رای 97 الی 100 مورخ 1392/02/16 هیات عمومی دیوان عدالت اداری: وضع عوارض بر حذف و کسری پارکینگ خلاف مقررات است

مشخصات رای:

شماره دادنامه: ۹۷ الی ۱۰۰

تاریخ دادنامه: 1392/02/16

کلاسه پرونده: ۹۱/۱۴۱۶، ۱۴۱۴، ۱۳۶۸، ۱۳۶۷

مرجع رسیدگی: هیات عمومی دیوان عدالت اداری

موضوع شکایت و خواسته: ۱ -- ابطال مصوبات شورای اسلامی شهر شیروان در خصوص وضع عوارض حذف و یا کسری پارکینگ مورد عمل از سال ۱۳۸۹ الی ۱۳۹۱

۲ -- ابطال مصوبه شورای اسلامی شهر همدان در خصوص وضع عوارض حذف و یا کسری پارکینگ در سال ۱۳۹۲

گردش کار:

الف: آقایان ***** به موجب دادخواستهایی ابطال مصوبه شورای شهر شیروان با موضوع تعرفه نحوه محاسبه عوارض حذف یا کسری پارکینگ مورد عمل از سالهای ۱۳۸۹ الی ۱۳۹۱ شورای اسلامی شهر شیروان را خواستار شده اند و در جهت تبیین خواسته توضیح داده اند که:

" با سلام، احتراما همان طور که استحضار دارید برابر آراء هیات عمومی دیوان عدالت اداری که آخرین آن دادنامه شماره ۷۷۰ -- 1391/10/18 است مصوبه شورای اسلامی شهرهای متعدد از جمله بوشهر در خصوص وضع عوارض برای حذف یاکسری پارکینگ به دلیل خلاف قانون و خارج بودن از حدود اختیارات و صلاحیت مرجع وضع کننده ( شورای اسلامی شهر) تشخیص و ابطال شده است، نظر به این که مصوبه شورای اسلامی شهر شیروان (خراسان شمالی) در وضع و تصویب مصوبه مبنی بر نحوه محاسبه عوارض حذف پارکینگ، عینا مشابه مصوبات ابطال شده سایر شهرها ( شوراهای اسلامی شهر) موضوع رای هیات عمومی اخیرالذکر است، لذا ابطال آن را از تاریخ لازم الاجرا شدن ( در سنوات ۱۳۸۹ الی ۱۳۹۱) استدعا داریم. "

ب: همچنین آقایان فخرالدین بدریان و امیر خانعلی زاده به وکالت از آقای **** ابطال مصوبه مذکور مورد عمل از سال ۱۳۹۱ را خواستار شده اند و در جهت تبیین خواسته توضیح داده اند که:

