شماره نظریه : 7/1401/172

شماره پرونده : 1401-186/1-172 ک

تاریخ نظریه : 1401/03/30

2) آیا دادگاه می تواند در مقام اعمال ماده ۴۸۳ آیین دادرسی کیفری، مجازات را تعلیق نماید و یا سایر نهادهای ارفاقی را اعمال نماید؟

2- الف - مقررات ماده 483 قانون آیین دادرسی کیفری، منصرف از مقررات مربوط به تعلیق اجرای مجازات موضوع ماده 46 به بعد قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 است که دارای احکام و شرایط خاص است. ارفاقی بودن مقررات مربوط به تخفیف و تعلیق اجرای مجازات به معنای یکی دانستن آن ها نمی باشد؛ کما این که این دو مبحث در قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 تحت دو فصل متفاوت قرار گرفته اند. با این حال، به نظر می رسد که با توجه به عبارت «دادگاه صادرکننده حکم» در ماده 46 قانون اخیرالذکر و با لحاظ این که حکم صادره با اعمال ماده 483 نیز قطعی است و با توجه به این که امکان تعلیق اجرای مجازات تحت شرایطی در ماده 46 در حین اجرای مجازات (پس از اجرای یک سوم آن) امکان پذیر است، می توان نتیجه گرفت که تعلیق اجرای مجازات تخفیف یافته همزمان با اعمال ماده صدرالذکر، فاقد منع قانونی است. مضافاً به این که تفسیر قوانین جزایی به نفع متهم امکان اتخاذ چنین نظری را میسر می سازد.

ب- با توجه به این که «مجازات های جایگزین حبس» نوعی مجازات تعزیری می باشد و لذا اطلاق کلمه «تبدیل» در ماده 483 قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 1392 و اصلاحات و الحاقات بعدی، شامل این مجازات ها نیز می گردد و منع قانونی در تبدیل مجازات تعزیری به مجازات جایگزین حبس در صورت وجود شرایط قانونی مذکور در فصل نهم قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 در صورتی که این مجازات ها مناسب تر به حال محکوم علیه باشد، مطابق ماده 483 قانون صدرالذکر وجود ندارد.