رای 1345 مورخ 1397/05/30 هیات عمومی دیوان عدالت اداری : مزایای قانون ارتقای بهره وری کارکنان بالینی نظام سلامت به شاغلین در سازمان تامین اجتماعی نیز تسری دارد و عدم تامین اعتبار در این زمینه تاثیری ندارد

مشخصات رای:

تاریخ دادنامه: 30ˏ5ˏ1397

شماره دادنامه: 1345

شماره پرونده: 1793/ 97

مرجع رسیدگی: هیأت عمومی دیوان عدالت اداری

اعلام کننده تعارض: آقایان و خانم ها: ***

موضوع: اعلام تعارض در آراء صادر شده از شعب دیوان عدالت اداری

گردش  کار: به دنبال تصویب قانون ارتقای بهره وری کارکنان نظام سلامت و آیین  نامه اجرایی آن در سال 1388 و اجرای با تاخیر آن از سال 1391 به بعد، درخواست  هایی متعدد با موضوع پرداخت حقوق و مزایای معوقه ناشی از عدم اجرای قانون مزبور، به دیوان عدالت اداری تقدیم و منجر به صدور دادنامه  های مختلف از شعب بدوی و تجدیدنظر در جهت الزام حقوق معوقه ناشی از عدم اجرای قانون ارتقای بهره وری کارکنان نظام سلامت شده است.

گردش کار پرونده ها و مشروح آراء به قرار زیر است:

الف: شعبه 13 بدوی دیوان عدالت اداری در رسیدگی به پرونده  های شماره 9209980900024044، 9209980900024097 بـا موضوع دادخواست آقایان *** بـه طرفیت سازمان تامین اجتماعی و به  خواسته الزام به پرداخت مابه التفاوت قانون ارتقاء بهره  وری کارکنان بالینی نظام سلامت تا بهمن ماه 1391 به موجب دادنامه  های شماره 9209970901301666، 9209970901301665 ـ 13ˏ7ˏ1392 به شرح زیر به صدور رأی مبادرت کرده است:

نظر به محتویات پرونده و توجهاً به اینکه قانون ارتقاء بهره  وری کارکنان بالینی نظام سلامت در تاریخ 30ˏ1ˏ1388 به تصویب مجلس شورای اسلامی رسیده و در بند 5 آن اجرای قانون را موکول به تنظیم آیین  نامه اجرایی نموده که به تصویب هیأت وزیران برسد و آیین  نامه اجرایی در مورخ 20ˏ10ˏ1388 توسط هیأت وزیران تصویب گردیده و در مورخ 11ˏ11ˏ1388 جهت اجراء ابلاغ گردیده است بنابراین مشتکی  عنه موظف به اجرای قانون از تاریخ تصویب آیین  نامه بوده و نظر به اینکه در قانون مزبور اجرای آن را منوط به تنظیم ضابطه اجرایی یا دستورالعمل ننموده بنابراین استناد مشتکی  عنه به تنظیم ضابطه اجرایی و اجرای قانون متعاقب ضابطه اجرایی فاقد محمل قانونی است با توجه به مراتب مزبور شکایت شاکی وارد تشخیص و حکم بر ورود آن صادر و اعلام می  گردد رأی صادره ظرف 20 روز از تاریخ ابلاغ قابل اعتراض در شعب تجدیدنظر دیوان است.

آرای مذکور به موجب آرای شماره 9409970905601032، 9409970905601025 ـ 19ˏ5ˏ1394 شعبه اول تجدیدنظر دیوان عدالت اداری تأیید شده است.

ب: شعبه 44 بدوی دیوان عدالت اداری در رسیدگی به پرونده شماره 4261 با موضوع دادخواست خانم **** به طرفیت سازمان تامین اجتماعی و به خواسته پرداخت معوقه ناشی از کاهش ساعت کاری به موجب دادنامه شماره 483 ـ 10ˏ8ˏ1393 به شرح زیر به صدور رأی مبادرت کرده است:

