اعسار از هزینه دادرسی و اعسار از پرداخت محکوم به همواره حضوری است / نظریه مشورتی 7/1401/243 مورخ 1401/03/10 اداره حقوقی قوه قضاییه

جزئیات نظریه

شماره نظریه : 7/1401/243

شماره پرونده : 1401-93-243 ح

تاریخ نظریه : 1401/03/10

استعلام :

در صورت عدم حضور خوانده در دعوای اعسار یا عدم تقدیم لایحه و عدم ابلاغ واقعی صادره غیابی است یا حضوری؟

نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه :

هر چند قانون اعسار مصوب 1313 از جمله ماده 24 این قانون به موجب ماده 29 قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی مصوب 1394 نسخ شده است؛ اما علت حکم مقرر در ماده 507 قانون آیین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور مدنی مصوب 1379، در خصوص حضوری بودن حکم راجع به اعسار از پرداخت هزینه دادرسی، ویژگی خاص دعوای اعسار است که مدعی آن در حقیقت مدعی وضعیتی خاص در اوضاع مالی خود است و نه ادعای حقی علیه خوانده این دعوا و حتی در مواردی که دین بلاعوض باشد، وفق ماده 7 قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی مصوب 1394 بار اثبات ملائت سابق یا فعلی مدعی اعسار بر عهده خوانده دعوای اعسار است. بنابراین، صدور حکم غیابی در خصوص مطلق دعوای اعسار؛ اعم از اعسار از پرداخت هزینه دادرسی و اعسار از پرداخت محکوم به، فاقد مصداق است و این حکم در هر حال حضوری است. لذا از آن جا که حکم راجع به اعسار همیشه حضوری است، دادگاه تجدید نظر باید رأی را حضوری تلقی و به تجدید نظرخواهی رسیدگی کند.