رای 554 و مورخ 1399/04/17 دیوان عدالت اداری: تعطیلی کارگاه مانع احراز کار سخت و زیان آور در کارگاه نیست

شماره دادنامه: 554

تاریخ دادنامه: 17؍4؍1399

شماره پرونده: 9900938

مرجع رسیدگی: هیأت عمومی دیوان عدالت اداری

موضوع : اعلام تعارض در آراء صادر شده از شعب دیوان عدالت اداری

در خصوص بررسی مشاغل سخت و زیان آور در کارگاه های تعطیل شده، یک شعبه دیوان تعطیل بودن کارگاه را مانع بررسی شغل شاکی از لحاظ سخت و زیان آور ندانسته و با این استدلال که می توان در کارگاه هایی که شغل مشابه شاکی وجود دارد نسبت به بررسی و ارزیابی شغل شاکی اقدام کرد حکم به ورود شکایت صادر کرد و یک شعبه دیوان به جهت اینکه محل کار شاکی تعطیل گردیده و امکان اعلام نظر در خصوص شغلی که وجود ندارد و اصولاً کارگاهی وجود ندارد که شغل بررسی گردد شکایت شاکی را غیر وارد و حکم به رد شکایت صادر کرده است. لذا با توجه به استنباط های مختلف شعب دیوان در این خصوص و صدور آراء متعارض از شعب دیوان، موضوع در اجرای ماده 89 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری برای صدور رای وحدت رویه به هیأت عمومی ارجاع شد.

گردش کار پرونده ها و مشروح آراء به قرار زیر است:

الف: شعبه 63 بدوی دیوان عدالت اداری در رسیدگی به پرونده شماره 348 با موضوع دادخواست آقای *** به طرفیت اداره کار و رفاه اجتماعی مرکزی، تأمین اجتماعی مرکزی و به خواسته الزام اداره کار اراک به صدور رای و طرح مشاغل وی در کمیته تشخیص مشاغل سخت و زیان آور و الزام تأمین اجتماعی به پذیرش شغل وی و احتساب در سوابق به عنوان سخت و زیان آور به موجب دادنامه شماره 9609970902000938 ـ 22؍6؍1396 به شرح زیر رای صادر کرده است:

در خصوص دادخواست محمد شریفی به طرفیت خواندگان به خواسته بررسی و صدور رای مبنی بر سخت و زیان آور بودن شغل و احتساب در سوابق بیمه ای با توجه به شرح شکایت شاکی و دفاع خوانده و اسناد و محتویات پرونده متشکله در اداره کار نظر به لایحه دفاعیه خوانده و تعطیلی محل های کار ادعایی شاکی و اینکه امکان اعلام نظر در خصوص شغلی که وجود ندارد و اصولاً کارگاهی وجود ندارد که شغلی بررسی گردد، لذا شکایت شاکی قابلیت استماع نداشته است حکم به رد شکایت شاکی مستنداً به ماده 63 قانون آیین دادرسی دیوان عدالت اداری صادر و اعلام می دارد. رای صادره با توجه به اقامتگاه اعلامی ظرف مهلت 20 روز پس از ابلاغ قابل تجدیدنظر در شعب تجدیدنظر دیوان عدالت اداری به درخواست هر یک از طرفین یا وکیل یا قائم مقام و نماینده قانونی آنها خواهد بود.

رای مذکور به موجب رای شماره 253 ـ 19؍1؍1397 شعبه 13 تجدیدنظر دیوان عدالت اداری تأیید شده است.

همچنین رای مذکور در اجرای ماده 79 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری در شعبه 16 تجدیدنظر دیوان عدالت اداری به موجب رای شماره 2105 ـ 19؍6؍1397 تأیید شده است.

