آیین نامه قانون شکار و صید  بـه استناد ماده 28 قانون، مشتمل بر 22 ماده مصوب 1398/10/08 هیأت وزیران

شناسنامه آیین نامه قانون شکار و صید:

شماره روزنامه رسمی: 21794

تاریخ روزنامه رسمی: 1398/10/18

شماره ابلاغ: 131333/ت54582هـ

تاریخ ابلاغ: 1398/10/14

مرجع تصویب: هیأت وزیران

تاریخ تصویب: 1398/10/08 

بیشتر بخوانید:

مقررات مرتبط با آیین نامه قانون شکار و صید (مقررات شکار و صید)

محیط زیست و منابع طبیعی در آرای وحدت رویه قضایی

مجموعه موضوعی آرای دیوان عدالت اداری 

مجموعه موضوعی نظریات مشورتی 

متن آیین نامه قانون شکار و صید:

هیأت وزیران در جلسه 1398/10/08 بـه پیشنهاد شماره 20451 ـ 1 مورخ 1396/05/16 سازمان حفاظت محیط زیست و بـه استناد ماده (28) قانون شکار و صید مصوب 1346 و اصلاحات بعدی آن، آیین نامه اجرایی قانون یاد شده را بـه شرح زیر تصویب کرد:

ماده 1 ـ در این آیین نامه، اصطلاحات زیر در معانی مشروح مربوط بـه کار می روند:

1 ـ سازمان: سازمان حفاظت محیط زیست

2 ـ جانوران وحشی: جانورانی کـه منشأ طبیعی داشته و ذاتاً بـه صورت وحشی در طبیعت زندگی و تولید مثل می کنند. جانوران وحشی موضوع این آیین نامه اعم از پستانداران، پرندگان، خزندگان و دوزیستان، بی مهرگان و آبزیان می باشند.

3 ـ جانوران وحشی بومی: جانوران وحشی کـه در طبیعت ایران زندگی می کنند. جانوران وحشی در اسارت نیز مشمول این تعریف می باشند.

4 ـ جانوران وحشی غیربومی: جانوران وحشی کـه بومی ایران نبوده و بـه هر ترتیب از خارج بـه کشور وارد شده یا می شوند.

5 ـ جانوران وحشی در معرض خطر انقراض: جانوران وحشی کـه بـه دلیل جمعیت کم یا قرار گرفتن در شرایط زیستی بحرانی و یا تهدیدات ناشی از فعالیت های انسانی و تخریب زیستگاه یا تغییرات محیطی و زیست بومی و مانند آنها در معرض خطر نابودی قرار دارند.

6 ـ جانوران وحشی حمایت شده و حفاظت شده: جانوران وحشی کـه با عوامل تهدید کننده طبیعی و انسانی یا تخریب زیستگاه با کاهش جمعیت مواجه بوده و چنانچه مورد حمایت و حفاظت ویژه قرار نگیرند، در معرض خطر انقراض خواهند بود.

7 ـ جانوران وحشی عادی: جانوران وحشی کـه از لحاظ وضعیت زیستی و جمعیتی شرایط مناسبی داشته و در معرض خطر انقراض نیستند.

8 ـ جانوران وحشی زیانکار و آسیب رسان: جانوران وحشی کـه بـه دلیل افزایش تراز جمعیت سرزمینی مورد تأیید سازمان، موجب ورود خسارت بـه انسان یا مزارع، باغات و دام و یا سایر گونه های جانوری و گیاهی می شوند.

9 ـ قرق اختصاصی: محدوده ای از جنگل، مرتع، آب (به جز محدوده های مقرر در ماده (29) قانون شکار و صید  مصوب 1346 با اصلاحات بعدی آن) و آب بندان، کوهستان و زمین های بایر یا دایر کـه پروانه شکار و صید در آن با رعایت حقوق اشخاص و مقررات مربوط بـه حفظ و تکثیر و بهره برداری از جانوران قابل شکار و صید، پس از هماهنگی با مقامات صلاحیت دار وزارت جهاد کشاورزی از طرف سازمان برای مدت معین بـه اشخاص حقیقی یا حقوقی واگذار می گردد.

تبصره ـ ایجاد قرق اختصاصی در مناطق چهارگانه موضوع بند (الف) ماده (3) قانون حفاظت و بهسازی محیط زیست مصوب 1353 با اصلاحات بعدی آن، ممنوع است.

10 ـ شکار: تعقیب یا تیراندازی یا هر عمل دیگری کـه منجر بـه زنده گیری یا زخمی شدن یا کشتن جانوران وحشی موضوع این آیین نامه (به استثنای آبزیان) شود.

11 ـ صید: کشتن یا گرفتن آبزیان بـه هر کیفیت و وسیله و طریق یا تیراندازی بـه آنها

12 ـ شکارگاه اختصاصی: محدوده ای محصور کـه جانوران وحشی در آن تکثیر می شوند یا جانوران وحشی کـه در اسارت تکثیر شده اند، بـه منظور شکار در آنجا رهاسازی می گردند.