بـه موجب مـاده 5 آیین  نامه اجـرایی قانون ارتقاء بهره  وری کـارکنان بـالینی نظام سلامت مصوب 20ˏ10ˏ1388 هیأت وزیران ساعات کار کارکنان بالینی در بخشهای دولتی و غیردولتی در نوبت  های شب و ایام تعطیل با ضریب 1ˏ5 محاسبه می  گردد و مشمولین این ماده اجازه کار بیش از دوازده ساعت متوالی را نداشته و می توانند در صورت نیاز، ماهانه حداکثر 80 ساعت بر اساس دستورالعمل ماده 2 این آیین  نامه با توافق کارفرما اضافه کاری انجام دهند و ماده 1 این آیین  نامه پرستاران را جزء شاغلین بالینی محسوب نموده است، بنا به مراتب ذکر شده دفاع خوانده و استناد وی به دستور اداری فوق  الاشعار با توجه به تاریخ تصویب قانون و آیین  نامه  های فوق  الذکر و نیز با رعایت اصل 170 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران غیرموجه است مضافاً با استنباط از ماده 5 آیین  نامه صدرالذکر ساعاتی را که شاکیه بیش از ساعت موظفی اقدام به ارائه خدمات نموده است به عنوان اضافه کار تلقی در نتیجه با استناد به مقررات مرقوم و نیز رأی شماره 164ـ 20ˏ12ˏ1370 هیأت عمومی دیوان عدالت اداری و به لحاظ تحقق حق مکتسبه و نیز رعایت اصل عدم تبرع (راجع به ساعات خارج از وظیفه کاری) و به دلیل احراز تضییع حقوق موضوع ماده 11 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب 1392 حکم به ورود شکایت و الزام خوانده به اجابت خواسته ایشان از تاریخ لازم  الاجرا شدن قانون ارتقای بهره وری صادر و اعلام می  شود. این رأی ظرف بیست روز پس از ابلاغ قابل اعتراض در شعب تجدیدنظر دیوان عدالت اداری است.

رأی مذکور به موجب رأی شماره 9409970955302596ـ 1394/9/4 شعبه 3 تجدیدنظر دیوان عدالت اداری تأیید شده است.

ج: شعبه 28 دیوان عدالت اداری در رسیدگی به شماره پرونده  های شماره 9209980900041136، 9209980900039624، 9209980900039868، 9209980900083837 با موضوع دادخواست  های خانم  ها *** به طرفیت سازمان تامین اجتماعی و به  خواسته الزام به پرداخت مابه التفاوت قانون ارتقاء بهره وری تا بهمن ماه سال 1391 به  موجب دادنامه  های شماره 9209970902801715، 9209970902801714، 9209970902801713، 9309970902802225ـ13ˏ9ˏ1392 به شرح زیر به صدور رأی مبادرت کرده است:

نظر به اینکه سازمان تامین اجتماعی تلویحاً اقرار دارد که قانون ارتقاء بهره  وری کارکنان بالینی نظام سلامت در سازمان تامین اجتماعی اجرایی گردیده و در حال پرداخت و اجرا می  باشد فلذا شکایت شاکی موجه تشخیص و مستنداً به مواد 10 و 65 از قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392 مجلس شورای اسلامی حکم به ورود شکایت صادر و اعلام می  گردد. رأی صادره ظرف بیست روز قابل اعتراض در شعب تجدیدنظر دیوان عدالت اداری می  باشد.

آراء مذکور به موجب آراء شماره 9409970955500209ـ 30ˏ1ˏ1394 شعبه 5 تجدیدنظر، 9309970955501723ـ 1ˏ10ˏ1393 شعبه 5 تجدیدنظر، 9409970955500208ـ 30ˏ1ˏ1394 شعبه 5 تجدیدنظر، 9509970955801837ـ 3ˏ7ˏ1395 شعبه 8 تجدیدنظر دیوان عدالت اداری تأیید شده است.

د: شعبه 27 بدوی دیوان عدالت اداری در رسیدگی به پرونده شماره 9409980902700605، 9409980902701985 با موضوع دادخواست  های خانم  ها ******* به طرفیت سازمان تامین اجتماعی و به خواسته الزام به پرداخت معوقه ناشی از تاخیر در اجرای قانون ارتقاء بهره  وری به موجب دادنامه  های شماره 9409970902701201ـ21ˏ5ˏ1394و 9409970902702649ـ17ˏ12ˏ1394 به شرح زیر به صدور رأی مبادرت کرده است:

