برای قلع و قمع بنای غیر مجاز مراجعه به متصرف فعلی کفایت میکند ـ نظریه مشورتی 7/1404/42 مورخ 1404/07/07 اداره کل حقوقی قوه قضاییه

بیشتر بخوانید:
+  دعوی تصرف (حقوقی) در آراء وحدت رویه قضایی
+  دعوای تصرف (حقوقی) در نظریات مشورتی
+  تصرف و خلع ید (کیفری) در آراء وحدت رویه قضایی
+  جرم تصرف عدوانی در نظریات مشورتی
+  قلع و قمع آثار جرم در نظریات مشورتی

جزئیات نظریه
شماره نظریه : 7/1404/42
شماره پرونده : 1404-127-42ح
تاریخ نظریه : 1404/07/07

استعلام :
دعوای قلع و قمع مستحدثات باید به طرفیت چه شخصی اقامه شود؟ احداث کننده و یا متصرف؟ به عبارت دیگر، چنانچه هویت دقیق احداث کننده بنا مشخص نباشد و یا آنکه به رغم مشخص بودن این موضوع، مستحدثات در تصرف شخصی غیر از احداث کننده ابنیه باشد، آیا صرف اقامه دعوا به طرفیت متصرف کافی و مسموع است؟

نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه:
از مواد 317، 323، و 327 قانون مدنی چنین مستفاد است که مالک حق دارد به هر یک از غاصبان مراجعه کند و این حق، حقی استقلالی برای مالک است و به همین سبب، عدم طرح دعوای استرداد مال یا مطالبه خسارت به طرفیت ایادی قبلی، مانع استماع و رسیدگی به دعوای مطروحه به طرفیت ایادی بعدی نمی باشد؛ همچنان که در فرض غاصبانه بودن بنای احداثی، که صرفاً دعوای قلع و قمع بنا قابل طرح است، طرح چنین دعوایی به طرفیت غاصب اولیه (احداث کننده) ضرورت ندارد.

*************

خلاصه تحلیلی:
اقامه دعوای قلع و قمع مستحدثات صرفاً به طرفیت متصرف (تصرف کننده فعلی) کافی است و لازم نیست حتماً به طرفیت احداث کننده (سازنده بنا) اقامه شود.

استدلال و جزئیات حقوقی:
نظریه مشورتی با استناد به مواد 317، 323 و 327 قانون مدنی استدلال می کند که:

1. حق استقلالی مالک: مالک این حق را دارد که برای استرداد مال خود (در اینجا، اعمال حق مالکیت و برچیدن ساخت وساز غیرمجاز) به هر یک از غاصبان مراجعه کند. این حق، مستقلی است، به این معنا که:
   · عدم طرح دعوا علیه غاصبان قبلی (مانند احداث کننده)، مانع از طرح دعوا علیه غاصبان بعدی (مانند متصرف فعلی) نمی شود.
   · مالک می تواند به طور مستقل، هر متصرفی را که مال در ید اوست، برای رفع تصرف و قلع بنا مورد تعقیب قرار دهد.
2. عدم ضرورت طرح دعوا علیه احداث کننده: در مواردی که بنا به صورت غاصبانه احداث شده باشد و دعوای اصلی، قلع و قمع بنا باشد (نه necessarily جبران خسارت از سازنده)، طرح این دعوا به طرفیت غاصب اولیه (احداث کننده) ضرورتی ندارد.

نتیجه گیری:
· اگر هویت احداث کننده مشخص نباشد: شما می توانید دعوای قلع و قمع را تنها به طرفیت شخصی که در حال حاضر متصرف و در اختیاردار بنا است، اقامه کنید و این دعوا مسموع (قابل شنیدن) خواهد بود.
· اگر مستحدثات در تصرف شخص دیگری باشد: حتی اگر هویت احداث کننده مشخص باشد، اما بنا در تصرف شخص ثالثی باشد، شما به عنوان مالک می توانید مستقلاً علیه همان متصرف فعلی اقامه دعوا کنید و دادگاه مکلف به رسیدگی است.

بنابراین، مطابق این نظریه مشورتی، تمرکز اصلی بر روی تصرف فعلی مال غیرمنقول است و برای درخواست قلع و قمع، مراجعه به متصرف حاضر کفایت می کند.

در صورت نیاز به مشاوره یا مستندات بیشتر می توانید با کارشناسان حقوقی تماس بگیرید.