تبصره ـ مرجع تشخیص مصادیق بندهای این ماده شورای عالی حفاظت محیط زیست می باشد.

ماده 2 ـ سازمان موظف است شرایط و مقررات شکار و صید را کـه هر ساله توسط شورای عالی حفاظت محیط زیست تعیین و ابلاغ می گردد، اجرا کند.

ماده 3 ـ پروانه های شکار و صید مذکور در قانون شکار و صید بـه صورت پروانه های عادی، ویژه و انتفاعی صادر می گردند.

ماده 4 ـ پروانه های عادی بر حسب درخواست بـه متقاضیان شکار جانوران وحشی قابل شکار یا صید برای یک یا چند دسته یا مجموع آنها صادر می گردد و برای مواردی است کـه مشمول محدودیت ها و ممنوعیت های پنج گانه زیر نباشد:

1 ـ محدودیت و ممنوعیت زمانی (فصول، روزها و ساعات)

2 ـ محدودیت و ممنوعیت مکانی (پارک های ملی، مناطق حفاظت شده، پناهگاه های حیات وحش، اثر طبیعی ملی، قرق های اختصاصی و مناطق شکار ممنوع)

3 ـ محدودیت و ممنوعیت نوعی (جانوران در معرض خطر انقراض و حمایت شده و حفاظت شده)

4 ـ محدودیت و ممنوعیت طریقی (انواع اسلحه و مهمات و روش ها و ابزار)

5 ـ محدودیت و ممنوعیت اعلامی از سوی سازمان دامپزشکی کشور راجع بـه شیوع بیماری ها در جانوران وحشی کـه قابل انتقال بـه انسان است.

ماده 5 ـ اصلاح 1402/11/25 – شورای عالی حفاظت محیط زیست، ضوابط مکانی، زمانی و گونه ای شکار و صید را در چهارچوب قانون تعیین کرده و از طریق روزنامه رسمی جمهوری اسلامی ایران و پایگاه اطلاع رسانی سازمان، بـه اطلاع عموم می رساند. سازمان بر اساس ضوابط یادشده، پروانه شکار و صید صادر میکند.

ماده 6 ـ پروانه های ویژه برای شکار و صید در مناطق حفاظت شده، پناهگاه های حیات وحش، قرق های اختصاصی و همچنین شکار و صید جانوران حمایت شده و حفاظت شده صادر می گردند.

تبصره ـ حقوق و تکالیف دارندگان پروانه قرق های اختصاصی توسط شورای عالی محیط زیست تعیین می شود.

ماده 7 ـ پروانه های انتفاعی حسب مورد برای شکار و صید جانوران وحشی قابل شکار و صید کـه جنبه حرفه ای یا کسب یا تجارت داشته باشد و همچنین برای خرید و فروش، عرضه، نگهداری، صادرات، واردات، صادرات مجدد، تکثیر و پرورش جانوران وحشی قابل شکار و صید اعم از زنده یا مرده یا اجزای آنها صادر می شود.

ماده 8 ـ خرید و فروش، آکنده سازی (تاکسیدرمی)، عرضه، نگهداری، حمل، صادرات، واردات و صادرات مجدد کلیه جانوران وحشی (اعم از بومی و غیربومی) زنده و کشته و اجزای آنها و جانوران وحشی آکنده سازی (تاکسیدرمی) شده بدون تحصیل پروانه از سازمان ممنوع است و متخلفین علاوه بر جبران ضرر و زیان وارده مشمول مجازات های موضوع ماده (10) قانون شکار و صید ـ مصوب 1346 ـ با اصلاحات بعدی آن می شوند.

ماده 9 ـ تکثیر یا پرورش یا رهاسازی جانوران وحشی بـه استثنای آبزیان و همچنین ایجاد شکارگاه بدون اخذ پروانه از سازمان ممنوع است.

تبصره 1 ـ پروانه تکثیر و پرورش جانوران وحشی با توجه بـه شرایط زیر صادر می گردد:

1 ـ محل تأسیسات تکثیر و پرورش بـه تشخیص سازمان نباید مخل بهداشت، آسایش و ایمنی عمومی یا موجب وارد شدن خسارت بـه جنگل ها و مراتع و آلوده شدن آب های عمومی و همچنین ایجاد خطر بیماری یا تضعیف نژاد برای جانوران قابل شکار و صید باشد.

2 ـ طرح عملیات و نقشه ساختمان ها باید مورد تأیید سازمان باشد.

تبصره 2 ـ سایر ضوابط مربوط بـه این قبیل فعالیت ها توسط سازمان تعیین و ابلاغ می گردد.

ماده 10 ـ دارندگان پروانه تکثیر و پرورش باید اصول بهداشت و آسایش و ایمنی عمومی و عدم آلودگی آبها و موارد مندرج در این آئین نامه و سایر قوانین و مقررات مربوط را رعایت کنند.

