قانون حمایت از هنرمندان، استادکاران و فعالان صنایع دستی مشتمل بر پانزده ماده و هفت تبصره مصوب 1396/10/26 مجلس شورای اسلامی

شناسنامه قانون حمایت از هنرمندان، استادکاران و فعالان صنایع دستی:

شماره روزنامه رسمی: 21254

تاریخ روزنامه رسمی: 1396/12/06

شماره ابلاغ: 153175

تاریخ ابلاغ: 1396/12/02

مرجع تصویب: مجلس شورای اسلامی 

تاریخ تصویب: 1396/10/26 

بیشتر بخوانید:

مجموعه مقررات مرتبط با قانون حمایت از هنرمندان، استادکاران و فعالان صنایع دستی (مقررات فرهنگ و هنر)

مجموعه موضوعی نظریات مشورتی

مجمـوعه موضوعی آرای وحدت رویه قضایی 

مجموعه موضوعی آرای دیوان عدالت اداری

متن قانون حمایت از هنرمندان، استادکاران و فعالان صنایع دستی:

ماده ۱ ـ صنایع دستی ایران مجموعه ای از صنایع هنری و سنتی است کـه ضمن رعایت ضوابط شرعی و قانونی با محوریت خلاقیت، ذوق و زیبایی شناسی با بهره گیری از مواد اولیه قابل دسترس تولید می شود و فرآیند ساخت و تولید محصول بـه صورت فردی یا گروهی، عمدتاً با دست و با کمک ابزار مورد نیاز انجام می گیرد. رشته های فرش دستباف و صنایع دستی از قبیل نساجی سنتی، بافته های داری و غیرداری، پوشاک سنتی، کاشی سنتی، سفال و سرامیک، صنایع دستی چرمی، هنرهای سنتی وابسته بـه معماری، صنایع دستی فلزی، صنایع دستی چوبی و حصیری، صنایع دستی دریایی، صنایع دستی استخوان، رودوزی های سنتی، آبگینه، صنایع دستی کاغذی، طراحی و نقاشی سنتی، سازهای سنتی، میناکاری و پیشه های وابسته بـه گروه های یاد شده می باشند.

تبصره ۱ ـ عناوین صنایع دستی موضوع این ماده با پیشنهاد سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری و تصویب هیات وزیران در چهارچوب تعریف مذکور قابل افزایش می باشد.

تبصره ۲ ـ تشخیص مصادیق صنایع دستی و اشخاص فعال در صنایع مذکور موضوع این ماده کـه فاقد بیمه تامین اجتماعی می باشند جهت برخورداری از بیمه مذکور حسب مورد با سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری و وزارت صنعت، معدن و تجارت می باشد.

ماده ۲ ـ دولت مکلف است در اجرای قانون بیمه اجتماعی قالیبافان، بافندگان فرش و شاغلان صنایع دستی شناسه دار (کُددار) مصوب 1388/05/18 نسبت بـه بیمه نمودن واجدین شرایط این قانون اقدام نماید.

تبصره 1 ـ در اجرای این قانون، عدم حضور در ساعت معین در محل کار نمی تواند در خصوص فرش و قالی مبنای قطع بیمه قرار گیرد و ارزیابی توسط بازرسان سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری صرفاً بر اساس مساحت مذکور در ماده (2) قانون یاد شده انجام می گیرد.

تبصره ۲ ـ دارندگان مجوز فعالیت موضوع قانون مذکور در صورت درخواست خودشان از کلیه تعرفه های بخش صنعت در مورد حامل های انرژی (آب، برق و گاز) و تسهیلات بانکی برخوردار می باشند.

