رای 417 مورخ 1386/06/18 هیات عمومی دیوان عدالت اداری: در صورت عدم جبران خسارت وارده ناشی از حوادث غر مترقبه و اطلاع آن به امورمالیاتی در مهلت شش ماهه، مبلغ خسارت از درآمد مشمول مالیات کسر خواهد شد

کلاسه پرونده: 888/84

شاکی: سازمان امور مالیاتی کشور

موضوع: اعلام تعارض آراء صادره از شعب اول و نهم تجدیدنظر دیوان عدالت اداری

تاریخ رای: یکشنبه 18 شهریور 1386

شماره دادنامه: 417

الف ـ 1 ـ  شعبه ششم در رسیدگی به پرونده کلاسه 81/1018 موضوع شکایت شرکت مهندسی پروژه ‎های آب و نیروی ایران (پانیر) به طرفیت وزارت امور اقتصادی و دارائی و شورای عالی مالیاتی به شرح دادنامه شماره 1595 مورخ 1383/6/24 چنین رای صادر نموده است، شکایت شاکی بشرح مندرجات دادخواست تقدیمی وارد بنظر نمی‎ رسد، زیرا شعبه پنجم شورای عالی مالیاتی، مطابق مفاد بند 4 ماده 255 و 256 قانون مالیات های مستقیم فقط وظیفه و اختیار این را دارد که بدون ورود به ماهیت امر و صرفاً از لحاظ رعایت تشریفات و مقررات شکلی اقدامات و آراء معترض ‎عنه را مورد رسیدگی قرار دهد. با عنایت به اینکه اقدام حوزه مالیاتی مبنی بر عدم ارسال پرونده شاکی به کمیسیون حل اختلاف به سبب عدم درخواست شاکی در مهلت مقرر در مقررات ماده 165 قانون مالیات های مستقیم و آیین نامه اجرائی آن بوده و در این اقدام از نظر تشریفات و مقررات شکلی نقض قوانین و مقررات موضوعه ملاحظه نمی گردد. لذا در رای معترض‎ عنه تخلف از موازین و مقررات موضوعه احراز نشده و قرار رد شکایت شاکی با کیفیت موجود صادر و اعلام می‎ گردد.

الف ـ 2 ـ  شعبه اول تجدیدنظر دیوان در رسیدگی به پرونده کلاسه 83/792 موضوع تجدیدنظر خواهی شرکت مهندسی پروژه ‎های آب و نیروی ایران نسبت به دادنامه شماره 1595 مورخ 24/6/83 به شرح دادنامه 517 مورخ 11/3/84 چنین رای صادر نموده است، با توجه به محتویات پرونده نظر به اینکه از طرف تجدیدنظر خواه نسبت به دادنامه تجدیدنظر خواسته اعتراض موجه و مؤثری بعمل نیامده و با بررسی سوابق امر بر کیفیت رسیدگی و اعمال مقررات نیز ایراد و اشکالی که فسخ دادنامه بدوی را ایجاب نماید مشهود نیست فلذا با رد تجدیدنظر خواهی رای بدوی عیناً تایید و استوار می‎ گردد.

ب ـ 1 ـ  شعبه ششم دیوان در رسیدگی به پرونده کلاسه 80/2001 موضوع شکایت شرکت مهندسی پروژه ‎های آب و نیروی ایران به طرفیت وزارت امور اقتصادی و دارائی و شورای عالی مالیاتی به شرح دادنامه شماره 2821 مورخ 18/11/82 چنین رای صادر نموده است، در خصوص دادخواست شرکت مهندسی پروژه ‎های آب و نیروی ایران به طرفیت وزارت امور اقتصادی و دارائی به خواسته نقض رای 7819 ـ 4/30 مورخ 30/8/79 شعبه پنجم شورای عالی مالیاتی با ملاحظه اوراق و محتویات پرونده عملکرد مالیاتی مربوطه و لایحه دفاعیه طرف شکایت، نظر به اینکه شاکی مدعی است در مراحل مختلف رسیدگی به عملکرد مالیاتی و هیأتهای حل اختلاف بدوی و تجدیدنظر اعلام نموده که شرکت متحمل خسارت گردیده و تقاضای ارجاع پرونده جهت رسیدگی به کمیسیون خاص مقرر در ماده 4 آیین‎ نامه اجرائی ماده 165 قانون مالیات های مستقیم نموده و این ادعا در متن رای معترض ‎عنه نیز ذکر گردیده و مطرح شده است اما به دلیل اینکه ادعای فوق الاشعار در فرجه و موعد مقرر قانونی از سوی مؤدی مطرح نشده لذا ادعا مؤدی موثر در مقام تشخیص داده نشده و رای هیأت حل اختلاف مالیاتی تجدیدنظر تایید شده است، حال آنکه ماده 165 قانون مالیات های مستقیم و مواد 2 و 3 و 4 و 5 آیین‎ نامه اجرائی ماده قانونی مرقوم مصوب 1368/03/20 هیأت وزیران، ظهور بر این دارد که در اینگونه موارد که مؤدی مدعی تحمل خسارت می‎ باشد باید ادعای مطروحه در کمیسیون تخصصی مربوط مورد رسیدگی و توجه قرار گیرد. علی هذا از این حیث رای شماره 7819 ـ 4/30 مورخ 30/8/79 شعبه پنجم شورای عالی مالیاتی مخدوش به نظر رسیده حکم به نقض آن و رسیدگی مجدد در شعبه هم عرض صادر و اعلام می ‎گردد.

