رای 2311 الی 2314 مورخ 1400/08/04 هیات عمومی دیوان عدالت اداری: کارکنان درمانی بیمارستان های دانشگاه آزاد مشمول مزایا بازنشستگی مشاغل سخت و زیان آور می شوند.

شماره دادنامه: 2311 الی 2314

تاریخ دادنامه: 4؍8؍1400

شماره پرونده: 0001024- 9902537- 9902135- 9901913

مرجع رسیدگی: هیأت عمومی دیوان عدالت اداری

موضوع : اعلام تعارض در آراء صادر شده از شعب دیوان عدالت اداری

گردش کار:

در خصوص شمول یا عدم شمول قانون کار نسبت به کمک بهیاران شاغل در بیمارستان‌‌های وابسته به دانشگاه آزاد اسلامی، شعب دیوان عدالت اداری به شرح ذیل آرای متعارضی صادر کرده اند.

گردش کار پرونده ها و مشروح آراء به قرار زیر است:

الف: شعبه 51 بدوی دیوان عدالت اداری در خصوص دادخواست خانم معصومه شاکری به خواسته الزام اداره کل تامین اجتماعی تهران ( شعبه 4) به صدور حکم بازنشستگی بر اساس مشاغل سخت و زیان آور به موجب دادنامه شماره 9809970957700128-2؍2؍1398 به شرح زیر رای به ورود شکایت صادر کرده است:

نظر به اینکه کمیته بدوی استانی تشخیص مشاغل سخت و زیان آور موضوع ماده 8 آیین نامه اجرایی مشاغل سخت و زیان آور، شغل شاکی را سخت و زیان آور اعلام نموده است و توجهاً به ماده 1 و 4 آیین نامه اجرایی قانون ارتقای بهره وری کارکنان بالینی نظام سلامت که مشاغل کارکنان بالینی بیمارستانهای روانی و سوختگی و مشمولین موضوع ماده 16 قانون سازمان نظام پرستاری شاغل در بخشهای دولتی و غیردولتی را از جمله مشاغل سخت و زیان آور محسوب نموده و مطابق ماده 16 قانون سازمان نظام پرستاری نیز کلیه اتباع ایرانی پرستار و رده های وابسته پرستاری می توانند عضو سازمان باشند و شاکی نیز مطابق مدارک و مستندات موجود پرستار بوده و بیش از 20 سال سابقه خدمت در بیمارستان بوعلی دارد و مشمول مقررات تامین اجتماعی می باشد بنابراین مستند به قانون اصلاح تبصره 2 الحاقی ماده 76 قانون تامین اجتماعی مصوب 1354 و قانون تفسیر جزء 1 بند (ب) تبصره 2 ماده 76 قانون تامین اجتماعی مصوب 29؍6؍1390 و مواد 10 و 65 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری حکم به ورود شکایت مطروحه را صادر و اعلام می دارد.

رای مذکور به موجب دادنامه شماره 9809970956701117- 8؍5؍1398 صادر شده از شعبه 18 تجدیدنظر دیوان عدالت اداری تأیید شده است.

ب: شعبه 51 بدوی دیوان عدالت اداری در خصوص دادخواست خانم صغرا سلمانی فسقندیس به خواسته الزام اداره کل تامین اجتماعی استان آذربایجان شرقی به اجرای رای کمیته مشاغل سخت و زیان آور و اصلاح حکم بازنشستگی به موجب دادنامه شماره 9809970957703254- 3؍9؍1398 به شرح زیر رای به رد شکایت صادر کرده است:

با عنایت به اوراق و محتویات پرونده و نیز لایحه دفاعیه طرف شکایت و توجهاً به اینکه شاکی از کارکنان دانشگاه آزاد اسلامی بوده و این دانشگاه دارای مقررات استخدامی خاص خود می باشد و از شمول مقررات قانون کار خـارج بوده، لـذا شاکی مشمول مزایای مقرر در اصلاحیـه تبصره 2 مـاده 76 قـانون تامین اجتماعی نمی باشد،علیهذا شکایت شاکی را موجه و قانونی ندانسته حکم به رد شکایت مطروحه به استناد ماده قانون فوق الذکر و مواد 1، 10 و 65 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری صادر و اعلام می گردد.

هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ 4؍8؍1400 با حضور رئیس و معاونین دیوان عدالت اداری و رؤسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رای مبادرت کرده است.

رای هیأت عمومی

الف- تعارض در آراء محرز است.

ب- اولاً: بر اساس ماده 1 آیین نامه اجرایی قانون ارتقای بهره وری کارکنان بالینی نظام سلامت مصوب سال 1388 و اصلاحی مصوب 17؍10؍1399: « شاغلین بالینی به کارکنان رسته بهداشتی، درمانی اطلاق می شود که در بیمارستان ها و مراکز درمانی شبانه روزی دولتی ( کشوری و لشکری) و غیر دولتی به بیماران بستری به صورت مستقیم ارائه خدمت می دهند و شامل پرستاران، بهیاران، کمک بهیاران، ماماها، پزشکان، کاردانها و کارشناسان اتاق عمل، کاردان ها و کارشناسان هوشبری و شاغلین رشته شغلی فوریت های پزشکی و آزمایشگاه های تشخیص طبی می باشند.»

