رای 1777 مورخ 1397/08/15 هیات عمومی دیوان عدالت اداری: نحوه بازنشستگی کارمندان با تحصیلات دانشگاهی کارشناسی ارشد و بالاتر به دارندگان مدارک تحصیلی معادل (غیر دانشگاهی) کارشناسی ارشد و بالاتر قابل تعمیم نیست

شماره دادنامه: ۱۷۷۷

تاریخ دادنامه: 1397/08/15

شماره پرونده: ۹۷/۲۵۶۴

مرجع رسیدگی: هیأت عمومی دیوان عدالت اداری

شاکیان پرونده های موضوع تعارض از کارمندان سابق سازمان صنایع و معادن استان لرستان هستند که این سازمان به استناد ماده ۱۰۳ قانون مدیریت خدمات کشوری آنها را بازنشسته کرده است. با این حال شاکیان ادعا دارند که دارای مدرک معادل کارشناسی ارشد هستند و مشاغل آنها نیز تخصصی بوده و بنابراین با توجه به حکم مقرر در صدر ماده ۱۰۳ قانون مدیریت خدمات کشوری، سازمان متبوع آنها نمی توانسته آنها را قبل از آن که سنوات خدمتشان به ۳۵ سال برسد، بازنشسته کند. از این رو به خواسته «الزام طرف شکایت به لغو حکم بازنشستگی به لحاظ عدم رعایت شرط ۳۵ سال سابقه خدمت مشاغل تخصصی برای دارندگان مدرک تحصیلی کارشناسی ارشد» در شعب دیوان عدالت اداری طرح دعوا کرده اند. در مقام رسیدگی به این شکایات، شعب ۷ و ۱۱ بدوی دیوان عدالت اداری آراء معارض صادر کرده اند.

گردش کار پرونده ها و مشروح آراء به قرار زیر است:

الف: شعبه ۱۱ بدوی دیوان عدالت اداری در رسیدگی به پرونده شماره 2519 با موضوع دادخواست آقای **** به طرفیت سازمان صنایع و معادن استان لرستان و به خواسته لغو حکم بازنشستگی به موجب دادنامه شماره 584 -۹/۱۱/۱۳۸۹ به شرح زیر به صدور رای مبادرت کرده است:

با توجه به محتویات پرونده و با استناد به آراء‌وحدت رویه شماره ۶۵-۳/۳/۱۳۷۸ و ۱۹۸-۳/۴/۱۳۸۶ و ۲۲۷ و ۲۲۶-۲۲/۹/۱۳۸۹ و۲۰۰-۱۷/۴/۱۳۷۶ و ۳۳۸-۳۳۷-۱۶/۱۱/۱۳۷۹ و ۱۱۹۲-۱۱/۱۰/۱۳۸۶ هیأت عمومی دیوان عدالت اداری راجع به ارزش مدارک تحصیلی نظیر مدرک تحصیلی شاکی و اعتبار قانونی آن از حیث پذیرش در مراجع ذیصلاح قانونی و مستفاد از تبصره های ماده ۴۸ قانون برنامه اول توسعه اقتصادی و اجتماعی و تبصره ماده ۸۷ قانون برنامه دوم توسعه و ماده ۱۸۰ قانون برنامه سوم توسعه و مواد ۵۴ و۱۴۳ قانون برنامه چهارم توسعه در خصوص مدرک تحصیل شاکی از جهت استخدامی و همترازی و عدم نفی آن از سوی قانونگذار و با توجه به مفاد بخشنامه شماره ۱۵۳۸۲/۱۸۰۳-۲۳/۸/۱۳۸۳ معاون توسعه مدیریت و سرمایه انسانی سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور مبنی بر لزوم تأئید مدارک تحصیلی کارکنان دولت توسط وزارت علوم و تحقیقات و فناوری و عطف عنایت به مفاد ماده ۱ دستورالعمل اجرائی ماده ۸ قانون نظام هماهنگ پرداخت کارکنان دولت مصوب ۱۳۷۰ موضوع ماده ۱۶ آیین نامه اجرائی آن مصوب ۲۲/۱۰/۱۳۷۰ به شماره ۶۷۲۳-۲۳/۱۱/۱۳۷۲ سازمان امور اداری و استخدامی کشور که مدرک تحصیلی شاکی را به عنوان معادل مدارک تحصیلی دانشگاهی به شمار آورده است و از آنجائی که شغل مورد تصدی شاکی براساس تبصره ۲ از ماده ۴ قانون نظام هماهنگ پرداخت کارکنان دولت مصوب ۱۳۷۰ مجلس شورای اسلامی و همچنین آیین نامه اجرائی آن ماده ۱۳ مصوب هیأت وزیران مورخ ۲۲/۱۰/۱۳۷۰ که تصریح می دارد مشاغل تخصصی و تحقیقی موضوع تبصره ۲ ماده ۴ قانون فوق الذکر در خصوص پرداخت فوق العاده شغل آن دسته از مستخدمینی که تصدی مشاغل تخصصی تحقیقی و آموزش را به عهده دارند علاوه بر موارد فوق تا ۲۵% حقوق مبنا آنان قابل افزایش است شامل مشاغلی است که تصدی آن مستلزم داشتن مدرک تحصیلی کارشناس لیسانس یا بالاتر بوده و در شرح وظایف مربوط انجام وظایف تخصصی و تحقیقی پیش بینی شده باشد و این موضوع با توجه به حکم حقوقی شاکی از جمله مشاغل تخصصی می باشد و لذا بنا به مراتب فوق با توجه به اینکه مطابق ماده ۱۰۳ قانون مدیریت خدمات کشوری و تبصره ۲ ذیل آن در خصوص مشاغل تخصصی بدون برقراری شروط سن و سابقه و بدون تقاضای کتبی کارمند امکان صدور حکم بازنشستگی قبل از ۳۵ سال تمام سابقه و ۶۵ سال تمام سن نبوده و در خصوص شاکی رعایت نشده و بدون حصول شرایط قانونی مبادرت به صدور حکم بازنشستگی راجع به شاکی شده است و لذا از این حیث خواسته شاکی مقرون به صحت تشخیص و حکم به لغو بازنشستگی شاکی صادر و اعلام می گردد. بدیهی است اعاده به کار شاکی مستلزم اعاده وضع به حالت سابق و مسترد نمودن کلیه حقوق و مزایایی است که بابت بازنشستگی شاکی دریافت نموده است. رای صادره قطعی است.