ب ـ 2 ـ  شعبه نهم تجدیدنظر دیوان در رسیدگی به پرونده کلاسه 83/2190 موضوع تقاضای تجدیدنظر خواهی سازمان امور مالیاتی کشور نسبت به دادنامه شماره 2821 مورخ 18/11/82 به شرح دادنامه شماره 2126 مورخ 22/12/83 چنین رای صادر نموده است، با بررسی اوراق پرونده و لایحه شماره 3305/39 – 3/3/83 سازمان تجدیدنظر خواه و اینکه به فرض خارج از مهلت بودن اعلام خسارت موجب سلب صلاحیت کمیسیون تخصصی در رسیدگی و اظهارنظر آن مرجع، نفیاً یا اثباتاً نیست و علاوه بر آن چنانچه سازمان تجدیدنظر خواه مدعی پرداخت و جبران خسارت توسط مرجع ذیصلاح است، ارائه دلائل اثباتی از جمله وظایف آن سازمان است «براساس قاعده فقهی البینه علی المدعی» لذا اعتراض مؤثری از ناحیه سازمان تجدیدنظر خواه نسبت به دادنامه تجدیدنظر خواسته بعمل نیامده و از طرفی بر کیفیت رسیدگی و اصدار دادنامه معترض ‎عنه ایراد و اشکال قانونی که متضمن نقض آن باشد، مشهود نیست بنابراین ضمن رد تجدیدنظر خواهی دادنامه تجدیدنظر خواسته تایید و استوار می ‎گردد. هیأت عمومی دیوان‎ عدالت اداری در تاریخ فوق با حضور رؤسا و مستشاران و دادرسان علی‎البدل شعب دیوان تشکیل و پس از بحث و بررسی و انجام مشاوره مشاوره با اکثریت آراء به شرح آتی مبادرت به صدور رای می‎ نماید.

بیشتر بخوانید:

 مقررات مالیات مستقیم

 مالیات در آرای وحدت رویه قضایی

 معافیت مالیاتی در آراء دیوان عدالت اداری 

 موضوعات مالیات در نظریات مشورتی

در مورد خسارات وارده به مودی مالیاتی در نتیجه سوانح و حوادث غیر مترقبه مذکور در ماده 165 قانون مالیات های مستقیم و عدم جبران آن به شرح مقرر در آن ماده، وزارت امور اقتصادی و دارائی می‎ تواند معادل خسارت وارده از درآمد مشمول مالیات مؤدی در آن سال و سنوات بعد کسر نماید، مشروط بر آنکه مؤدی مالیاتی طبق ماده 5 آیین ‎نامه اجرائی ماده 165 قانون فوق ‎الذکر ظرف شش ماه از تاریخ وقوع حادثه و سانحه درخواست خود را به همراه مدارک مربوط به حوزه مالیاتی محل وقوع حادثه تسلیم نماید. بنابه جهات فوق‎ الذکر دادنامه شماره 1595 مورخ 1383/6/24 شعبه ششم بدوی دیوان که مورد تایید شعبه اول تجدیدنظر قرار گرفته و قطعیت یافته و متضمن رد شکایت شاکی بلحاظ عدم رعایت مهلت و سایر شرایط قانونی مربوط است، صحیح و موافق قانون تشخیص داده می‎ شود.

این رای به استناد بند 2 ماده 19 و ماده 43 قانون دیوان عدالت اداری برای شعب دیوان و سایر مراجع اداری ذیربط در موارد مشابه لازم الاتباع است.

هیات عمومی دیوان عدالت اداری