رای 564 مورخ 1398/03/21 هیات عمومی دیوان عدالت اداری: کارفرما مسئول پرداخت حق بیمه سهم خود و بیمه شده به سازمان تأمین اجتماعی می باشد و در صورت خودداری، شخصاً مسئول پرداخت آن خواهد بود.

مشخصات رای:

شماره دادنامه: 564

تاریخ دادنامه:21؍3؍1398

شماره پرونده: 98؍543

مرجع رسیدگی: هیأت عمومی دیوان عدالت اداری

اعلام کننده تعارض: سازمان جهاد کشاورزی استان کردستان

موضوع: اعلام تعارض در آراء صادر شده از شعب دیوان عدالت اداری

گردش کار:

رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان کردستان به موجب لایحه شماره 6791؍1؍ص ـ 9؍3؍1396 به رئیس دیوان عدالت اداری اعلام کرده است که:

«در راستای ماده 89 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری و با عنایت به تعارض موجود در آراء صادره از شعبات مختلف آن دیوان به استحضار می رساند:

1 ـ بر اساس ماده 28 قانون تأمین اجتماعی، حق بیمه سهم دولت 20 درصد و سهم شاکی 7 درصد می باشد که در خصوص شکایت کارکنان این سازمان و صدور حکم به محکومیت، موضوع احتساب و الزام به پرداخت حق بیمه سنوات گذشته، متأسفانه شعبات بدوی و تجدیدنظر علیرغم تقدیم لایحه دفاعیه و توضیحات مشروح مندرج در آن اقدام به صدور آراء مختلفی نموده اند.

2 ـ شعبه سوم تجدیدنظر، در پرونده شکایت آقای خلیل شهلایی ضمن صدور دادنامه شماره 142 ـ 6؍1؍1396 با رعایت قانون، موضوع پرداخت 7% حق بیمه سهم شاکی توسط خود شخص را به صراحت مورد صدور رای قرار داده که کاملاً از بروز هرگونه ابهام در اجرای رای جلوگیری و تکالیف شاکی و سازمان را مشخص نموده است.

3 ـ برخلاف رای صدرالذکر، دادنامه شماره 2114 ـ 11؍3؍1395 صادره از شعبه 15 دیوان عدالت اداری و دادنامه شماره 155 ـ 30؍1؍1395 به عنوان نمونه هایی از آراء صادره به حضور ایفاد که در آن علیرغم تقدیم لوایح متعدد و اشاره به قوانین مجری، تکلیف موضوع به صراحت در دادنامه تعیین نگردیده و با ابهام در آراء صادره و به سبب صدور حکم کلی بدون تفکیک الزامات این سازمان و خود شاکی، موجب تحمیل بار مالی ناشی از پرداخت 7% سهم شاکی به این سازمان نیز گردیده اند و در نتیجه در سنوات گذشته با اجرای قریب به سیصد مورد دادنامه موجب تضرر و تضییع حقوق بیت المال فراهم گردیده است.

با عنایت به مراتب فوق و استناد به بند 2 ماده 12 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری جهت جلوگیری از تضییع حقوق بیت المال، تقاضای طرح موضوع در هیأت عمومی دیوان عدالت اداری و صدور رای وحدت رویه مبنی بر تأیید و لازم الاتباع اعلام نمودن دادنامه شماره 142 ـ 6؍1؍1396 صادره از شعبه سوم تجدیدنظر دیوان عدالت اداری از محضر مورد استدعاست.»

گردش کار پرونده ها و مشروح آراء به قرار زیر است:

الف: شعبه 15 بدوی دیوان عدالت اداری در رسیدگی به پرونده شماره 721 با موضوع دادخواست آقای **** به طرفیت 1 ـ جهاد کشاورزی استان کردستان 2 ـ سازمان تأمین اجتماعی استان کردستان و به خواسته پرداخت حق بیمه معوقه و پذیرش و احتساب آن در سنوات به موجب دادنامه شماره 2114 ـ 3؍11؍1395 به شرح زیر رای صادر کرده است:

با عنایت به وظایف و مسئولیتهای اصولی سازمان تأمین اجتماعی در باب تعمیم و گسترش انواع بیمه های اجتماعی و استقرار نظام هماهنگ و تناسب با برنامه های تأمین اجتماعی و شمول قانون تأمین اجتماعی به افرادی که به هر عنوان در مقابل دریافت مزد یا حقوق کار می کنند و مضافاً اینکه مقررات قانون تأمین اجتماعی درباره کارکنان مشمول از بدو ورود به خدمت است و با عنایت به اینکه اشتغال شاکی نزد جهاد کشاورزی کردستان از تاریخ 26؍11؍1367 تا 15؍11؍1368 و عدم پرداخت حق بیمه محرز بوده و با وصف اشتغال شاکی و عدم پرداخت حق بیمه وی به سازمان تأمین اجتماعی و عدم احتساب سابقه وی خلاف مقررات و موجب تضییع حق مشارالیه لذا با پذیرش خواسته شاکی به استناد بند الف ماده 4 قانون تأمین اجتماعی و آراء شماره 518 ـ 517 ـ 15؍7؍1386 و 678 ـ 8؍8؍1386 هیأت عمومی دیوان عدالت اداری و حکم به الزام سازمان جهاد کشاورزی استان کردستان نسبت به پرداخت حق بیمه شاکی طی این مدت به اداره کل تأمین اجتماعی استان کردستان و الزام اداره مزبور به دریافت و احتساب آن در سنوات پرداخت حق بیمه وی صادر و اعلام می نماید. این رای به استناد ماده 65 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری ظرف بیست روز از تاریخ ابلاغ قابل اعتراض در شعب تجدیدنظر دیوان عدالت اداری می باشد.

رای مذکور به موجب رای شماره 22 ـ 19؍1؍1396 شعبه 16 تجدیدنظر دیوان عدالت اداری تأیید شده است.

ب: شعبه 12 بدوی دیوان عدالت اداری در رسیدگی به پرونده شماره 230 با موضوع دادخواست آقای **** مدنی به طرفیت جهاد کشاورزی کردستان و سازمان تأمین اجتماعی و به خواسته الزام طرف اول به پرداخت حق بیمه ایام اشتغال از تاریخ 20؍7؍1395 تا 30؍3؍1363 و طرف دوم به پذیرش آن و احتساب در سابقه به موجب دادنامه شماره 155 ـ 30؍1؍1395 به شرح زیر رای صادر کرده است:

در مورد شکایت شاکی به طرفیت جهاد کشاورزی کردستان و سازمان تأمین اجتماعی به خواسته الزام طرف اول به پرداخت حق بیمه ایام اشتغال از تاریخ 20؍7؍1359 تا 30؍3؍1363 و طرف دوم به پذیرش و احتساب آن به عنوان سابقه بیمه پردازی با توجه به مفاد دادخواست و ضمائم نظر به اینکه برابر رای وحدت رویه شماره 517 ـ 518 ـ 15؍7؍1386 هیأت عمومی دیوان عدالت اداری قرارداد مورخ 13؍7؍1372 منعقده فیمابین جهاد سازندگی و سازمان تأمین اجتماعی در بردارنده پرداخت حق بیمه کارکنان جهاد سازندگی از تاریخ 22؍11؍1357 و موافقت سازمان تأمین اجتماعی با آن و در نتیجه مشمول مقررات قانون تأمین اجتماعی در مورد کارکنان مزبور از بدو ورود به خدمت است و قطع رابطه آنان قبل از انعقاد قرارداد نافی آثار مترتب بر خدمت کارکنان مورد نظر و موجب محرومیت آنان از مزایای مربوط نمی باشد و طرف اول به اشتغال شاکی اذعان داشته و دفاع موثری از سوی طرف دوم به عمل نیامده لذا شکایت مطروحه وارد و ثابت تشخیص مستنداً به رای وحدت رویه فوق الذکر و مواد 10 و 11 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری حکم به ورود شکایت صادر و اعلام می گردد. رای صادره ظرف مدت بیست روز از تاریخ ابلاغ قابل تجدیدنظر خواهی در شعب تجدیدنظر است.

رای مذکور به موجب رای شماره 534 ـ 24؍6؍1395 شعبه 16 تجدیدنظر دیوان عدالت اداری تأیید شده است.

ج: شعبه 37 بدوی دیوان عدالت اداری در رسیدگی به پرونده شماره 809 با موضوع دادخواست آقای **** به طرفیت سازمان جهاد کشاورزی کردستان ـ سازمان تأمین اجتماعی کردستان و به خواسته الزام خوانده ردیف اول به پرداخت حق بیمه و خوانده ردیف دوم به پذیرش و احتساب آن به موجب دادنامه شماره 1461 ـ 1؍6؍1395 به شرح زیر رای صادر کرده است:

در خصوص شکایت شاکی علیه سازمان جهاد کشاورزی کردستان و سازمان تأمین اجتماعی کردستان مبنی بر الزام خوانده ردیف اول به پرداخت حق بیمه از تاریخ 22؍9؍1367 تا 1؍1؍1382 و خوانده ردیف دوم به پذیرش و احتساب آن با توجه به اینکه شاکی جهت اثبات ادعای خود به پیوست دادخواست دلایل و مدارکی ارائه داده که حکایت از اشتغال شاکی در ایام ذکر شده در نهاد مذکور دارد و با این وصف ادعای شاکی مقرون به واقعیت بوده و اشتغال نامبـرده محرز و مسلم می باشد. لـذا خواندگان به ترتیب مکلف به پرداخت حق بیمه شاکی برای ایام فوق الذکر و پذیرش و احتساب آن می باشد. بنابراین با عنایت به مطالب صدرالذکر و با استناد به مواد 36 و 39 و بند الف ماده 4 قانون تأمین اجتماعی شکایت شاکی وارد تشخیص و حکم به ورود آن صادر و اعلام می گردد. رای صادره وفق ماده 65 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری ظرف 20 روز از تاریخ ابلاغ قابل اعتراض در شعب تجدیدنظر دیوان می باشد.