" احتراما، همان طوری که استحضار دارید برابر آراء متعدد هیات عمومی دیوان عدالت اداری، مصوبه های شورای اسلامی شهرهای مختلف در خصوص وضع و اخذ عوارض حذف یا کسری پارکینگ به دلایل خلاف قانون بودن از جمله مغایرت با تبصره ۵ ماده ۱۰۰ قانون شهرداری و ماده ۴ قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت مصوب سال ۱۳۸۰، با این استدلال که « ... اخذ هر گونه وجه، کالا و خدمات توسط دستگاههای اجرایی به تجویز قانونگذار منوط شده است» و نیز به علت خارج بودن از حدود صلاحیت و اختیارات مرجع وضع کننده عوارض ( شورای اسلامی شهر) ابطال شده است که از جمله آن آراء شماره های ۱۴۸۱، ۱۴۸۰، ۱۴۷۹، ۱۴۷۸ و ۱۴۷۷ – 1386/12/12 و شماره ۷۷۰ -- 1391/10/18 است. نظر به این که مصوبه های شورای اسلامی شهر شیروان در سنوات ۱۳۸۸، ۱۳۸۹ و ۱۳۹۰ موضوع وضع عوارض حذف پارکینگ عینا مشابه مصوبات ابطال شده در آرای مورد اشاره هیات عمومی دیوان عدالت اداری است. با عنایت به این که تبصره ۵ ماده ۱۰۰ قانون شهرداری، تکلیف قانونی اشخاصی را که در خصوص عملیات ساختمانی یا اجرایی موجبات حذف پارکینگ را فراهم کرده اند معلوم کرده است که عبارت است از « ... رای به اخذ جریمه ای که معادل حداقل یک برابر یا دو برابر ارزش معاملاتی ساختمان برای هر مترمربع فضای از بین رفته پارکینگ است و به تصریح قسمت اخیر تبصره مارالذکر، شهرداری موظف به اخذ جریمه تعیین شده و صدور برگ پایان ساختمان است و اشخاص بیش از حکم قانون تکلیف دیگری در این خصوص ندارند و رسیدگی به این موضوع هم در صلاحیت ذاتی کمیسیون ماده صد قانون شهرداری است و از سایر اشخاص در این خصوص رفع مسؤولیت شده است علی هذا وضع عوارض حذف یا کسری پارکینگ از سوی شورای اسلامی شهر برابر تبصره ۵ ماده ۱۰۰ قانون شهرداری و ماده ۴ قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت مصوب سال ۱۳۸۰ خلاف قانون و خارج از حدود اختیارات و صلاحیت شورای شهر است. ابطال آن را به استناد قسمت دوم اصل ۱۷۰ قانون اساسی و ماده ۱ و بند ۱ ماده ۱۹ و ماده ۴۲ از قانون دیوان عدالت اداری مصوب ۹/۳/۱۳۸۵ و تبصره ۵ ماده ۱۰۰ قانون شهرداری و ماده ۴ قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت مصوب سال ۱۳۸۰ از آن مرجع ذی صلاح تقاضا داریم. "

متن مصوبه به قرار زیر است:

" شورای محترم اسلامی شیروان

سلام علیکم احتراما به استناد بند ۱۶ ماده ۷۱ قانون تشکیلات وظایف و انتخابات شوراهای اسلامی مصوب سال ۱۳۷۵ و اصلاحات بعدی آن و آیین نامه اجرایی نحوه وضع عوارض و همچنین اجرایی تبصره (۱) ماده ۵۰ قانون مالیات بر ارزش افزوده بدین وسیله عوارض مشروح ذیل جهت تصویب و اقدامات بعدی ارسال می گردد.

نحوه محاسبه عوارض حذف پارکینگ

۱ -- عوارض حذف پارکینگ واحدهایی که دارای پروانه ساختمانی قبل از تاریخ ۱/۱/۱۳۶۵ می باشند به میزان مساحت حذف پارکینگ ۱۰% نرخ روز زمین به ازای هر مترمربع به عنوان عوارض حذف پارکینگ دریافت می گردد.

۲ -- عوارض حذف پارکینگ واحدهایی که دارای پروانه ساختمانی قبل از تاریخ ۱/۱/۱۳۶۵ الی ۱/۱/۱۳۸۶ می باشند، به میزان مساحت حذف پارکینگ ۳۰% نرخ روز زمین به ازای هر مترمربع به عنوان عوارض حذف پارکینگ دریافت می گردد.

۳ -- عوارض حذف پارکینگ واحدهایی که دارای پرانه ساختمانی بعد از تاریخ ۱/۱/۱۳۸۶ می باشند، به میزان مساحت حذف پارکینگ ۱۰۰% نرخ روز زمین به ازای هر مترمربع به عنوان عوارض حذف پارکینگ دریافت می گردد.

۴ -- عوارض حذف پارکینگ برای محدوده بازارچه های شهرک امام، جمهوری، استقلال، شهرک آزادگان برای طبقه همکف و اول به میزان ۱۵% نرخ روز زمین به ازای هر مترمربع به عنوان عوارض حذف پارکینگ دریافت می گردد.

عوارض حذف پارکینگ برای طبقه دوم و بالاتر بر اساس ۱۰۰% نرخ روز زمین به ازای هر مترمربع دریافت می گردد.

۵ -- واحدهای تجاری که دارای سند ششدانگ می باشند جهت تجدید بنا، حذف پارکینگ بر اساس ۱۵% نرخ روز زمین به ازای هر مترمربع دریافت می گردد.

