رای 1063 مورخ 1400/03/25 هیات عمومی دیوان عدالت اداری: تهیه بستر کشاورزی، سم، کود یا بذر از مصادیق فعالیتهای کشاورزی معاف از مالیات نیست

مشخصات رای:

شماره دادنامه: 1063

تاریخ دادنامه:1400/03/25

شماره پرونده: 9902095

مرجع رسیدگی: هیأت عمومی دیوان عدالت اداری

اعلام کننده تعارض: شرکت کشاورزی جلگه دز با وکالت خانم فرانک فیض اللهی

موضوع : اعلام تعارض در آراء صادر شده از شعب دیوان عدالت اداری

گردش کار:

شعب دیوان عدالت اداری در خصوص دادخواست اشخاص به خواسته اعتراض به آرای هیأت های حل اختلاف مالیاتی در خصوص شمول یا عدم شمول فعالیت های کشاورزی موضوع ماده 81 قانون مالیات های مستقیم بر فرآیند تولید بستر رویش قارچ خوراکی و اعمال معافیت مالیاتی در مورد این فعالیت ها آراء متفاوتی صادر کرده اند.

گردش کار پرونده ها و مشروح آراء به شرح زیر است:

الف: شعبه 3 دیوان عدالت اداری در خصوص شکایت شرکت کشت و صنعت قارچ رامندمجاز به طرفیت اداره کل امور مالیاتی استان قزوین و به خواسته اعتراض به رای هیأت تجدیدنظر مالیاتی و برگ تشخیص و قطعی مالیات به موجب دادنامه شماره 9609970901401655-15؍5؍1396 به شرح زیر رای به ورود شکایت صادر کرده است.

«با عنایت به اینکه در لایحه دفاعیه اداره طرف شکایت بیان شده است که محصول تولیدی شاکی به طور مستقیم محصول کشاورزی نمی باشد و این در حالی است که در ماده 81 قانون مالیاتهای مستقیم با لفظ عام و عبارت (کلیه) درآمد حاصل آن هم از فعالیت های کشاورزی و نه محصول کشاورزی را مشمول معافیت قانونی این ماده قانونی قرار داده است یعنی فعالیت های کشاورزی که صرفاً به عنوان فعالیت کشاورزی باشد و درآمد حاصل از آن مشمول معافیت می باشد و در مقرر یاد شده (ماده 81 قانون مالیات های مستقیم) معافیت دایر مدار محصول قرار داده نشده است بلکه دایر مدار فعالیت است و از طرفی محصول تولیدی شاکی به غیر از امر کشاورزی هیچ مصرف و استفاده دیگری ندارد و مکاتبات انجام شده با مراجع مرتبط با موضوع نیز کشاورزی بودن این فعالیت را تأیید نموده اند و مجوزها نیز با عنایت به ارتباط موضوع توسط سازمان جهاد کشاورزی صادر می شود و نظر مشورتی مجلس شورای اسلامی نیز مؤید این موضوع می باشد.بنابراین رای معترض عنه که بدون لحاظ این ضوابط و مقررات قانونی و بدون شمول معافیت قانونی موضوع ماده 81 قانون مالیات های مستقیم در حق شاکی صادر شده است شایسته نقض بوده و مستنداً به مواد 10 و 63 و 65 از قانون تشکیلات و آئین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب 1392 حکم به ورود شکایت و لزوم رسیدگی در همان هیأت با رعایت مفاد این دادنامه صادر می نماید.»

رای مذکور به موجب دادنامه شماره 9709970955300237-15؍1؍1397 صادر شده از شعبه 2 تجدیدنظر دیوان عدالت اداری عیناً تأیید شده است.

ب: شعبه 3 دیوان عدالت اداری در خصوص دادخواست شرکت کشاورزی جلگه دز به طرفیت هیأت حل اختلاف مالیاتی استان خوزستان و به خواسته اعتراض به رای هیأت حل اختلاف مالیاتی به موجب دادنامه شماره 9809970901401857-17؍6؍1398 به شرح زیر رای به رد شکایت صادر کرده است:

«ادعای مطروحه از جانب شاکی در قالب دادخواست تقدیمی و اعتراض به رای شماره 100000026247526-18؍2؍1398 صادره از هیأت تجدیدنظر مالیاتی مربوط به مالیات سال 1395 مبنی بر عدم اعمال معافیت قانونی به نظر غیر وارد تشخیص داده می شود. چرا که با بررسی محتویات پرونده و مفاد دادخواست واصله و منضمات پیوست پرونده و دفاع معموله، اقدامات انجام شده در حدود مقررات مندرج در قانون مالیاتهای مستقیم مصوب 1366 با اصلاحات بعدی و قانون مالیات بر ارزش افزوده مصوب 1387 بوده و از مجموع قراین و امارات قانونی بودن رای معترض عنه استنباط می گردد. علی الخصوص اینکه در فرآیند رسیدگی از سوی طرف شکایت اقداماتی از قبیل بررسی ادعای مؤدی و عدم احراز مصادیق ماده 81 قانون مالیات های مستقیم در خصوص فعالیت شاکی و با عنایت به رای هیأت تخصصی اقتصادی مالی دیوان در تشخیص عدم انطباق مفاد قانون با این نوع فعالیت صورت پذیرفته است، علیهذا تخطی از مفاد قانون و تخلف از مقررات احراز نمی شود و به استناد مواد 10 و 65 از قانون تشکیلات و آئین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب 1392 حکم به رد شکایت صادر می نماید.»