ماده 11 ـ سازمان از صدور پروانه تکثیر و پرورش جانوران وحشی کـه موجب تضعیف نژاد یا ایجاد خطر برای جانوران قابل شکار و صید کشور گردد خودداری خواهد نمود.

ماده 12 ـ رهاسازی جانوران وحشی تکثیر شده با هماهنگی سازمان صورت خواهد گرفت.

ماده 13 ـ ترخیص جانوران وحشی زنده و مرده و اجزای آنها و تخم پرندگان و خزندگان و دوزیستان وحشی از گمرک جمهوری اسلامی ایران موکول بـه ارایه موافقت مقامات صلاحیت دار دامپزشکی مبدأ صدور، موافقت سازمان دامپزشکی کشور مبنی بر بهداشتی بودن آنها و همچنین مجوز سازمان است ؛ بـه استثنای مواردی کـه در صلاحیت سایر مراجع صلاحیت دار قانونی می باشد.

ماده 14 ـ واردات، صادرات و صادرات مجدد گونه های ضمیمه کنوانسیون تجارت بین المللی گونه های گیاهی و جانوری در معرض خطر انقراض (cites) مستلزم رعایت مقررات این کنوانسیون و حسب مورد اخذ مجوزهای مربوط از مراجع قانونی مرتبط می باشد. گونه های جانوری و گیاهی ضمیمه کنوانسیون مذکور و اجزای آنها یا وسایل و ابزار و تجهیزات و ترکیبات و مانند آنها کـه از اجزای آنها ساخته یا تولید و بر خلاف مقررات کنوانسیون بـه کشور وارد گردند، توقیف و برابر مقررات کنوانسیون با آنها رفتار خواهد شد.

ماده 15 ـ سازمان مکلف است قبل از صدور، تمدید یا تجدید دفترچه های شناسایی شکارچیان نسبت بـه برگزاری دوره های آموزشی قوانین و مقررات شکار و صید اقدام و گواهی آموزشی مربوط را صادر نماید.

ماده 16 ـ مقامات مسئول در صورتی مبادرت بـه صدور یا تمدید اعتبار پروانه های حمل اسلحه شکاری می نمایند کـه متقاضی طبق مقررات شکار دارای پروانه معتبر شکار باشد.

تبصره ـ پروانه های حمل سلاح شکاری کـه بـه موجب قوانین و مقررات خاص صادر می شود، از شمول این حکم مستثنا می باشد.

ماده 17 ـ صدور پروانه حمل و نگهداری سلاح شکاری برای افراد دارای سابقه کیفری مؤثر و افراد فاقد گواهی آموزشی موضوع ماده (15) این آیین نامه ممنوع است.

ماده 18 ـ وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح و سایر دستگاه های سازنده و تولیدکننده و وارد کننده اسلحه و مهمات شکاری موظفند در راستای حمایت از تنوع زیستی کشور، در برنامه ریزی های سالانه خود برای تولید و واردات اسلحه و مهمات شکاری برای مصرف داخلی، نظر سازمان را اخذ نمایند.

ماده 19 ـ وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح و سایر مقامات صلاحیتدار بـه تقاضای سازمان، پروانه حمل اسلحه کسانی را کـه برخلاف مقررات شکار عمل نمایند لغو خواهد نمود.

ماده 20 ـ وزارتخانه ها، سازمان ها، مؤسسات و شرکت های دولتی در مواقعی کـه اجرای طرح (پروژه) ها و اقدامات مرتبط با وظایف آنها از لحاظ حفظ نسل جانوران وحشی در معرض خطر تهدید و زیستگاه های آنها زیان آور بوده و خطر انقراض یا کاهش جمعیت حیات وحش را در پی داشته باشد، تدابیر لازم را مطابق نظر سازمان برای اصلاح و تجدیدنظر در طرح (پروژه) ها بـه نحوی کـه باعث کاهش خطرات و حفظ نسل جانوران وحشی شود، بـه عمل خواهند آورد.

ماده 21 ـ وزارتخانه ها، سازمان ها، مؤسسات و شرکت های دولتی باید در مواردی کـه سازمان تشخیص دهد طرح های مربوط بـه سدسازی، آبراه (کانال) سازی، تغییر و انحراف مسیر رودخانه ها، ساختمان پل ها، قطع جنگل، اجاره مراتع دولتی، دفع آفات و سایر موارد مشابه کـه از لحاظ حفظ نسل جانوران وحشی زیان آور است، نظر سازمان را مورد توجه قرار دهند.

ماده 22 ـ آیین نامه اجرایی قانون شکار و صید موضوع تصویب نامه شماره 7/7640 مورخ 1346/10/13 و اصلاحات بعدی آن لغو می شود.

اسحاق جهانگیری، معاون اول رییس جمهور