۶ -- واحدهای مسکونی که بر ملک کمتر از حد نصاب باشد و امکان ورود جهت پارکینگ نباشد بر اساس ۵۰% نرخ روز زمین به ازای هر مترمربع به عنوان عوارض حذف پارکینگ دریافت می گردد.

۷ -- موارد خارج از ضوابط مصوبه های مذکور با پیشنهاد شهرداری و تصویب شورای شهر پاسخ داده می شود."

ج: خانم *** نیز به موجب دادخواستی ابطال کد شماره ۰۲۰۱۰۰۲ از تعرفه عوارض سال ۱۳۹۲، موضوع تعرفه عوارض حذف یا کسری پارکینگ مصوب شورای اسلامی شهر همدان را خواستار شده و در جهت تبیین خواسته توضیح داده است که:

" احتراما، به استحضار می رساند یکی از مصوبات شورای اسلامی شهرستان همدان که با کد شماره ۰۲۰۱۰۰۲ در تعرفه عوارض سال ۱۳۹۲ شهرداری همدان درج گردیده است، راجع به وصول عوارض ناشی از حذف پارکینگ و یا کسری آن است.

قانونگذار در خصوص عدم رعایت پارکینگ یا کسری آن به شرح تبصره ۵ ماده ۱۰۰ قانون شهرداری تعیین تکلیف کرده است و در این گونه موارد متخلف بر اساس رای کمیسیونهای مقرر در این ماده به پرداخت جریمه محکوم می شود. لذا وضع عوارض در مورد عدم رعایت پارکینگ و یا کسری آن خلاف هدف و حکم مقنن است.

هیات عمومی دیوان عدالت اداری طبق بند «و» رای شماره ۱۴۸۱ و ۱۴۸۰ و ۱۴۷۹ و ۱۴۷۸ و ۱۴۷۷ – 1386/12/12 و نیز رای شماره ۷۷۰ -- 1391/10/18 مصوبات مشابه تعدادی از شوراهای اسلامی شهرها مبنی بر اخذ عوارض به لحاظ کسری پارکینگ یا عدم تامین آن را ابطال کرده است.

بنا به مراتب یاد شده، ابطال مصوبه شورای اسلامی شهرستان همدان که با کد شماره ۰۲۰۱۰۰۲ در تعرفه عوارض سال ۱۳۹۲ شهرداری همدان درج شده و اخذ عوارض بابت حذف یا کسر پارکینگ را تجویز کرده است، استدعا می شود. "

متن مصوبه به قرار زیر است:....

هیات عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ یاد شده با حضور رؤسا، مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد. پس از بحث و بررسی، با اکثریت آراء به شرح آینده به صدور رای مبادرت می‎کند.

رای هیات عمومی

با توجه به این که قانونگذار در خصوص عدم رعایت تامین یا کسری پارکینگ به شرح تبصره ۵ ماده ۱۰۰ قانون شهرداری اصلاحی سال ۱۳۵۸، تعیین تکلیف کرده است و هیات عمومی دیوان عدالت اداری در بند (و) رای شماره ۱۴۸۱ و ۱۴۸۰، ۱۴۷۹، ۱۴۷۸، ۱۴۷۷ مورخ 1386/12/12 و رای شماره ۹۱۱۰۰۹۰۹۰۵۸۰۰۷۷۰ -- 1391/10/18 در مورد مشابه با لحاظ حکم قانونی مذکور، مصوبات مربوط مبنی بر اخذ عوارض به لحاظ کسری یا عدم تامین پارکینگ را ابطال کرده است، بنابراین با لحاظ قانون فوق الذکر و تبعیت از استدلال مصرح در آراء یاد شده، مصوبات شوراهای اسلامی شهرهای شیروان و همدان به شرح مندرج در گردش کار با موضوع وضع عوارض بابت حذف یا کسر پارکینگ خلاف قانون و خارج از حدود اختیارات مرجع وضع تشخیص داده می شود و به استناد بند ۱ ماده ۱۹ و مواد ۲۰ و ۴۲ قانون دیوان عدالت اداری حکم بر ابطال مصوبات مورد اعتراض از تاریخ تصویب صادر و اعلام می شود./

هیات عمومی دیوان عدالت اداری