ماده ۳ ـ سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری و وزارت صنعت، معدن و تجارت حسب مورد موظفند در راستای اجرای این قانون اقدامات زیر را انجام دهند:

الف ـ صدور مجوز تاسیس و پروانه تولید کارگاهی (انفرادی ـ گروهی)

ب ـ صدور کارت شناسایی صنعتگر موضوع این قانون

پ ـ صدور مجوز فروشگاه های انحصاری هنرهای سنتی و صنایع دستی ایران

ت ـ صدور گواهی اصالت برای آثار صنایع دستی و هنرهای سنتی

ث ـ صدور مجوز تاسیس و بهره برداری از خانه های صنایع دستی و بازارچه های صنایع دستی

تبصره ـ خانه های صنایع دستی بـه بناهای واجد ارزش معماری یا تاریخی با مالکیت عمومی یا خصوصی گفته می شود کـه قابلیت بهره برداری در امر تولید، فروش و مشاوره تخصصی در جهت توسعه و ارتقای صنایع دستی را داشته و بـه موجب مجوز سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری و وزارت صنعت، معدن و تجارت ایجاد می شود.

ج ـ صدور مجوز برگزاری حراج آثار فاخر قابل فروش صنایع دستی و هنرهای سنتی چ ـ صدور مجوز برگزاری نمایشگاههای داخلی و بین المللی در زمینه صنایع دستی و هنرهای سنتی ح ـ درجه بندی و صدور گواهی کیفیت بـه کارگاهها و فروشگاههای صنایع دستی و هنرهای سنتی

تبصره ۱ ـ فعالیت های احصاء شده این ماده بـه جز موارد مربوط بـه فرش دستباف مشمول تبصره ماده (۲) قانون نظام صنفی مصوب 1392/06/12 بوده و با صدور پروانه فعالیت و بهره برداری از سوی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، نیاز بـه اخذ مجدد مجوز یا پروانه کسب از وزارت صنعت، معدن و تجارت نمی باشد.

تبصره ۲ ـ طراحی، برنامه ریزی، توسعه و نظارت بر کلیه آموزش های غیررسمی صنایع دستی و فرش دستباف کشور اعم از آموزش های عمومی، تخصصی و مجازی با سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری و وزارت صنعت، معدن و تجارت می باشد. کلیه اشخاص حقیقی و حقوقی فعال در امر آموزش صنایع دستی و فرش دستباف مکلفند سیاست های تعیین شده سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری و وزارتخانه را در آموزش های خود رعایت کنند.

ماده ۴ ـ سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری و وزارت صنعت، معدن و تجارت مکلفند با هماهنگی مراجع ذی صلاح اقدامات زیر را بـه عمل آورند:

الف ـ اعمال نظارت و حمایت های لازم در جهت بهبود کیفی محصولات صنایع دستی و فرش دستباف بـه ویژه در حوزه صادرات

ب ـ برنامه ریزی، سیاستگذاری و نظارت بر وضعیت کارگاه های تولیدی و آموزش صنایع دستی و فرش دستباف

پ ـ پشتیبانی از هنرمندان و صنعتگران و همکاری با مراجع ذی صلاح برای تعیین و اعطای درجه هنری بـه هنرمندان صنایع دستی و فرش دستباف در چهارچوب قوانین و مقررات مربوط

ت ـ هماهنگی و برنامه ریزی در مورد مالکیت های معنوی و فکری صنایع دستی و فرش دستباف ایران (آثار و هنرمندان) در داخل و خارج از کشور

ث ـ سازماندهی نظام اطلاع رسانی در زمینه صنایع دستی و فرش دستباف

ج ـ همکاری با دستگاه های ذی ربط بـه منظور تدوین سرفصل دروس هنرستان ها، آموزشکده ها و دانشکده های صنایع دستی و فرش دستباف

چ ـ هماهنگی و برنامه ریزی جهت تاسیس نهادهای غیردولتی برای کاهش تصدی دولت و ساماندهی فعالیت صنایع دستی و فرش دستباف در چهارچوب قوانین و مقررات مربوط

ح ـ برنامه ریزی، سیاستگذاری و نظارت بر امر تاسیس شرکت های نمایشگاهی تخصصی صنایع دستی و فرش دستباف توسط تعاونی ها و بخش خصوصی

خ ـ مشارکت در همایش ها، سمینارهای ملی و جشنواره های صنایع دستی و فرش دستباف

د ـ برنامه ریزی، سیاستگذاری و نظارت در امر معرفی صنایع دستی و فرش دستباف برگزیده در مراکز عمومی از طرق مناسب تبلیغی و ترویجی

