توقف عملیات اجرایی ماده 23 قانون صدور چک در صورت تحصیل مجرمانه چک یا مشروط بودن آن نیازی به اقامه دعوی مستقل ندارد/ نظریه مشورتی 7/1401/949 مورخ 1402/03/19 اداره کل حقوقی قوه قضاییه

جزئیات نظریه

نظریه مشورتی 7/1401/949

شماره پرونده : 1401-88-949 ح

تاریخ نظریه : 1402/03/19

استعلام :

آیا دعوای ابطال اجراییه چک های صیادی موضوع قانون صدور چک مصوب 1355 با اصلاحات و الحاقات بعدی که خواهان بنا به دلایلی چون عدم ذی حقی دارنده و یا سقوط دین به جهت پرداخت آن مطرح می کند، مالی است؟ توضیح آن که، برخی این دعوا را غیر مالی و گروهی مالی دانسته و معتقدند به میزان وجه چک باید تمبر باطل شود؛ در مقابل برخی بر این عقیده اند که این خواسته، مالی است و بر اساس مبلغ تقویم  شده باید تمبر باطل شود. نظر آن مرجع کدام است؟

نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه :

وفق قسمت اخیر ماده 23 اصلاحی 1397/08/13 قانون صدور چک، اگر صادر کننده یا قائم مقام قانونی او دعوایی مانند مشروط یا بابت تضمین بودن یا تحصیل چک از طرق مجرمانه اقامه کند، در موارد مذکور در این ماده، مرجع قضایی رسیدگی کننده قرار توقف عملیات اجرایی را صادر می کند؛ بنابراین از آنجایی که موضوع دعوا یا شکایت حسب مورد در مرجع قضایی ذی صلاح حقوقی یا کیفری طرح می شود، اقامه دعوای مستقل ابطال اجراییه منتفی است و صدور قرار توقف عملیات اجرایی منوط به اقامه دعوای مذکور نیست؛ بلکه مرجع قضایی رسیدگی کننده به دعاوی موضوع قسمت اخیر ماده یادشده با احراز شرایط مقرر، قرار توقف عملیات اجرایی را صادر می کند.

بدیهی است در صورتی که ادعای صادر کننده به موجب حکم قطعی اثبات شود، با عنایت به ذیل ماده 23 یادشده و ماده 11 قانون اجرای احکام مدنی مصوب 1356، صادر کننده اجراییه رأساً یا به درخواست صادر کننده به اقتضای مورد، اجراییه را ابطال یا عملیات اجرایی را الغا می کند. بر این اساس و با لحاظ آن که در فرض سؤال بدون رسیدگی به دعوای مستقل ابطال اجراییه، الغای آن امکان پذیر است، دعوای ابطال اجراییه چک و مالی یا غیرمالی بودن این دعوا و میزان تمبری که باید ابطال شود، موضوعاً منتفی است.