نظر به اینکه به موجب ماده 5 آیین  نامه اجرایی قانون ارتقاء بهره وری کارکنان بالینی نظام سلامت مصوب 20ˏ10ˏ1388 هیأت دولت که مقرر داشته ساعات کار کارکنان بالینی در بخشهای دولتی و غیردولتی در نوبت  های شب و ایام تعطیل با ضریب 5ˏ1 محاسبه گردد و مفاد ماده 1 آیین  نامه فوق التوصیف که پرستاران را جزء شاغلین بالینی محسوب نموده است، بنا به مراتب فوق و به لحاظ تحقق حق مکتسبه شکایت مطروحه را دارد تشخیص و مستنداً به ماده 10 و 11 و 65 از قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392 حکم به ورود شکایت و الزام خوانده به اجابت خواسته شاکی به شرح دادخواست از تاریخ لازم  الاجراء شدن قانون استنادی خواهان صادر و اعلام می  نماید. رأی صادره ظرف بیست روز پس از ابلاغ قابل تجدیدنظرخواهی در شعب تجدیدنظر دیوان می  باشد.

آرای مذکور به موجب آرای شماره 9409970956300932ـ1394/8/23 شعبه 13 تجدیدنظر و 9609970956000569ـ 8ˏ3ˏ1396 شعبه دهم تجدیدنظر دیوان عدالت اداری تأیید شده است.

هـ: شعبه 21 بدوی دیوان عدالت اداری در رسیدگی به پرونده  های شماره 9409980902101589، 9409980902101973، 9409980902101923 و 9409980902101565 با موضوع دادخواست  های خانم  ها ****به طرفیت سـازمـان تـامین اجتماعی مـدیریت درمـان استـان مـازندران و بـه خـواسته الـزام بـه پرداخت حقوق معـوقه نـاشی از عـدم اجـرای قـانـون ارتقـاء بهره  وری کـارکنان نظام سلامت به موجب دادنامه  های شماره 9409970902102515ـ10ˏ12ˏ1394 ، 9409970902102494ـ 3ˏ12ˏ1394، 9409970902102419 ـ 25ˏ11ˏ1394و 9409970902102519ـ 10ˏ12ˏ1394 به شرح زیر به صدور رأی مبادرت کرده است:

نظر به اینکه قانون ارتقاء بهر ه وری کارکنان بالینی نظام سلامت در سال 1388 به  تصویب مجلس شورای اسلامی رسیده و سپس در تاریخ 11ˏ11ˏ1388 آیین  نامه اجرایی آن از سوی هیأت وزیران به تصویب و جهت اجرا به دستگاه  های اجرایی ابلاغ گردید و به  موجب مصوبه شماره 1100/91/1500 ـ 5ˏ10ˏ1391 هیأت  مدیره سازمان تامین اجتماعی ضوابط اجرایی قانون مذکور از تاریخ 1ˏ11ˏ1391 اجرایی گردیده و بـا عنایت بـه اینکه عدم تامین اعتبار جهت اجرای مصوبه به ماقبل از تاریخ مذکور (از 11/11/1388 لغایت 30ˏ10ˏ1391) مسقط حق مکتسب و قانونی افراد نمی  باشد، لذا با توجه به مراتب فوق شکایت شاکی را وارد تشخیص مستند به مواد 3 ـ 10 و 11 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری حکم به ورود شکایت مبنی بر اجابت خواسته شاکی صادر و اعلام می  نماید. این رأی ظرف 20 روز از تاریخ ابلاغ قابل تجدیدنظر در شعب تجدیدنظر دیوان عدالت اداری می  باشد.

رأی مذکور به موجب رأی شماره 9609970955900514ـ 23ˏ2ˏ1396 شعبه 9 تجدیدنظر دیوان عدالت اداری تأیید شده است.

و: شعبه 27 بدوی دیوان عدالت اداری در رسیدگی به پرونده  های شماره 9409980902702055، 9409980902702047 با موضوع دادخواست  های خانم  ها ***** به طرفیت سازمان تامین اجتماعی مازندران و به  خواسته الزام خوانده به پرداخت حقوق معوقه ناشی از عدم اجرای قانون ارتقاء بهره  وری کارکنان نظام سلامت به موجب دادنامه  های شماره 9409970902702593ـ 10ˏ12ˏ1394 و 9409970902702591 ـ 10ˏ12ˏ1394 به شرح زیر به صدور رأی مبادرت کرده است:

