احیای جنگل  و مراتع توسط غیر مسلمان مورد حمایت قانون است / نظریه مشورتی 7/1400/1376 مورخ 1400/11/30 اداره کل حقوقی قوه قضاییه

جزئیات نظریه

شماره نظریه : 7/1400/1376

شماره پرونده : 1400-76-1376 ح

تاریخ نظریه : 1400/11/30

استعلام :

همان  گونه که مستحضرید به موجب تصویب  نامه قانون ملی شدن جنگل ها و مراتع کشور مصوب 1341/10/27، کلیه جنگل  ها، مراتع، اراضی جنگلی و بیشه های طبیعی، ملی و جزء اموال عمومی محسوب شد؛ اما وفق تبصره 3 ماده یک تصویب نامه یادشده، اشخاصی که تا پیش از این تاریخ جنگل ها، مراتع، بیشه های طبیعی و اراضی جنگلی را احیاء و آن را تبدیل به زمین زراعی، مسکونی و باغی و ... کرده باشند، از شمول حکم مقرر در ماده یک این تصویب نامه مستثنی هستند؛ پرسش این است که چنانچه احیای موصوف توسط فرد غیر مسلمان اعم از مسیحی، یهودی، ارمنی و بهایی و .... انجام شده باشد؛ آیا این احیاء موجب تملک است؟ آیا شعبه ویژه رسیدگی به دعاوی منابع طبیعی یا کمیسیون موضوع ماده واحده تعیین تکلیف اراضی اختلافی موضوع اجرای ماده 56 قانون جنگل ها و مراتع مصوب 1367 می توانند بر اساس احیای مذکور، حکم بر مستثنیات بودن ملک احیاشده توسط غیر مسلمان صادر کنند؟

نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه :

نظر بر این که در مجموعه قوانین و مقررات حاکم بر ملی شدن جنگل ها، مراتع و بیشه های طبیعی و اراضی جنگلی کشور از جمله ماده یک و تبصره 3 ماده 2 تصویب نامه قانون ملی شدن جنگل ها و مراتع کشور مصوب 1341، آیین نامه اجرایی قانون ملی شدن جنگل های کشور مصوب 1342، قانون حفاظت و بهره برداری از جنگل ها و مراتع کشور مصوب 1346 با اصلاحات و الحاقات بعدی به نحو اطلاق و صرف نظر از دین و مذهب اشخاص، برخی اراضی، باغات و عرصه و محاوط تأسیسات و خانه های روستایی از شمول قوانین یادشده مستثنا شده و برای مالک مستثنیات، حق مکتسبه ای به رسمیت شناخته شده است و با توجه به ماده 27 قانون مدنی و همچنین تأکید بر تساوی حقوق اشخاص در اصول متعدد قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران؛ از جمله اصول سوم، چهاردهم، نوزدهم و بیستم آن، حکم مقرر در تبصره 3 ماده 2 تصویب نامه قانونی یادشده، شامل تمامی ایرانیان صرف نظر از دین و مذهب آن ها می شود؛ لذا موجبی برای محروم کردن اشخاص غیر مسلمان از حقوق قانونی مقرر در قوانین فرض سؤال وجود ندارد و شعب ویژه موضوع تبصره یک ماده 9 قانون افزایش بهره وری بخش کشاورزی و منابع طبیعی مصوب 1389 و نیز هیأت موضوع ماده واحده قانون تعیین تکلیف اراضی اختلافی موضوع اجرای ماده 56 قانون جنگل ها و مراتع مصوب 1367 در صورت احراز شرایط مقرر قانونی و صرف نظر از دین اشخاص، رأی بر احراز مالکیت اشخاص بر این اراضی صادر می کند.