در اثر تجدیدنظر خواهی از رای مذکور شعبه 3 تجدیدنظر دیوان عدالت اداری به موجب دادنامه شماره 142 ـ 6؍1؍1396 چنین رایی صادر کرده است:

با بررسی اوراق و محتویات پرونده و مطالب معنونه از ناحیه سازمان تجدیدنظر خواه ملاحظه می شود که سازمان مذکور اعلام نموده که به شرح دادنامه معترض عنه سازمان تجدیدنظر خواه ملزم به پرداخت حق بیمه شاکی بدوی از مورخ 22؍9؍1367 تا 1؍1؍1382 نموده است در صورتی که بر اساس توافق نامه تنظیمی با سازمان تأمین اجتماعی حق بیمه شاکی از مورخ 1؍4؍1369 تا 1؍1؍1382 پرداخت نموده است و نامه شماره 10395؍31؍د ـ 27؍5؍1394 مدیر امور اداری رفاه و پشتیبانی جهاد کشاورزی نیز آن را تأیید نموده است به همین مبنا تقاضای اصلاح دادنامه صادره است علیهذا

اولاً: سازمان جهاد سازندگی عهده دار پرداخت حق بیمه فاصله 22؍9؍1367 تا 1؍4؍1369 بوده است و دادنامه شماره 1461 ـ 1؍6؍1395 را مازاد بر مدت مذکور نقض و با اجازه حاصله از ماده 76 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری اصلاح می نماید.

ثانیاً: با توجه به اینکه سهم شاکی از نظر پـرداخت حـق بیمه بـه میزان 7% (هفت درصد) حقوق و مزایای مستمری دریافتی می باشد سهم مذکور (7%) از میزان تعهد جهاد سازندگی کسر خواهد شد و پرداخت آن به عهده شخص نامبرده می باشد و بنا به مراتب موصوف و با اصلاحیه به عمل آمده حکم به رد تجدیدنظر خواهی مطروحه و حکم به تأیید و استواری دادنامه تجدیدنظر خواسته به شماره 1461 ـ 1؍6؍1395 صادره از شعبه 37 بدوی با اصلاحیه به عمل آمده صادر و اعلام می گردد. رای صادره قطعی است.

هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ 21؍3؍1398 با حضور معاونین دیوان عدالت اداری و رؤسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رای مبادرت کرده است.

بیشتر بخوانید:

رای هیأت عمومی

اولاً: تعارض در آراء محرز است.

ثانیاً: مطابق ماده 36 قانون تأمین اجتماعی، کارفرما مسئول پرداخت حق بیمه سهم خود و بیمه شده به سازمان تأمین اجتماعی می باشد و مکلف است در موقع پرداخت مزد یا حقوق و مزایا سهم بیمه شده را کسر کرده و سهم خود را بر آن افزوده و به سازمان تأدیه نماید و در صورتی که کارفرما از کسر حق بیمه سهم بیمه شده خودداری کند شخصاً مسئول پرداخت آن خواهد بود.

بنا به مراتب چون جهاد سازندگی در سالهای مورد ادعای شاکیان که حقوق آنان را پرداخت کرده به وظیفه مقرر در ماده 36 قانون یاد شده در کسر سهم حق بیمه کارگر عمل نکرده است مکلف به پرداخت سهم حق بیمه کارگر به سازمان تأمین اجتماعی است در نتیجه آراء شعبه 16 تجدیدنظر دیوان عدالت اداری به شماره دادنامه های 534 ـ 24؍6؍1395 و 22 ـ 19؍1؍1396 که در مقام تأیید آراء شماره 155 ـ 30؍1؍1395 و 2114 ـ 3؍11؍1395 شعب 15 و 12 بدوی صادر شده و پرداخت حق بیمه سهم کارگر بر عهده کارفرما قرار گرفته صحیح و موافق مقررات است. این رای به استناد بند 2 ماده 12 و ماده 89 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392 برای شعب دیوان عدالت اداری و سایر مراجع اداری مربوط در موارد مشابه لازم الاتباع است.