ذ ـ برنامه ریزی، سیاستگذاری و نظارت بر شناسایی و گردآوری آثار با ارزش و برگزیده صنایع دستی و فرش دستباف دوران معاصر و نمایش آنها توسط دستگاه های ذی ربط

ر ـ تدوین استانداردهای لازم برای مواد اولیه و روشهای تولید صنایع دستی و فرش دستباف برای پیشنهاد بـه سازمان ملی استاندارد ایران

ز ـ تحقیق و بررسی مستمر جامعه آماری و جمع آوری اطلاعات لازم از وضعیت صنایع دستی و فرش دستباف ایران و جهان بـه منظور ارتقای جایگاه صنایع دستی و فرش دستباف ایران

ژ ـ اهتمام بر ارتقای موقعیت ایران در نظام بازار صنایع دستی و فرش دستباف جهان در جهت رونق و افزایش صادرات

س ـ بهره گیری از سامانه های پیشرفته بازرگانی بـه منظور توسعه بازار فروش صنایع دستی و فرش دستباف ایران در کشورهای هدف توسط بخش غیردولتی

ش ـ کمک بـه ایجاد بازارچه های صنایع دستی و فرش دستباف با بهره گیری از ظرفیت های بخش های خصوصی، تعاونی و نهادهای عمومی غیردولتی

ماده 5 ـ سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری مجاز است برای تولید و عرضه محصولات صنایع دستی و فرش دستباف و هنرهای سنتی، املاک در اختیار از جمله فضاهای مناسب در بناهای تاریخی را بـه فعالان مرتبط با صنایع دستی و فرش دستباف با انعقاد قرارداد واگذار نماید. عرضه محصولات غیرمصادیق ماده (1) این قانون و تولیدات خارجی در این غرفه ها ممنوع و موجب انفساخ قرارداد و ضبط اموال غیرمجاز و خارجی عرضه شده می شود. سازمان حق مطالبه زیان وارده از محل وجه التزام موضوع قرارداد را خواهد داشت.

ماده ۶ ـ دستگاههای اجرایی موضوع ماده (۵) قانون مدیریت خدمات کشوری مصوب 1386/07/08 مکلفند در برنامه های تشویقی و اهدای جوایز غیرنقدی، با اولویت از تولیدات صنایع دستی و فرش دستباف اصیل ایرانی استفاده کنند.

ماده ۷ ـ بانک مرکزی مکلف است از طریق بانک های عامل، بخشی از تسهیلات مسکن بانک ها را با هماهنگی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری و وزارت صنعت، معدن و تجارت بـه امر تامین مسکن هنرمندان و تولیدکنندگان صنایع دستی و فرش دستباف اختصاص دهد.

ماده ۸ ـ بـه منظور حمایت، توسعه و ترویج صنایع دستی و تشویق و تکریم هنرمندان، پیشکسوتان و فعالان بخش صنایع دستی و فرش دستباف، عنوان "صندوق احیاء و بهره برداری از اماکن تاریخی و فرهنگی" (موجود) بـه "صندوق توسعه صنایع دستی و فرش دستباف و احیاء و بهره برداری از اماکن تاریخی و فرهنگی" اصلاح می گردد. منابع صندوق از محل بخشی از تسهیلات صندوق کارآفرینی امید (مهر امام رضا (ع)) و کمکهای بخش دولتی و غیردولتی و درآمدهای حاصل از فعالیت های صندوق پس از درج در بودجه سنواتی و گردش خزانه تامین می شود. همچنین دولت (سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری) می تواند سی درصد (۳۰%) از درآمدهای سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری را بـه جهت تقویت منابع این صندوق اختصاص دهد. اساسنامه صندوق ظرف مدت شش ماه پس از ابلاغ این قانون با پیشنهاد مشترک سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری و وزارت صنعت، معدن و تجارت تهیه می شود و بـه تصویب هیات وزیران می رسد.

ماده ۹ ـ دستگاه های اجرایی موضوع ماده (۵) قانون مدیریت خدمات کشوری و شهرداری ها مکلفند در طراحی فضاهای عمومی شهری از نمادهای صنایع دستی و فرش دستباف و هنرهای سنتی متناسب با معماری ایرانی و اسلامی استفاده کنند.

