توهین به مراجع بزرگ تقلید توهین به مقدسات اسلام تلقی نمی شود / نظریه مشورتی 7/1400/405 مورخ 1400/05/20 اداره کل حقوقی قوه قضاییه

جزئیات نظریه

شماره نظریه : 7/1400/405

شماره پرونده : 1400-186/2-405 ک

تاریخ نظریه : 1400/05/20

استعلام :

آیا توهین به مراجع بزرگ تقلید طبق ماده 513 قانون مجازات اسلامی (تعزیرات) مصوب 1375 از باب توهین به مقدسات اسلام قابل مجازات است؟ اگر مطابق این ماده قابل مجازات نیست مستند قانونی را بیان نمایید.

نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه :

منظور از «مقدسات اسلام» در ماده 513 قانون مجازات اسلامی (تعزیرات) مصوب 1375، اشخاص، اشیاء و اموری است که جزء ارکان یا ضروریات دین اسلام باشد و انکار آن ها مستلزم انکار دین و اهانت به آن ها مستلزم اهانت به اساس دین اسلام باشد و تمام مذاهب اسلامی در مقدس بودن آن ها اتفاق  نظر داشته باشند؛ همانند ذات احدیت، قرآن مجید، پیامبر اکرم، کعبه و ... ؛ بنابراین اموری را که هر چند بر اساس موازین اسلامی قابل احترام و با ارزشند، اما نمی توان آن ها را «مقدس» شمرد، در تعریف «مقدسات اسلام» جای نمی گیرند؛ همانند پدر و مادر، معلم، آبروی مؤمن، قبور صلحا و اولیاء و ... . بر این اساس و با عنایت به تفسیر مضیق نصوص کیفری و لحاظ قاعده درأ، «مراجع تقلید» هر چند قابل احترام و تکریم اند، اما توهین به آن ها به طور خاص جرم انگاری نشده است، و مشمول عمومات توهین به افراد در قوانین کیفری است. بند 8 ماده 6 قانون مطبوعات «اهانت به دین مبین اسلام و مقدسات آن» و همچنین «اهانت به مقام معظم رهبری و مراجع مسلم تقلید» که توهین به مراجع مسلم تقلید را مستقل از مقدسات اسلام ذکر کرده است، مؤید این برداشت است.