پرداخت دیه راننده مقصر فاقد گواهینامه رانندگی منتفی است / نظریه مشورتی 7/99/28 مورخ 1399/02/22 اداره کل حقوقی قوه قضاییه

جزئیات نظریه

شماره نظریه : 7/99/28

شماره پرونده : 99-16/10-28 ح

تاریخ نظریه : 1399/02/22

استعلام :

در برخی پرونده ها راننده مقصر حادثه که مصدوم و یا متوفی است، فاقد گواهی نامه مجاز برای رانندگی است با عنایت به این که اولاً، مورد از موارد پرداخت دیه از صندوق بیت المال نمی باشد، ثانیاً بر اساس ماده 17 قانون بیمه اجباری خسارات وارده به شخص ثالث در اثر حوادث ناشی از وسایل نقلیه مصوب 1395 مورد از موارد عدم پرداخت بدون قید و شرط دیه در حق زیان دیده نیست. ثالثاً بر اساس ماده 15 از قانون اخیرالذکر که اشعار می دارد در موارد زیر بیمه گر مکلف است بدون هیچ قید و شرطی و اخذ تضمین خسارت زیان دیده را پرداخت کند و پس از آن می تواند به قائم مقامی زیان دیده از طریق مراجع قانونی برای باز یافت تمام یا بخشی از وجوه پرداخت شده است به شخصی که موجب خسارت شده مراجعه کند و به موجب بند «پ» ماده فوق این امر منصرف از راننده ای است که خود مقصر و زیان دیده و در حین حال فاقد گواهی نامه مجاز است نتیجه آن که در هیچ یک از قوانین مرتبط با تصادفات رانندگی اشاره ای به لزوم دارا بودن گواهی نامه برای راننده مقصر حادثه نشده است جهت پرداخت دیه نشده است. بر این اساس اولاً آیا بیمه گر موظف به پرداخت دیه به زیان دیده مقصر حادثه با وصف فقدان گواهی نامه رانندگی است؟ آیا مورد از موارد شمول تبصره ماده 85 قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 1392 است؟

نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه :

1- با توجه به ماده 7 آیین نامه اجرایی ماده 3 قانون بیمه اجباری خسارات وارده به شخص ثالث در اثر حوادث ناشی از وسایل نقلیه (بیمه حوادث راننده مسبب حادثه) مصوب 1396 هیأت وزیران و ماده 15 قانون یاد شده، در صورتی که راننده مقصر فاقد گواهی نامه رانندگی باشد از شمول تعهدات موضوع ماده 3 این قانون خارج است. بنابراین، پرداخت دیه به راننده فاقد گواهینامه رانندگی که در وقوع حادثه مقصر شناخته شده و یا به اولیای دم وی منتفی است. همچنین پرداخت دیه به راننده مقصر حادثه با توجه به این که شخص ثالث محسوب نمی شود، از شمول پرداخت دیه توسط صندوق تأمین خسارت های بدنی موضوع ماده 21 قانون مذکور خارج است. بدیهی است در صورتی که راننده مقصر پوشش بیمه ای حوادث منجر به خسارات بدنی به راننده مسبب و مقصر را خریداری کرده باشد، موضوع تابع قرارداد وی با شرکت بیمه است.

2- با توجه به آن چه در بند فوق آورده شد، در فرض سؤال که زیان دیده منحصر در راننده مسبب حادثه فاقد گواهینامه رانندگی است، از آن جا که پرداخت دیه حسب مورد به راننده مذکور یا اولیای دم وی منتفی است، موجبی برای اعمال تبصره یک ماده 85 قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 1392 نیست.