده فروشنده از منافع و نمائات مبیع که متعلق به مشتری است؛ نمی باشد و چنانچه فروشنده در مدت حق حبس از مبیع استفاده کند، مانند اینکه در ملک سکونت کند، مشتری مستحق اجرت المثل است؛ مگر این که اراده طرفین بر این تعلق گرفته باشد که مادامی که ثمن تأدیه نشود، مبیع در تصرف فروشنده بوده و حق استفاده داشته باشد که احراز این امر با توجه به متن قرارداد و اوضاع و احوال حاکم بر قضیه بر عهده قاضی رسیدگی کننده است.

ثانیاً، چنانچه در فرض سؤال فروشنده از مبیع استفاده نکرده باشد، از آنجایی که استفاده  کننده از حق حبس، امین قانونی است و تنها در صورت تقصیر در نگاهداری عین متعلق به دیگری ضامن آن است، لذا فروشنده ضامن پرداخت منافع غیر مستوفات نیست و مشتری مستحق دریافت اجرت المثل نیست؛ زیرا فروشنده به حکم قانون حق داشته است که اجرای تعهد خویش را معلق به وصول ثمن سازد./

بیشتر بخوانید:

🔹 مجموعه موضوعی نظریات مشورتی    

🔸 مجموعه موضوعی آرای وحدت رویه قضایی       

🔹 مجموعه موضوعی آرای دیوان عدالت اداری       

🔸مقررات با دسته بندی موضوعی