رای 1322 مورخ 1400/05/12 هیأت عمومی دیوان عدالت اداری: کارگران شرکت خصوصی شده مشمول قانون کار هستند و کارفرما الزامی به پرداخت مزایای دوران دولتی بودن به چنین کارگرانی ندارند.

شماره دادنامه: ۱۳۲۲

تاریخ دادنامه: ۱۴۰۰/۰۵/۱۲

شماره پرونده: ۹۹۰۲۶۷۹

مرجع رسیدگی: هیأت عمومی دیوان عدالت اداری

شعب دیوان عدالت اداری در خصوص دادخواست اشخاص به خواسته اعتراض به آرای هیأت های حل اختلاف اداره تعاون، کار و رفاه اجتماعی راجع به پرداخت یا عدم پرداخت مزایای رفاهی مانند حق سفر، کمک هزینه تحصیل، حق ورزش و سایر مزایا، آرای متعارض صادر کرده اند. بعضی از شعب در خصوص اعتراض کارفرما به پرداخت این گونه مزایای رفاهی، با این استدلال که شاکی ایراد و اعتراض موجه و مدللی که موجبات نقض رای اداره کار را فراهم نماید ابراز نکرده است، حکم به رد شکایت شاکی (کارفرما) و تایید رای اداره کار مبنی بر پرداخت این گونه مزایا صادر کرده اند. از سوی دیگر بعضی از شعب در خصوص اعتراض کارگر به رای اداره کار مبنی بر عدم پرداخت مزایای رفاهی، با این استدلال که شاکی ایراد موثری که موجبات نقض رای اداره کار را فراهم نماید ابراز نکرده است، حکم به رد شکایت شاکی (کارگر) و تایید رای اداره کار مبنی بر عدم پرداخت این گونه مزایا صادر کرده اند.

گردش کار پرونده ها و مشروح آراء به قرار زیر است:

الف: شعبه ۲۰ بدوی دیوان عدالت اداری در خصوص دادخواست های جداگانه شرکت خدمات مهندسی خط و ابنیه فنی راه آهن به طرفیت اداره تعاون، کار و رفاه اجتماعی و به خواسته اعتراض به آرای هیأت های حل اختلاف اداره مذکور مبنی بر پرداخت مزایای رفاهی از سوی کارفرما ( شاکی) به کارگران به موجب دادنامه های شماره 2519 ـ ۳۰/۸/۱۳۹۱، 25520 ـ ۳۰/۸/۱۳۹۱ و 2493 ـ ۲۷/۸/۱۳۹۱ به شرح زیر رای به رد شکایت و تایید آرای هیأت های حل اختلاف اداره تعاون، کار و رفاه اجتماعی مبنی بر پرداخت مزایای رفاهی صادر کرده است:

راجع به اعتراض شرکت خدمات مهندسی خط و ابنیه فنی راه آهن به مدیریت آقای عبدالحسین کاسمی لنگرودی به طرفیت خوانده در اعتراض به رای شماره ۱/۷۲۲۸/۹۰ ـ ۱۴/۵/۱۳۹۱ صادره از آن هیأت نظر به شرح دادخواست تقدیمی شاکی و مستندات پیوست و مفاد لایحه شماره ۲۸۵۹ ـ ۲۸/۸/۱۳۹۱ ارسالی از ناحیه خوانده دلیلی که زمینه نقض یا ابطال و بی اعتباری رای معترض عنه را فراهم آورد مشهود نیست از حیث رسیدگی شکلی و ماهوی نیز ایرادی به رسیدگی مترتب نمی باشد. علیهذا این شعبه دیوان عدالت اداری شکایت شاکی را غیر وارد تشخیص و حکم به رد شکایت وی صادر و اعلام می دارد.

ب: شعبه ۱۹ بدوی دیوان عدالت اداری در خصوص دادخواست شرکت خدمات مهندسی خط و ابنیه فنی راه آهن به خواسته اعتراض به رای هیأت حل اختلاف اداره تعاون، کار و رفاه اجتماعی جنوب تهران مبنی بر پرداخت مزایای رفاهی از طرف کارفرما ( شاکی) به کارگران به موجب دادنامه شماره 4001  ـ ۱/۹/۱۳۹۱ به شرح زیر رای به رد شکایت و تایید رای هیأت حل اختلاف مبنی بر پرداخت مزایای رفاهی صادر کرده است:

نظر به اینکه رای قطعی مورخ ۲۱/۴/۱۳۹۱ در حدوث اختلاف فی مابین کارگر و کارفرما بر مبنای مقررات مواد ۱، ۲، ۳، ۱۲ و ۲۶ سایر مواد از قانون کار مصوب مجمع تشخیص مصلحت نظام حل و فصل گردیده و از جانب شاکی هم دلیل موثر و موجهی که مقتضی نقض یا ابطال و بی اعتباری رای معترض عنه را فراهم آورد ارائه و ابراز نگردیده و از حیث رسیدگی شکلی و ماهیت امر اختلاف طرفین نیز ایرادی به رسیدگی معموله متصور نمی باشد در نتیجه با عدم احراز نقض قوانین و مقررات و یا مخالفتی با آنها در مبانی استدلال رای موضوع خواسته شکایت مطروحه را غیر موجه تشخیص و حکم به رد آن صادر و اعلام می نماید.

