تخفیف ماده 483 قانون دادرسی کیفری در جرایم دارای جنبه عمومی صرف یا عدم شکایت شاکی خصوصی قابل اعمال نیست / مجموعه نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه

شماره نظریه : 7/1400/1621

شماره پرونده : 1400-186/1-1621 ک

تاریخ نظریه : 1401/01/17

چنانچه شخصی مرتکب جرایم مختلف و به تبع آن به مجازات های مختلف با رعایت ماده ۱۳۴ قانون مجازات اسلامی آیا دادگاه می تواند با اخذ رضایت شکات، در خصوص جرایم نیز که فاقد شاکی خصوصی می باشد نسبت به اعمال ماده ۴۸۳ آیین دادرسی کیفری اقدام نمایند؟

حکم ماده 483 قانون آیین دادرسی کیفری ناظر به جرایمی است که اولاً واجد جنبه خصوصی باشند؛ ثانیاً بزه دیده شکایت کرده باشد؛ بنابراین در جرایمی که صرفاً دارای جنبه عمومی جرم هستند یا جرایمی که با وجود داشتن جنبه خصوصی، بزه دیده شکایت کیفری طرح نکرده باشد، اعمال ماده یادشده منتفی است./

شماره نظریه : 7/1400/1307

شماره پرونده : 1400-186/1-1307 ح

تاریخ نظریه : 1400/10/27

استعلام :

مطابق ماده ۴۸۳ قانون آیین دادرسی کیفری «هرگاه شاکی یا مدعی خصوصی در جرایم غیرقابل گذشت ، پس از قطعی شدن حکم از شکایت خود صرف نظر کند ، محکوم علیه می تواند از دادگاه صادرکننده حکم قطعی ، درخواست کند در میزان مجازات تجدید نظر شود .در این صورت ، دادگاه به درخواست محکوم علیه در وقت فوق العاده و با حضور دادستان یا نماینده او با رعایت مقررات ماده ( ۳۰۰ ) این قانون ، رسیدگی می کند و مجازات را در صورت اقتضاء در حدود قانون تخفیف دهد یا به مجازاتی مناسب  تر به حال محکوم علیه باشد تبدیل می کند ، این رای قطعی است » حال سوال اینجاست که فی المثل شخصی به اتهام توهین که قابل گذشت می باشد، تحت تعقیب قرار می گیرد و در این اثنا از وی شوکر یا افشانه کشف و پس از رسیدگی و صدور حکم قطعی ، شاکی خصوصی از بزه توهین اعلام رضایت و اجرای احکام مبادرت به صدور قرار موقوفی اجرا می نماید . آیا در این فرض محکوم علیه در خصوص بزه نگهداری شوکر و افشانه که منتهی به حبس شده است ، می تواند در خصوص اعمال ماده ۴۸۳ قانون آیین دادرسی کیفری را نمایند؟

نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه :

حکم ماده 483 قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 1392 با عنایت به بندهای «ب» مواد 8 و 9 این قانون، ناظر به جرایم غیر قابل گذشتی است که واجد حیثیت خصوصی نیز باشد؛ بنابراین در فرض سؤال که ناظر به جرم غیر قابل گذشت «نگهداری شوکر و گازهای اشک آور» موضوع قانون مجازات قاچاق اسلحه و مهمات و دارندگان سلاح و مهمات غیر مجاز مصوب 1390 است که اساساً فاقد جنبه خصوصی است، اعمال ماده 483 یادشده منتفی است و گذشت شاکی خصوصی نسبت به جرم قابل گذشت توهین که منجر به صدور قرار موقوفی اجرای مجازات شده است، از این حیث (اعمال ماده 483 قانون آیین دادرسی کیفری) منشاء اثر نیست.