بذل مهریه میتواند هبه یا ابراء ذمه زوج محسوب گردد و در هر حال رجوع به مهریه امکان پذیر نیست / نظریه مشورتی 7/98/1210 مورخ 1398/09/17 اداره کل حقوقی قوه قضاییه

جزئیات نظریه

شماره نظریه : 7/98/1210

شماره پرونده : ح 0121-67-89

تاریخ نظریه : 1398/09/17

استعلام :

احتراماً پیرو نامه شماره 1398009001275853 مورخ 1398/07/01 نظر به اینکه در پرونده ای از این دادگاه حسب سند رسمی زوجه 110 سکه بهار آزادی و 60 مثقال طلا ساخته شده از مهریه خود را که در سند ازدواج ذکر شده به همسرش بذل نموده و بذل دین بوده و مجدداً حسب سند رسمی دیگری از تصمیم قبلی عدول کرده اند و اظهار داشته اند مهریه کماکان به قوت خود باقی است سوال دادگاه این است با عنایت به اینکه بذل دین در حکم ابراء تلقی می گردد آیا با مراجعه طرفین و اعلام عدول از تصمیم قبلی مهریه به حالت اول برمی گردد یا با ابراء اولیه نسبت به آنچه بذل شده دیگر قابل برگشت نیست و زوجه مستحق آن نمی باشد./

بیشتر بخوانید:

مهریه در نظریات مشورتی     

ابراء ذمه در نظریات مشورتی     

عقد هبه در نظریات مشورتی

نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه :

نظر اکثریت: اولا، درفرض سؤال که زوجه به موجب سند رسمی، مهریه خود مشتمل بر 110 سکه بهار آزادی و 60 مثقال طلای ساخته شده را به زوج بذل نموده است، حسب مورد می تواند احکام هبه طلب موضوع ماده 806 قانون مدنی و یا ابراء موضوع ماده 289 قانون مذکور بر آن مترتب شود و تشخیص این امر بر عهده قاضی رسیدگی کننده است؛ هر دو این اعمال حقوقی (هبه طلب و ابراء) سبب برائت ذمه مدیون (زوج) می شود؛ هرچند ابراء در زمره ایقاعات است. 

ثانیا، در صورت احراز هر یک از عناوین ابراء ذمه یا هبه طلب، به سبب سقوط ذمه زوج نسبت به مهریه رجوع بعدی به مهریه امکان پذیر نیست؛ اما زوج می تواند متعاقبا مالی را به تملیک زوجه درآورد و یا تعهد به تملیک نماید؛ اما این امر مشمول عنوان مهریه و احکام و آثار آن نمی باشد. 

نظر اقلیت: مستفاد از موضوع استعلام این است که زوجین بدوا با یکدیگر توافق نموده و در اجرای این توافق زوجه مهریه مافی القباله خود را به زوج بذل نموده است و چون متعاقبا زوجین از توافق سابق خود عدول و در واقع توافق سابق خود را اقاله نموده اند، لذا توافق سابق در تمام جهات از جمله بذل مهریه بی اعتبار بوده و در نتیجه مهریه بذل شده به حالت سابق خود بازمی گردد و به جهت اعاده ذمه زوج از بابت مهریه، زوج مکلف به پرداخت آن در حق زوجه خواهد بود.