با عنایت به محتویات پرونده و اظهارات شاکی به شرح دادخواست و ضمائم آن و مفاد لایحه دفاعیه طرف شکایت که تحت شماره 3899 ـ 1ˏ12ˏ94 ثبت دفتر گردیده و ضمن بررسی دلایل و مدارک ابرازی از ناحیه طرفین نظر به اینکه حسب مصوبه شماره 1100/91/1500ـ 5ˏ10ˏ1391 هیأت  مدیره سازمان تأمین اجتماعی ضابطه اجرایی قانون ارتقاء بهره  وری نظام سلامت مقرر شده که از تاریخ 1ˏ11ˏ1391 قابلیت اجرایی داشته باشد و با توجه به این مطلب که طرف شکایت به موجب لایحه دفاعیه ارسالی اعلام داشته از تاریخ موصوف مذکور در فوق (1ˏ11ˏ1391) در مراکز درمانی تابعه سازمان تأمین اجتماعی قانون موصوف اجرایی گردیده بنا به مراتب فوق الزام خوانده به اجابت خواسته شاکی بـه اجرای قانون موصوف قبل از تـاریخ 1ˏ11ˏ1391 وجـود ندارد. علیهذا شکایت مطروحه غیـر وارد تشخیص و مستند  به مفهوم مخالف ماده 10 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری حکم به رد شکایت صادر می  گردد. رأی صادره ظرف بیست روز پس از ابلاغ قابل تجدیدنظرخواهی در شعب تجدیدنظر دیوان می  باشد.

آراء مذکور به علت عدم تجدیدنظرخواهی قطعیت یافته است.

ز: شعبه اول بدوی دیوان عدالت اداری در رسیدگی به پرونده شماره 9209980900037029 با موضوع دادخواست خانم **** به طرفیت سازمان تامین اجتماعی و به خواسته الزام به پرداخت مابه التفاوت قانون ارتقاء بهره  وری به موجب دادنامه شماره 9309970900101923 ـ 14ˏ8ˏ1393 به شرح زیر به صدور رأی مبادرت کرده است:

با عنایت به محتویات پرونده و مفاد لایحه دفاعیه طرف شکایت که اعلام داشته طبق مصوبه هیأت  مدیره سازمان به شماره 1100/91/1500 ـ 5ˏ10ˏ1391 تاریخ اجرای قانون استنادی شاکی را از 1ˏ11ˏ1391 اعلام نموده و برای ماقبل آن اعتباری از ناحیه دولت تأمین نشده و مطابق ماده 26 قانون برنامه توسعه پنجم ایجاد تعهد مالی خارج از قوانین بودجه ممنوع بوده علیهذا اقدامات طرف شکایت در چارچوب مقررات بوده و مستنداً به ماده 10 از قانون دیوان حکم به رد شکایت صادر می  شود. رأی صادره ظرف 20 روز پس از ابلاغ قابل تجدیدنظرخواهی در شعب تجدیدنظر دیوان است.

رأی مذکور به علت عدم تجدیدنظرخواهی قطعیت یافته است.

ح: شعبه 3 بدوی دیوان عدالت اداری در رسیدگی به پرونده شماره 9409980900300623 با موضوع دادخواست خانم ****** با وکالت آقای **** به طرفیت سازمان تامین اجتماعی و به خواسته الزام به پرداخت معوقه ناشی از تاخیر در اجرای قانون ارتقاء بهره وری به موجب دادنامه شماره 9509970900301080 ـ 1ˏ4ˏ1395 به شرح زیر به صدور رأی مبادرت کرده است:

نظر به اینکه براساس بند ج ماده 7 قانون ساختار نظام جامع رفاه و تأمین اجتماعی اجرای تصمیمات و احکام دولت در جهت کاهش منابع یا مصارف یا افزایش مصارف و تعهدات صندوق و مؤسسات بیمه  ای منوط به تأمین منابع مالی آن از طرف دولت می  باشد، بنابراین با توجه به اینکه اعتبار مذکور در زمان اجرای قانون توسط دولت تأمین و پرداخت نگردیده است به عبارت دیگر اجرای مصوبه مذکور منوط به تأمین بار مالی از طرف دولت بوده است از طرفی دیگر بر اساس ماده 26 قانون برنامه پنجم توسعه ایجاد هرگونه تعهد بیمه  ای و بار مالی خارج از ارقام مقرر در قوانین بودجه برای صندوق  های بیمه  ای ممنوع اعلام گردیده است لذا شکایت شاکی را غیروارد تشخیص و مستنداً به مواد 10 و 65 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری حکم به رد شکایت شاکی صادر و اعلام می  نماید. رأی صادر شده ظرف مهلت 20 روز از تاریخ ابلاغ قابل اعتراض در محاکم تجدیدنظر دیوان عدالت اداری می  باشد.

