در فرض تعارض رای شعب دیوان عدالت اداری با رای شعبه عالی تجدیدنظر تعزیرات حکومتی، حکم دیوان لازم الاجراست / نظریه مشورتی 7/1401/398 مورخ 1401/10/19 اداره کل حقوقی قوه قضاییه

جزئیات نظریه

شماره نظریه : 7/1401/398

شماره پرونده : 1401-239-398 ک

تاریخ نظریه : 1401/10/19

استعلام :

مطابق تبصره ذیل ماده 23 آیین نامه اجرایی سازمان تعزیرات حکومتی مصوب 1373/08/01 با اصلاحات و الحاقات بعدی هرگاه محکوم علیه و یا رؤسای سازمان های تعزیرات حکومتی و بازرسی و نظارت، آرای قطعی شعب تعزیرات حکومتی را خلاف قانون بدانند، می توانند با ذکر دلیل از وزیر دادگستری تقاضای رسیدگی مجدد نمایند. چنانچه وزیر دادگستری تقاضا را وارد تشخیص دهد و یا راسا رأی را غیر قانونی بداند، پرونده را جهت رسیدگی به شعبه عالی تجدیدنظر که به همین منظور در مرکز تشکیل می گردد، ارجاع خواهد داد. رأی این شعبه قطعی است و اقدامات موضوع این تبصره مانع اجرای حکم تجدیدنظر خواسته نخواهد بود . اکنون پرسش این است: در مواردی که پرونده دارای شاکی و مشتکی عنه بوده و رأی از دیوان عدالت اداری و شعبه عالی تجدید نظر سازمان تعزیرات حکومتی صادر شود که مفاد آرای این مراجع با یکدیگر متفاوت باشد، تکلیف چیست؟ از یک سو شاکی در صورت عدم اجرای رأی دیوان عدالت اداری با در دست داشتن اخطاریه می تواند انفصال بالاترین مقام دستگاه را درخواست کند و از سوی دیگر، به لحاظ شکایت مشتکی عنه در محاکم عمومی، ناگزیر از اجرای رأی شعبه عالی تجدید نظر هستیم. در چنین وضعیتی کدام یک از این دو رأی قابل اجرا و معتبر است؟

نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه :

نظریه مشورتی این اداره کل در قالب نظریه اکثریت و اقلیت، به شرح زیر اعلام می  شود:

نظریه اکثریت: در صورت تعارض رأی شعبه دیوان عدالت اداری با رأی شعبه عالی تجدیدنظر تعزیرات حکومتی با لحاظ ملاک ماده 63 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب 1392 و رای وحدت رویه شماره 660 مورخ 1382/01/19 هیأت عمومی دیوان عالی کشور مبنی بر تفوق و برتری تصمیمات مراجع قضایی نسبت به آرای مراجع شبه قضایی، رأی قطعی شعب دیوان عدالت اداری لازم الاجرا می باشد.

نظریه اقلیت: رسیدگی به اعتراض نسبت به رأی صادره از سوی شعبه تعزیرات حکومتی در دیوان عدالت اداری در جهت نقض قوانین و مقررات یا مخالفت با آنها و رد این اعتراض، مانع از اعمال تبصره ماده 23 آیین نامه سازمان تعزیرات حکومتی مصوب 1373/08/01 با اصلاحات و الحاقات بعدی به  عنوان یک طریق فوق العاده شکایت از آراء نیست؛ زیرا دیوان عدالت اداری در این خصوص رأی ماهوی صادر نمی کند و اعمال تبصره ماده 23 یاد شده نوعی اعاده دادرسی است که نسبت به رأی شعبه تعزیرات حکومتی به عمل می آید و در هر حال رأی شعبه عالی تعزیرات حکومتی لازم الاجرا است و چون دیوان عدالت اداری در خصوص رأی شعبه عالی تعزیرات حکومتی اظهارنظری نکرده است بحث تعارض آراء به شرح مطرح شده در استعلام منتفی است.