ماده ۱۰ ـ صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران مکلف است در برنامه های مختلف نسبت بـه صحنه آرایی و مستندسازی و معرفی هنرمندان و آثار هنری صنایع دستی و فرش دستباف با مشارکت سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری و وزارتخانه های "صنعت، معدن و تجارت"، "فرهنگ و ارشاد اسلامی" و "جهاد کشاورزی" اقدام نماید.

ماده ۱۱ ـ دولت و دستگاه های اجرایی ذی ربط مکلفند بـه منظور تشویق و حمایت از رشد و ترویج تولیدات صنایع دستی و فرش دستباف و هنرهای سنتی بومی و اصیل اقدامات ذیل را انجام دهند:

الف ـ بـه منظور تشویق و حمایت از رشد و ترویج تولیدات صنایع دستی و فرش دستباف و هنرهای سنتی بومی و اصیل، نسبت بـه اعمال محدودیت های لازم برای واردات محصولات صنایع دستی و فرش دستباف از جمله وضع تعرفه مناسب اقدام کند.

ب ـ سقف خروج ظروف ساخته شده از نقره بدون نگین بـه میزان پنج کیلوگرم و زیورآلات نقره و سنگهای قیمتی و نیمه قیمتی تا سه کیلوگرم برای هر نفر برای حضور در نمایشگاه های بین المللی خارجی از کشور با ارائه ضمانت نامه های بانکی و وثایق معتبر افزایش می یابد. سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، بانک مرکزی و گمرک جمهوری اسلامی ایران بر اجرای این ماده نظارت می کنند. اقلام تاریخی و میراث فرهنگی تابع قوانین و مقررات خاص خود می باشد.

پ ـ از صادرکنندگان صنایع دستی و فرش دستباف در مقابل آثار منفی ناشی از نوسانات قیمت ارز حمایت کند.

ت ـ گمرک جمهوری اسلامی ایران با نظر سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری نسبت بـه ایجاد و احصای شناسه (کد) تعرفه های فرعی برای کلیه محصولات صنایع دستی و فرش دستباف کشور اقدام نماید.

ماده ۱۲ ـ دولت می تواند بـه منظور کمک بـه ارتقای تحصیلی هنرمندان و استادکاران صنایع دستی و فرش دستباف، کمک هزینه تحصیلی تعیین و پرداخت کند.

ماده ۱۳ ـ حمایت های موضوع این قانون با هماهنگی وزارت صنعت، معدن و تجارت و سایر دستگاه ها و تشکل های ذی ربط در مورد قالیبافی و بافندگی فرش اجراء می شود.

ماده ۱۴ ـ تعیین نحوه صدور کلیه مجوزهای فعالیت صنایع دستی و فرش دستباف و همچنین هماهنگی، نظارت، بازرسی و رسیدگی بـه تخلفات واحدهای ذی ربط بر اساس آیین نامه ای است کـه در چهارچوب قانون نظام صنفی توسط سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری و وزارت صنعت، معدن و تجارت ظرف مدت سه ماه تهیه می شود و بـه تصویب هیات وزیران می رسد. 

بیشتر بخوانید: آیین نامه ماده 14 قانون حمایت هنرمندان، استادکاران و فعالان صنایع دستی مصوب 1399/12/20

ماده ۱۵ ـ آیین نامه اجرایی این قانون ظرف مدت شش ماه پس از ابلاغ آن توسط سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری و وزارت صنعت، معدن و تجارت تهیه می شود و بـه تصویب هیات وزیران می رسد.

بیشتر بخوانید: آیین نامه اجرایی قانون حمایت از هنرمندان، استادکاران و فعالان صنایع دستی مصوب 1400/05/03

قانون فوق مشتمل بر پانزده ماده و هفت تبصره در جلسه علنی روز سه شنبه مورخ بیست و ششم دی ماه یک هزار و سیصد و نود و شش مجلس شورای اسلامی تصویب شد و در تاریخ 1396/11/18 بـه تایید شورای نگهبان رسید.

رییس مجلس شورای اسلامی ـ علی لاریجانی