ب: شعبه 37 بدوی دیوان عدالت اداری در رسیدگی به پرونده شماره 9509980903702235 با موضوع دادخواست آقای **** به طرفیت اداره کل تعاون کار و رفاه اجتماعی استان مرکزی و به خواسته اعتراض نسبت به رای کمیته استانی جهت استفاده از مزایای مشاغل سخت و زیان آور و به موجب دادنامه شماره 9609970903700718 ـ 2؍3؍1396 به شرح زیر رای صادر کرده است:

با استناد به تبصره 2 ماده 76 قانون تأمین اجتماعی و مواد 2، 8 و 13 آیین نامه اجرایی با عنایت به اینکه تعطیل بودن کارگاه مانع بررسی شغل شاکی از لحاظ سخت و زیان آور نمی باشد می توان در کارگاه هایی که شغل مشابه شاکی وجود دارد نسبت به بررسی و ارزیابی شغل شاکی اقدام نمود. بنابراین به استناد ماده 10 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری شکایت شاکی وارد تشخیص و ضمن نقض رای معترض عنه و ارجاع جهت رسیدگی مجدد حکم به ورود صادر و اعلام می گردد. رای صادره وفق ماده 65 قانون مرقوم ظرف بیست روز از تاریخ ابلاغ قابل اعتراض در شعب تجدیدنظر دیوان می باشد.

رای مذکور به موجب رای شماره 30 ـ 2؍5؍1396 شعبه 18 تجدیدنظر دیوان عدالت اداری تأیید شده است.

هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ 17؍4؍1399 با حضور رئیس و معاونین دیوان عدالت اداری و رؤسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رای مبادرت کرده است.

الف ـ تعارض در آراء محرز است.

ب ـ به موجب بند (الف) ماده 9 آیین نامه اجرایی بند 5 جزء (ب) قانون اصلاح تبصره 2 الحاقی ماده 76 قانون اصلاح مواد 72 و 77 و تبصره ماده 76 قانون تأمین اجتماعی مصوب سال 1354 و الحاق دو تبصره به ماده 76 مصوب سال 1371، بررسی، تطبیق و تشخیص مشاغل سخت و زیان آور با مواد این آیین نامه که توسط بیمه شده، کارفرما، وزارتخانه های بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، کار و امور اجتماعی، سازمان تأمین اجتماعی و تشکل ها به عنوان مشاغل سخت و زیان آور معرفی شده و اعلام نتیجه به متقاضی و سازمان های ذیربط از سوی رئیس کمیته بدوی، به عنوان یکی از وظایف کمیته های بدوی استانی موضوع آیین نامه مذکور تعیین شده است و بر مبنای دادنامه شماره 475 الی 483 ـ 29؍9؍1383 هیأت عمومی دیوان عدالت اداری، اطلاق حکم مقرر در بند (الف) تبصره 2 ماده واحده قانون اصلاح تبصره 2 الحاقی ماده 76 قانون اصلاح مواد 72 و 77 و تبصره ماده 76 قانون تأمین اجتماعی مصوب 1354 و الحاق دو تبصره به ماده 76 مصوب سال 1371 و اجرای آن در مورد مشاغل کارگری سخت و زیان آور، با رعایت عوامل مؤثر مقرر در حکم مقنن در کارگاه های منحله یا تعطیل شده منع قانونی ندارد و مراعات تبعات و آثار قانونی مترتب بر مشاغل کارگری سخت و زیان آور به حکم قانون الزامی است و تعطیل و انحلال کارگاه طبیعت و ماهیت کارهای سخت و زیان آور انجام شده در زمان دایر بودن کارگاه را منتفی نمی سازد، لذا کمیته های بدوی استانی مکلّف به پذیرش درخواست متقاضیان احراز سخت و زیان آور بودن مشاغل هستند و نمی توانند از پذیرش درخواست های آنها خودداری نمایند.

 بنا به مراتب فوق، دادنامه شماره 718 ـ 2؍3؍1396 صادره از شعبه سی و هفتم بدوی دیوان عدالت اداری که به موجب دادنامه شماره 800030 ـ 2؍5؍1396 صادره از شعبه هجدهم تجدیدنظر دیوان عدالت اداری تأیید شده و متضمن این استدلال است، صحیح و منطبق با موازین قانونی است.

این رای به استناد بند 2 ماده 12 و ماده 89 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392 برای شعب دیوان عدالت اداری و سایر مراجع اداری مربوط در موارد مشابه لازم‌الاتباع است.

محمدکاظم بهرامی رئیس هیأت عمومی دیوان عدالت اداری