رأی مذکور به علت عدم تجدیدنظرخواهی قطعیت یافته است.

ط: شعبه 21 بدوی دیوان عدالت اداری در رسیدگی به پرونده  های شماره 58673، 24123 با موضوع دادخواست  های آقایان **** به طرفیت سازمان تامین اجتماعی و به خواسته الزام به اجرای قانون ارتقاء بهره  وری کارکنان نظام سلامت و پرداخت معوقات ناشی از کاهش ساعت کاری به موجب دادنامه  های شماره 363 ـ 19ˏ3ˏ1393 و 372 ـ 20ˏ3ˏ1393 به شرح زیر به صدور رأی مبادرت کرده است:

با توجه به اوراق و محتویات پرونده و دفاعیات طرف شکایت نظر به اینکه وفق مواد 9 و 14 اساسنامه سازمان تامین اجتماعی، بررسی و اتخاذ تصمیم در خصوص برنامه و بودجه و صورتهای مالی سازمان بر عهده شورا و هیأت  مدیره آن می  باشد و با عنایت به  اینکه حسب مصوبه 1100/91/1500 ـ 5ˏ10ˏ1391 هیأت  مدیره آن سازمان ضابطه اجرائی قانون ارتقاء بهره  وری نظام سلامت اعلام و مقرر گردیده از تاریخ 1ˏ11ˏ1391 قابلیت اجرائی دارد و نظر به اینکه طرف شکایت به موجب لایحه دفاعیه خود اعلام داشته از تاریخ موصوف (1ˏ11ˏ1391) در مراکز درمانی تابعه سازمان تامین اجتماعی قانون موصوف اجرائی گردیده بنابراین الزام قانونی بر اجابت خواسته شاکی بر اجرای قانون موصوف قبل از تاریخ 1ˏ11ˏ1391 وجود ندارد لذا به استناد مواد 3 و 10 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری حکم به رد شکایت شاکی صادرو اعلام می  نماید. این رأی به استناد ماده 65 همان قانون ظرف 20 روز از تاریخ ابلاغ قابل تجدیدنظر در شعب تجدیدنظر دیوان عدالت اداری می  باشد.

در اثر تجدیدنظرخواهی از رأی مذکور شعبه 10 تجدیدنظر دیوان عدالت اداری به موجب دادنامه  های شماره 9409970956000842 ـ 25ˏ3ˏ1394 و 9509970956000204 ـ 12ˏ2ˏ1395 آراء مذکور را عیناً تأیید کرده است.

هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ 30ˏ5ˏ1397 با حضور رئیس و معاونین دیوان عدالت اداری و رؤسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رأی مبادرت کرده است.

رأی هیأت عمومی

بیشتر بخوانید:

اولاً: تعارض در آراء محرز است.

ثانیاً: با توجه به اینکه قانونگذار در ماده واحده قانون ارتقاء بهره  وری کارکنان بالینی نظام سلامت مصوب سال 1388 کلیه شاغلین بخش دولتی و غیردولتی را مشمول قانون اعلام کرده است و با تصویب آیین  نامه اجرایی قانون مذکور شرایط لازم  الاجرا شدن آن محقق شده است و اجرای آن در سازمان تامین اجتماعی به تصویب ضابطه اجرایی قانون یاد شده موکول نشده است، بنابراین کلیه مشمولین این قانون از جمله مستخدمین سازمان تامین اجتماعی از زمان لازم  الاجرا شدن قانون مستحق برخورداری از حقوق وضع شده در قانون می  باشند و عدم تامین اعتبار یا تاخیر در اعمال آن حقوق مکتسبه مشمولین قانون را از بین نخواهد برد. با توجه به مراتب آراء صادر شده به وارد دانستن شکایت به شرح مندرج در گردش کار صحیح و موافق مقررات تشخیص شد. این رأی به  استناد بند 2 ماده 12 و ماده 89 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392 برای شعب دیوان عدالت اداری و سایر مراجع اداری مربوط در موارد مشابه لازم  الاتباع است.

رئیس هیأت عمومی دیوان عدالت اداری ـ محمدکاظم بهرامی