قرار نگهداری موقت اطفال تابع احکام بازداشت موقت است لکن در موارد نگهداری موقت الزامی اطفال، لحاظ سابقه محکومیت قطعی منتفی است / نظریه مشورتی 7/98/680 مورخ 1398/10/22 اداره کل حقوقی قوه قضاییه

جزئیات نظریه

شماره نظریه : 7/98/680

شماره پرونده : ک 086-861-89

تاریخ نظریه : 1398/10/22

استعلام :

بر اساس قسمت آخر ماده 287 قانون آئین دادرسی کیفری مصوب 1392 دادسرا یا دادگاه می تواند در مورد جرایم پیش بینی شده در ماده 237 و با رعایت ماده 238 از قانون آئین دادرسی کیفری قرار نگهداری موقت نوجوانان را در کانون اصلاح و تربیت صادر کند. تبصره ذیل ماده 287 همان قرار نگهداری موقت را تابع کلیه آثار و احکام قرار بازداشت موقت می داند حال با عنایت به این مهم که وفق ماده 95 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 محکومیت های کیفری اطفال و نوجوانان فاقد آثار کیفری است آیا می توان با استناد به بند ث ذیل ماده 237 قانون آئین دادرسی کیفری با لحاظ قرار دادن سابقه محکومیت قطعی نوجوانان قرار نگهداری موقت صادر نمود به عبارت دیگر لحاظ کردن سابقه محکومیت قطعی در صدور قرار تامین منافاتی با قاعده مندرج درماده 95 قانون مجازات اسلامی دارد یا خیر./

نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه :

نظریه اکثریت: مطابق ماده 95 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392، محکومیت های اطفال و نوجوان فاقد آثار کیفری می باشد، از این رو نمی توان هیچ یک از عوامل مؤثر در تکرار جرم از جمله صدور قرار نگهداری مرتکب طفل و نوجوان در کانون اصلاح و تربیت را به استناد بند «ث» ماده 237 قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 1392 بر آن اعمال نمود؛ ضمن این که ضرورت تفسیر قوانین کیفری به نفع متهم و مفاد قوانین و اسناد و معاهدات بین المللی رسیدگی به جرایم اطفال و نوجوانان مستلزم اقدامات ارفاقی است. بنابراین، مقررات بند «ث» ماده 237 قانون اخیر الذکر ناظر بر جرایم اشخاص بزرگسال است و قلمرو شمول آن نسبت به اطفال و نوجوان فاقد آثار کیفری است. 

نظریه اقلیت: منظور قانون گذار از عبارت «آثار کیفری» مندرج در ماده 95 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 (محکومیت های کیفری اطفال و نوجوانان فاقد آثار کیفری است)، آثار تبعی محکومیت قطعی مندرج در ماده 25 همین قانون است؛ بدین معنا که اطفال و نوجوانان که به شرح مندرج در بندهای ماده 25 محکومیت قطعی کیفری یافته اند، از حقوق اجتماعی موضوع ماده 26 قانون یاد شده محروم نخواهند شد؛ بنابراین با توجه به ارجاع ماده 287 قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 1392 در جرایم پیش بینی شده به ماده 237 همین قانون به نحو اطلاق، در خصوص متهم نوجوان که پانزده تا هجده سال سن دارد، در صورت دارا بودن سابقه محکومیت قطعی به جرایم موضوع بند «ث» ماده 237 قانون پیش گفته، دادگاه می تواند قرار نگهداری موقت وی را در کانون اصلاح و تربیت صادر نماید./