همچنین بر اساس ماده 4 آیین نامه مذکور: « مشاغل کارکنان بالینی بیمارستان های روانی و سوختگی و مشمولین موضوع ماده 16 قانون سازمان نظام پرستاری شاغل در بخش های دولتی و غیر دولتی از جمله مشاغل سخت و زیان آور محسوب می شوند.» و مطابق ماده 16 قانون ایجاد سازمان نظام پرستاری جمهوری اسلامی ایران مصوب سال 1380: « کلیه اتباع ایرانی پرستار، بهیار، کاردان اتاق عمل، کاردان هوشبری و رده های وابسته پرستاری می توانند عضو سازمان باشند» و بر مبنای موازین قانونی مذکور، مشاغل مذکور به حکم قانونگذار به عنوان مشاغل سخت و زیان آور، تعیین شده اند.

ثانیاً: بند (ح) ماده 12 اساسنامه اصلاحی دانشگاه آزاد اسلامی مصوب 28؍1؍1389، یکی از وظایف و اختیارات هیأت امنای دانشگاه آزاد اسلامی را تصویب مقررات مربوط به اعضای هیأت علمی و کارکنان اداری دانشگاه اعلام کرده و بند 6 سومین صورتجلسه کمیسیون دائمی هیأت امنای دانشگاه مصوب آذر ماه سال 1392 اعضای هیأت علمی و کارکنان دانشگاه آزاد اسلامی را صرفاً تابع آیین نامه های خاص اداری استخدامی مصوب هیأت امنا اعلام کرده است و بر اساس ماده 188 قانون کار نیز مقرر شده است که اشخاص مشمول قوانین و مقررات خاص استخدامی، مشمول مقررات قانون کار نخواهند بود.

بنابراین اعضای هیأت علمی و کارکنان اداری دانشگاه آزاد از شمول مقررات قانون کار خارج بوده و رای شماره 155 - 29؍2؍1393 هیأت عمومی دیوان عدالت اداری نیز موید این امر است.

ثالثاً: با توجه به ماده 5 اساسنامه دانشگاه آزاد اسلامی اصلاحی مصوب 11؍8؍1389، دانشگاه موسسه ای غیر خصوصی و غیر دولتی است و با این وصف از شمول قانون مدیریت خدمات کشوری و ماده 103 آن خارج است.

رابعاً: بر اساس ماده واحده قانون نحوه بازنشستگی جانبازان انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی و معلولین عادی و شاغلین مشاغل سخت و زیان آور، « کلیه وزارتخانه ها، شرکت ها، موسسات دولتی، شهرداری ها، بانک ها، موسسات و شرکتها و سازمان هایی که شمول قانون بر آنها مستلزم ذکر نام است و همچنین بنیاد شهید و امور ایثارگران انقلاب اسلامی ایران»، مشمول قانون مذکور خواهند بود و بر مبنای ماده 5 اساسنامه اصلاحی دانشگاه آزاد اسلامی، دانشگاه یک موسسه است و وفق بند (الف) ماده 2 قانون جامع خدمات رسانی به ایثارگران مصوب 28؍10؍1391، یکی از موسسات مستلزم ذکر نام، دانشگاه آزاد اسلامی اعلام شده است و در نتیجه اعضای هیأت علمی و کارکنان اداری دانشگاه آزاد اسلامی مشمول قانون نحوه بازنشستگی جانبازان انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی و معلولین عادی و شاغلین مشاغل سخت و زیان آور بوده و بر حسب تبصره 3 قانون مذکور که بیان می دارد:

« شاغلین مشاغل سخت و زیان آور که وظایف مربوط به شغل آنان باعث بروز ناراحتیهای جسمی و روحی می گردد، می توانند با داشتن حداقل بیست سال سابقه خدمت بر اساس درخواست کتبی خود با حداکثر پنج سال ارفاق بازنشسته شوند»، می توانند با بیست سال سابقه تقاضای بازنشستگی نمایند و دستگاه مکلف به پذیرش درخواست بازنشستگی است.

خامساً: با توجه به اینکه طبق ماده 2 اساسنامه اصلاحی دانشگاه آزاد اسلامی، دانشگاه یک موسسه آموزشی و پژوهشی بوده و بیمارستان های وابسته به دانشگاه آزاد اسلامی نیز به دلیل انجام امور آموزشی و پژوهشی و فعالیت اساتید دانشگاه در آن، به عنوان واحدی از دانشگاه محسوب می گردند، بنابراین کمک بهیاران بیمارستان های مذکور نیز مشمول مقررات مربوط به اعضای هیأت علمی و کارکنان اداری دانشگاه آزاد اسلامی محسوب شده و مآلاً می‌‌ توانند با بیست سال سابقه خدمت، با پنج سال سنوات ارفاقی بازنشسته گردند.

بنابه مراتب فوق کمک بهیاران شاغل در بیمارستان های وابسته به دانشگاه آزاد اسلامی که به صورت رسمی با دانشگاه آزاد اسلامی رابطه استخدامی دارند مشمول تبصره 3 ماده واحده قانون نحوه بازنشستگی جانبازان انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی و معلولین عادی و شاغلین مشاغل سخت و زیان آور مصوب سال 1367 بوده و جهت تعیین سخت و زیان آور بودن شغل خود، الزام قانونی مبنی بر مراجعه به کمیته های استانی تشخیص مشاغل سخت و زیان آور و اخذ نظریه کمیته های مزبور ندارند و رای شماره 9809970957703254- 3؍9؍1398 شعبه 51 بدوی دیوان عدالت اداری که بر همین اساس و بر رد شکایت اصدار یافته، در این حد صحیح و منطبق با موازین قانونی است. این رای به استناد بند 2 ماده 12 و ماده 89 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392 برای شعب دیوان عدالت اداری و سایر مراجع اداری مربوط در موارد مشابه لازم الاتباع است.؍

حکمتعلی مظفری ـ رئیس هیأت عمومی دیوان عدالت اداری