ج: شعبه ۶۲ بدوی دیوان عدالت اداری در خصوص دادخواست آقای *** به خواسته اعتراض به رای هیأت حل اختلاف اداره تعاون، کار و رفاه اجتماعی شمال شرق تهران مبنی بر پرداخت مزایای رفاهی از سوی شرکت خدمات مهندسی خط و ابنیه فنی راه آهن به شاکی ( آقای جلال حسنی) به موجب دادنامه شماره ۹۸۰۹۹۷۰۹۰۳۹۰۴۰۹۱ ـ ۱۰/۱۲/۱۳۹۸ به شرح زیر رای به رد شکایت شاکی و تایید رای هیأت حل اختلاف مبنی بر عدم پرداخت مزایای رفاهی صادر کرده است:

نظر به مفاد شکایت شاکی و مستندات ابرازی پیوست دادخواست و مفاد لایحه جوابیه طرف شکایت ثبت شده به شماره ۲۹۶۴۷۶ ـ ۴/۶/۱۳۹۸ و اظهارات طرفین نزد هیأت های رسیدگی کننده از آنجا که از سوی شاکی ایراد و اعتراض موجه و مدللی که موجبات نقض رای معترض عنه را ایجاب نماید اقامه و ابراز نگردیده است و رسیدگی به موضوع با رعایت تشریفات و منطبق با قوانین و مقررات قانون کار و آیین دادرسی که به عمل آمده لذا شکایت شاکی غیر وارد تشخیص و به استناد مـواد ۲، ۳ و ۱۵۷ قانون کار و مواد ۱۰ و ۶۵ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری حکم به رد شکایت شاکی و ابرام رای معترض عنه صادر و اعلام می نماید.

رای مذکور به موجب دادنامه شماره ۹۹۰۹۹۷۰۹۵۵۴۰۰۲۵۷ ـ ۱۵/۲/۱۳۹۹ صادر شده از شعبه ۱۳ تجدیدنظر دیوان عدالت اداری به علت تجدیدنظر خواهی خارج از مهلت، تایید شده است.

هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ ۱۲/۵/۱۴۰۰ به ریاست معاون قضایی دیوان عدالت اداری در امور هیأت عمومی و با حضور معاونین دیوان عدالت اداری و رؤسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رای مبادرت کرده است.

بیشتر بخوانید:

استخدام و کار در آرای وحدت رویه قضایی   

حقوق و مزایای کارگران در آرای دیوان عدالت اداری   

الف ـ  تعارض در آراء محرز است.

ب ـ  براساس ماده ۳۶ قانون کار جمهوری اسلامی ایران مصوب سال ۱۳۶۹، مزد ثابت مجموع مزد شغل و مزایای ثابت پرداختی به تبع شغل است و به موجب تبصره ۳ همین ماده: «مزایای رفاهی و انگیزه ای از قبیل کمک هزینه مسکن، خواربار و کمک عائله مندی، پاداش افزایش تولید و سود سالانه جزء مزد ثابت و مزد مبنا محسوب نمی شود.» بنا به مراتب فوق و با عنایت به اینکه برمبنای ملاک رای وحدت رویه شماره ۲۰۳۳ ـ ۹/۱۱/۱۳۹۷ هیأت عمومی دیوان عدالت اداری، با خصوصی شدن شرکتهای دولتی، مقررات قانون کار بر آنها حاکم شده و پس از تغییر وضعیت حقوقی این شرکتها و تبدیل آنها به شرکتهای غیردولتی دلیلی بر ادامه پرداخت مزایای مقرر در دوره دولتی بودن آنها به کارگران شرکتهای فوق وجود ندارد و در هیچ یک از مقررات قانون کار نیز تکلیفی به کارفرمایان مبنی بر پرداخت ارقام یا امتیازات فراتر از قواعد امری قانون کار تحمیل نشده و پرداخت مزایای مازاد بر حداقل های قانونی در صلاحیت انحصاری کارفرمایان است، بنابراین شرکت خدمات مهندسی خط و ابنیه فنی راه آهن تکلیفی به پرداخت مزایای رفاهی به کارگران خود ندارد و رای شماره 4091 ـ ۱۰/۱۲/۱۳۹۸ (صادره از شعبه ۶۲ دیوان عدالت اداری) که بر رد شکایت صادر شده، صحیح و منطبق با موازین قانونی است. 

این رای به استناد بند ۲ ماده ۱۲ و ماده ۸۹ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال ۱۳۹۲ برای شعب دیوان عدالت اداری و سایر مراجع اداری مربوط در موارد مشابه لازم الاتباع است.

مهدی دربین ـ  معاون قضایی دیوان عدالت اداری