شکایت نماینده حقوقی در توهین قابل گذشت نسبت به مامور دولتی مسموع نیست / نظریه مشورتی 7/1401/924 مورخ 1401/09/07 اداره کل حقوقی قوه قضاییه

جزئیات نظریه

شماره نظریه : 7/1401/924

شماره پرونده : 1401-186/1-924 ک

تاریخ نظریه : 1401/09/07

استعلام :

مطابق ماده 609 قانون مجازات اسلامی بخش تعزیرات توهین به مقامات دولتی مذکور در این ماده جرم شناخته شده و مطابق ماده 11 قانون کاهش مجازات حبس تعزیری جرم موضوع این ماده قابل گذشت اعلام شده است. حال سؤال اینجاست که در صورتی که مقامات دولتی مورد توهین یا افتراء واقع شوند، آیا ادارات حقوقی و نمایندگان حقوقی و وکلای وزارتخانه های مربوطه می توانند از طرف مسؤول مورد تعرض (شخصیت حقیقی یا حقوقی) اقامه شکایت کرده یا اعلام گذشت نمایند؟

نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه :

وفق صدر ماده واحده قانون حمایت قضایی از کارکنان دولت و پرسنل نیروهای مسلح مصوب 1376 با اصلاحات بعدی، ارائه خدمات حقوقی به کارکنان در رابطه با دعاوی و شکایات که از انجام وظیفه اداری آنان ناشی می شود یا به نحوی با وظایف ایشان مرتبط است، منوط به درخواست کتبی آنان است و در این موارد کارشناس حقوقی به عنوان وکیل کارمند اقدام و مراجع قضایی مکلف به پذیرش کارشناس حقوقی مربوط به همین عنوان می باشند؛ ولی هرگاه کارشناس حقوقی یاد شده رأساً و بدون درخواست کتبی کارمند طرح شکایت کند، چنانچه جرم انتسابی از جرایم قابل گذشت موضوع ماده 104 قانون مجازات اسلامی (اصلاحی 1399) از قبیل افترا و نشر اکاذیب و توهین مواد 609 و697 و 698 قانون مجازات اسلامی (تعزیرات) مصوب 1375 باشد قابل تعقیب نیست؛ ولی در صورت غیر قابل گذشت بودن جرم، اقدام دستگاه مربوط به عنوان اعلام جرم تلقی می شود و باید تعقیب قانونی لازم صورت گیرد. بدیهی است در موارد فوق چنانچه دستگاه های مشمول این ماده  واحده، مستقلاً به عنوان شخص حقوقی بزه دیده واقع شوند، می توانند با معرفی نماینده حقوقی به نمایندگی دستگاه مذکور طرح شکایت کنند؛ ولی موضوع از شمول ماده واحده پیش گفته خارج است.