رای 3285 مورخ 1404/03/20 هیات تخصصی دیوان عدالت اداری: موقوفات منصوص التولیه برای معافیت مالیاتی ملزم به رعایت ضوابط قانون مالیات های مستقیم 1366 هستند. 

مشخصات رای:

شماره پرونده:  هـ ت/ 0200333   
شماره دادنامه:  3285 
تاریخ: 1404/03/20
شاکی:  ***
طرف شکایت:  امور حقوقی دولت
موضوع شکایت و خواسته:  ابطال تبصره ماده 5 فصل پنجم آیین نامه اجرائی موضوع تبصره 3 ماده 139 قانون مالیاتهای مستقیم مصوبه 53456/ت 27257 هـ مورخ 1381/12/7 هیأت وزیران

بیشتر بخوانید:
+  مقررات اوقاف
+  مقررات مالیات
+  املاک اوقافی در آرای دیوان عدالت اداری
+  عقد وقف و اوقاف در نظریات مشورتی
+  مالیات در آرای وحدت رویه قضایی
+  معافیت مالیاتی در آراء دیوان عدالت اداری

گردش کار:

شاکی دادخواستی به طرفیت سازمان امور مالیاتی کشور  به خواسته فوق الذکر به دیوان عدالت اداری تقدیم کرده که به هیأت عمومی ارجاع شده است متن مقرره مورد شکایت به قرار زیر می باشد:
تبصره ماده 5 فصل پنجم آیین نامه اجرائی موضوع تبصره 3 ماده 139 قانون مالیاتهای مستقیم: موقوفاتی که متولی منصوص التولیه دارند نیز جهت برخورداری از معافیت مالیاتی ملزم به رعایت قانون مالیات های مستقیم و ضوابط مقرر در این آیین نامه خواهند بود.

دلایل شاکی برای ابطال مقرره مورد شکایت:
1ـ عموم احکام و قواعد شرعی دلالت بر استقلال رأی و صلاحدید متولیان منصوص موقوفات دارد.
2ـ در ماده 14 قانون تشکیلات و اختیارات سازمان اوقاف و امور خیریه متولیان منصوص از شمول مدلول ماده خارج شده اند.
3ـ گزارش مورخ 1369/8/7 سرپرست وقت سازمان اوقاف و امور خیریه محضر مقام معظم رهبری نیز متولیان منصوص را از تسلیم صورت حساب درآمد و هزینه و اخذ مفاصا حساب به شعب تحقیق معاف بوده و اعمال نظارت نمی گردند.
4ـ تبصره ماده 5 آیین نامه با ماده 7 قانون و گزارش یاد شده در تعارض است و اختیارات شغلی متولیان منصوص را محدود کرده است. 

در پاسخ به شکایت مذکور، معاون امور حقوقی دولت به موجب لایحه شماره 230386 مورخ 1401/12/12 به طور خلاصه توضیح داده است که:
1ـ مقرره مورد شکایت سابقه طرح در هیأت عمومی دارد و طی دادنامه شماره 8 مورخ 1390/1/22 رأی به رد شکایت صادر شده است.
2ـ مقرره مورد شکایت کاملاً منطبق با بند ح ماده 139 و تبصره ماده 3 گزارش موسوم به طرح توجیه ادارات حج و اوقاف و امور خیریه در رابطه با متولیان موقوفات مصوب 1369 مقام معظم رهبری است در تبصره ماده 3 آمده است: در صورتی که اینگونه متولیان بخواهند از معافیت های مقرر در ماده 2 قانون مالیاتهای مستقیم استفاده نمایند ملزم به رعایت ضوابط مقرر در آیین نامه اجرایی آن قانون می باشند.

چنانچه ادعای مغایرت مقرره مورد اعتراض با موازین شرعی مطرح شده است، نظریه شورای نگهبان نوشته شود:
در صورتی که رعایت مفاد تبصره مورد شکایت منجر به تحمیل هزینه های غیرلازم جهت اجرای تکلیف قانونی ذیربط به موقوفه نشود، خلاف شرع شناخته نشد.
پرونده کلاسه هـ ت/0200333 در جلسه مورخ 1404/02/21 هیأت تخصصی مالیاتی بانکی مطرح که با عنایت به عقیده اتفاقی حاضرین در جلسه با استعانت از درگاه خداوند متعال به شرح ذیل مبادرت به انشاء رأی می نماید:

رأی هیأت تخصصی مالیاتی بانکی دیوان عدالت اداری

نظر به اینکه شاکی هم از بعد قانونی و هم از نظر شرعی تقاضای ابطال تبصره ماده 5 فصل پنجم آیین نامه اجرایی تبصره 3 ماده 139 قانون مالیاتهای مستقیم (از تصویب نامه شماره 53456/ت27257 مورخ 1381/12/7 هیأت وزیران) را نموده که در نظریه مورخ 1403/9/6 این هیأت تخصصی، به اتفاق نظر از اعلام نموده است که مصوبه از بعد قانونی فاقد ایراد می باشد چرا که تفاوتی بین انواع موقوفات از حیث داشتن متولی خاص و عدم آن قرار نداده است و از نظر شرعی نیز شورای محترم نگهبان در پاسخ استعلام معموله از سوی ریاست محترم دیوان طی نامه شماره 102/45787 مورخ 1404/1/26 بیان نموده است "در صورتی که رعایت مفاد تبصره مورد شکایت منجر به تحمیل هزینه های غیرلازم جهت اجرای تکلیف قانونی ذیربط به موقوفه و نشود، خلاف شرع شناخته نشد" فلذا از نظر قانونی موجبی جهت ابطال مصوبه و از لحاظ شرعی موجبی برای اعلام بطلان آن وجود نداشته به استناد بند ب ماده 84 و تبصره 2 ماده مزبور و ماده 87 قانون دیوان عدالت اداری که نظرات اعلامی شورای محترم نگهبان را لازم الاتباع می دانند، رأی به رد شکایت صادر می نماید رأی یادشده ظرف بیست روز پس از صدور قابل اعتراض از ناحیه ریاست محترم دیوان عدالت اداری یا ده نفر از قضات گرانقدر دیوان عدالت اداری می باشد.
رئیس هیأت تخصصی مالیاتی، بانكی دیوان عدالت اداری