رسیدگی به دعوای اصلی منوط به قطعی شدن رای راجع به دعوای اعسار است / نظریه مشورتی 7/99/213 مورخ 1399/03/19 اداره کل حقوقی قوه قضاییه

جزئیات نظریه

شماره نظریه : 7/99/213

شماره پرونده : 99-93-213ح

تاریخ نظریه : 1399/03/19

استعلام :

نظر به این که یکی از علل اطاله دادرسی و معوق شدن پرونده های بی شمار در مواردی است که دعوای اعسار از پرداخت هزینه دادرسی به صورت نسبی یا کلی مورد پذیرش دادگاه بدوی قرار می گیرد؛ اما ولیکن خوانده دعوی تجدیدنظرخواهی می کند. رویه برخی دادگاه ها بر این است که تا حصول نتیجه تجدیدنظرخواهی اعسار از شعب تجدیدنظر پرونده اصلی را معطل می گذارند؛ پرونده هایی که امروزه با تعلل دفاتر خدمات الکترونیک قضایی بیشتر با ادعای اعسار مطرح می شود در برخی استان ها نیز رویه بر این است که اعتراض به پذیرش دعوای اعسار از پرداخت هزینه دادرسی را مانع رسیدگی به ماهیت دعوی نداشته و با تعیین وقت رسیدگی در ماهیت را ادامه می دهند در صورت نقض رای اعسار در دادگاه تجدیدنظر، دادگاه بدوی می تواند در هر مرحله ای خواهان را به ابطال تمبر کند آیا دادگاه حقوقی می تواند با پذیرش دعوای اعسار در جهت احقاق حق و جلوگیری از اطاله دادرسی بلافاصله وارد رسیدگی ماهوی شود و در صورت نقض بعدی رای از سوی دادگاه تجدید نظر، هزینه دادرسی را از خواهان وصول کند؟

نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه :

مستنبط از مواد 504 تا 514 قانون آیین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور مدنی مصوب 1379 به نظر می رسد رسیدگی به دعوای اصلی که نسبت به آن اعسار از پرداخت هزینه دادرسی صادر شده است، منوط به قطعی شدن رای راجع به دعوای اعسار مزبور است و تا پیش از آن (قطعیت رای راجع به اعسار) دادگاه نمی تواند به دعوای اصلی، رسیدگی و وقت رسیدگی تعیین کند؛ زیرا تکلیف دادخواست از حیث پرداخت هزینه دادرسی هنوز روشن نشده است.