ب: شعبه ۷ بدوی دیوان عدالت اداری در رسیدگی به پرونده شماره ۷/۸۸/۸۳۶ با موضوع دادخواست آقای **** به طرفیت سازمان صنایع و معادن و سازمان بازنشستگی و به خواسته لغو حکم بازنشستگی به موجب دادنامه شماره ۴۳-۲۱/۱/۱۳۸۹ به شرح زیر به صدور رای مبادرت کرده است:

مطابق ماده ۱۰۳ قانون خدمات کشوری مشاغل تخصصی با مدرک تحصیلی فوق لیسانس و دکترا استحقاق خدمت با ۳۵ سال را دارند و بین ۳۰ سال تا ۳۵ سال در صورت تقاضای بازنشستگی اداره متبوع می تواند با بازنشستگی موافقت نماید شاکی مدعی است دارای مدرک فوق لیسانس و در مشاغل تخصصی است نتیجتاً حق دارد تا ۳۵ سال به خدمت خود ادامه دهد. اداره طرف شکایت مدرک تخصصی وی را فوق لیسانس دریافتی از دانشگاه ندانسته و شاکی را مشمول بند الف ماده ۱۰۳ از حیث مدرک تحصیلی نمی داند، علیهذا با توجه به اینکه در بند الف مذکور صراحت بر تحصیل دانشگاهی کارشناسی ارشد دارد مدرک تحصیلی شاکی از جمله مدارک دانشگاهی تلقی نشده حکم به رد شکایت وی صادر و اعلام می گردد. رای صادره قطعی است.

هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ ۱۵/۸/۱۳۹۷ با حضور رئیس و معاونین دیوان عدالت اداری و رؤسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رای مبادرت کرده است.

بیشتر بخوانید:

استخدام و کار در آرای وحدت رویه قضایی  

بازنشستگی و حقوق وظیفه دولتی در آرای دیوان عدالت اداری  

بازنشستگی و قطع رابطه استخدامی در نظریات مشورتی  

اولاً: تعارض در آراء محرز است.

ثانیاً: حکم مقرر در ماده ۱۰۳ قانون مدیریت خدمات کشوری در خصوص نحوه بازنشستگی کارمندان با تحصیلات دانشگاهی کارشناسی ارشد و بالاتر به دارندگان مدارک تحصیلی معادل کارشناسی ارشد و بالاتر قابل تعمیم نیست و رای شعبه ۷ دیوان عدالت اداری به شماره دادنامه ۴۲- ۲۱/۷/۱۳۸۹ که حکم بند الف ماده ۱۰۳ قانون یاد شده را برای لغو حکم بازنشستگی به کارمندی که مدرک معادل کارشناسی ارشد دارد، تعمیم نداده و به رد شکایت صادر شده صحیح و موافق قانون است.

این رای به استناد بند ۲ ماده ۱۲ و ماده ۸۹ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال ۱۳۹۲ برای شعب دیوان عدالت اداری و سایر مراجع اداری مربوط در موارد مشابه لازم الاتباع است.

محمدکاظم بهرامی-رئیس هیأت عمومی دیوان عدالت اداری