رای مذکور به موجب دادنامه شماره 9909970956100731-9؍4؍1399 صادر شده از شعبه 4 تجدید نظر دیوان عدالت اداری به شرح زیر تأیید شده است:

«با توجه به اینکه فعالیت شرکت مؤدی که صرفاً تهیه بستر قارچ را عهده دارد و از آن محل کسب درآمد می کند و با فروش آن به کشاورز فعال در زمینه کشت قارچ کمک می کند نمی توان از مصادیق فعالیت کشاورزی محسوب کرد تا به تبع آن از معافیت ماده 81 قانون مالیات های مستقیم برخوردار شود رای مورد شکایت هیأت تجدیدنظر حل اختلاف مالیاتی با رعایت مقررات قانونی صادر شده، ایرادی بر آن وارد نیست. نظر به اینکه از طرف تجدیدنظر خواه ایرادی مؤثر به طوری که اساس دادنامه تجدیدنظر خواسته را مخدوش کند، ابراز نشده و در رسیدگی به پرونده و صدور رای اقدام مغایر با موازین قانونی که موجبات فسخ رای بدوی را فراهم آورد مشهود نیست لذا به استناد ماده 71 قانون تشکیلات و آئین دادرسی دیوان ضمن رد تجدیدنظر خواهی، دادنامه تجدیدنظر خواسته مبنی بر رد شکایت ابرام می گردد.»

هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ 25؍3؍1400 با حضور رئیس و معاونین دیوان عدالت اداری و رؤسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رای مبادرت کرده است.

رای هیأت عمومی

بیشتر بخوانید:

مقررات دامداری و کشاورزی

موضوعات صنعت و تولید در آرای دیوان عدالت اداری

مالیات در آرای وحدت رویه قضایی

معافیت مالیاتی در آراء دیوان عدالت اداری

موضوعات مالیات در نظریات مشورتی

الف- تعارض در آراء محرز است.

ب- براساس ماده 81 قانون مالیاتهای مستقیم: «درآمد حاصل از کلّیه فعالیتهای کشاورزی‌، دامپروری‌، دامداری‌، پرورش ماهی و زنبور عسل و پرورش طیور، صیادی و ماهیگیری‌، نوغان داری‌، احیای مراتع و جنگلها، باغات ‌اشجار از هر قبیل و نخیلات از پرداخت مالیات معاف می‌باشد...» بر همین اساس و به موجب ماده ۱ آیین‌ نامه اجرایی لایحه قانونی اصلاح لایحه قانونی واگذاری و احیاء اراضی در حکومت جمهوری اسلامی ایران: «کشاورزی عبارت است از بهره‌برداری از آب و زمین به منظور تولید محصولات گیاهی و حیوانی از قبیل زراعت، باغداری، درختکاری مثمر و غیرمثمر، جنگل کاری، جنگلداری، پرورش طیور و زنبور عسل و آبزیان.» نظر به اینکه براساس موازین حقوقی فوق‌الذکر، اصطلاح «کشاورزی» ناظر به فعالیتهایی است که منتهی به تولید محصولاتی می‌گردد که به شکل مستقیم قابل استفاده ‌توسط افراد هستند؛ بنابراین تهیه بستر کشاورزی، سم، کود یا بذر از مصادیق فعالیتهای کشاورزی مذکور در ماده 81 قانون مالیاتهای مستقیم محسوب نمی‌شود تا از پرداخت مالیات معاف گردد و از این رو رای شماره 9809970901401857-17؍6؍1398 شعبه 3 بدوی دیوان عدالت اداری که به موجب رای شماره 9909970956100731-9؍4؍1399 شعبه 4 تجدیدنظر دیوان عدالت اداری تأیید شده و با توجه به استدلال فوق، فعالیت ناظر بر تهیه بستر رویش قارچ خوراکی (کمپوست) را جزء فعالیت های کشاورزی قلمداد نکرده و بر رد شکایت صادر شده، صحیح و منطبق با موازین قانونی است. این رای به استناد بند ۲ ماده ۱۲ و ماده ۸۹ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال ۱۳۹۲ برای شعب دیوان عدالت اداری و سایر مراجع اداری مربوط در موارد مشابه لازم‌الاتباع است.

محمد مصدق رئیس هیأت عمومی دیوان عدالت اداری