خوانده قرار دادن خریدار واسطه با سند عادی در دعوی الزام به تنظیم سند عادی ضرورتی ندارد / نظریه مشورتی 7/1401/399 مورخ 1401/08/24 اداره کل حقوقی قوه قضاییه

جزئیات نظریه

نظریه مشورتی 7/1401/399

شماره پرونده : 1401-127-399 ح

تاریخ نظریه : 1401/08/24

استعلام :

ملکی دارای سابقه ثبتی است و بدون اخذ سند رسمی، با تنظیم اسناد عادی بین متعاملین بارها منتقل شده است و آخرین منتقل  الیه قصد دارد دعوای الزام به تنظیم سند رسمی را مطرح کند؛ اما تعدادی از ایادی قبلی فوت کرده  اند و خواهان به مشخصات وراث آنان و گواهی انحصار وراثت مورث آنان دسترسی ندارد. با عنایت به مراتب یادشده، خواهشمند است به پرسش  های زیر پاسخ دهید:

1- آیا می  توان با وحدت ملاک از ماده 74 قانون آیین دادرسی دادگاه  های عمومی و انقلاب در امور مدنی مصوب 1379 وراث غیر محصور و غیر قابل شناسایی را با نشر آگهی طرف دادخواست قرار داد و آگهی نشر شده را صرفاً به وراث معین شده ابلاغ کرد و در صورت معین نبودن در ستون خوانده از کلمه وراث مرحوم استفاده کرد؟

2- با توجه به عدم شناسایی برخی وراث که خود فوت شده  اند، آیا می  توان مطابق عموم مواد 327 تا 336 قانون امور حسبی مصوب 1319 نصب مدیر ترکه را خواستار شد و سپس علیه وی اقامه دعوی کرد؟

نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه :

1 و 2- دعوای الزام به تنظیم سند رسمی باید لزوماً به طرفیت شخصی صورت پذیرد که سند رسمی به نام وی است؛ اما در خصوص دیگر ایادی که در نقل و انتقال ملک یا مال به عنوان فروشنده نقش داشته اند، با توجه به نسبی بودن اثر احکام، ضرورتی به طرح دعوا به طرفیت آن ها از سوی خریدار نهایی نیست؛ مگر این  که خریدار بخواهد از طرف قرار دادن آن  ها برای خود، حقی قایل و از آن استفاده کند.

بنا به مراتب فوق، عدم طرح دعوا به طرفیت دیگر ایادی از موجبات عدم استماع دعوا نیست و در فرض سؤال موجبی برای اخذ ملاک از ماده 74 قانون آیین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور مدنی مصوب 1379 و تلقی وراث شناخته نشده برخی فروشندگان به عنوان «غیر محصور» نیست. هم  چنان که حکم مقرر در ماده 327 قانون امور حسبی مصوب 1319 مبنی بر تعیین مدیر ترکه برای اداره ترکه متوفایی که وراث او معلوم نیست، از فرض سؤال خروج موضوعی دارد؛ ضمن آن  که بنا به جهات یاد  شده، در فرض سؤال نیازی به تعیین مدیر ترکه نیست.