عدم شناسایی و دسترسی به مرتکب جنایت عمدی مادون قتل موجب پرداخت دیه از بیت المال است / نظریه مشورتی 7/1401/892 مورخ 1401/08/30 اداره کل حقوقی قوه قضاییه

جزئیات نظریه

شماره نظریه : 7/1401/892

شماره پرونده : 1401-186/1-892 ک

تاریخ نظریه : 1401/08/30

استعلام :

در موارد محکومیت به پرداخت دیه (بزه ایراد صدمه بدنی عمدی) که محکومین شناسایی شده، اما متواری می  باشند و هیچ مشخصات دقیقی از ایشان وجود نداشته و به  رغم انجام تمامی اقدامات پس از گذشت مدت مدیدی به ایشان دسترسی حاصل نشده است، آیا امکان صدور حکم به پرداخت دیه از بیت  المال وجود دارد؟ (با عنایت به اینکه ماده 435 قانون مجازات اسلامی در خصوص محکومیت به قصاص بوده و نه دیه و همچنین مواد 474 و 475 که مرتبط به جنایات شبه  عمد و خطای محض می  باشد).

نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه :

برابر رأی وحدت رویه شماره 790 مورخ 1399/04/01 دیوان عالی کشور «قانونگذار به شرح مواد 435، 474، 475 و 487 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 و با لحاظ موازین فقهی، در همه موارد قتل نفس یا مادون آن که به مرتکب دسترسی حاصل نشده است اعم از آن که شناسایی شده یا نشده باشد، پرداخت دیه از بیت المال را مقرر کرده است که البته در موارد شناسایی مرتکب و عدم دسترسی به وی، پرداخت دیه از بیت المال در صورتی ممکن است که ترتب مذکور در مواد قانونی مربوط رعایت شود. بنا به مراتب، در مواردی که مرتکب صدمه عمدی مادون قتل شناسایی نشده باشد، پرداخت دیه بر عهده بیت المال است»؛ بنابراین در فرض سؤال، عدم دسترسی به مرتکب، با رعایت ترتب مورد اشاره در رأی یادشده موجبات پرداخت دیه از بیت المال را فراهم خواهد آورد.