تسلیم چک به متعهدله تبدیل تعهد محسوب نمی شود  ـ نظریه مشورتی 7/1401/338 مورخ 1401/06/05 اداره کل حقوقی قوه قضاییه

بیشتر بخوانید:

+ مقررات مدنی  

+ موضوعات قانون مدنی در آراء وحدت رویه قضائی   

+ موضوعات حقوقی در آرای دیوان عدالت اداری   

+ تبدیل تعهد در نظریات مشورتی   

جزئیات نظریه

شماره نظریه : 7/1401/338

شماره پرونده : 1401-88-338 ح

تاریخ نظریه : 1401/06/05

استعلام :

1- ماهیت صدور چک چیست؟ آیا تبدیل تعهد است یا انتقال طلب یا هیچ یک از آن ها؟ 2- چنانچه در رابطه با فروش خودرو خریدار چک صادر کند، آیا فروشنده می تواند بدون در نظر داشتن چک نسبت به طلب خود، با ارائه مبایعه نامه و به استناد تعهد پایه مطالبه طلب کند یا حتما باید وجه چک را مطالبه کند؟ آیا دادگاه باید قرار عدم استماع دعوا صادر و فروشنده را به مطالبه وجه چک ارشاد کند؟

نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه :

1 و 2- اولاً، چک، صرفاً وسیله پرداخت محسوب می شود و با تسلیم چک به متعهدله، تبدیل تعهد تحقق نمی یابد؛ زیرا تبدیل تعهد خلاف اصل است و مقتضای اصل، بقای تعهد اول و عدم ایجاد تعهد جدید است؛ به ویژه آن که با توجه به بند 2 ماده 292 قانون مدنی، صادر کننده از روابط بین ظهرنویس و طرف معامله او بی خبر بوده و تعهد پایه را قبول نکرده است؛ لذا از شمول تبدیل تعهد خارج است. لذا در فرض سؤال، چنانچه خواهان حاضر به استرداد لاشه چک باشد و دادگاه عودت چک به خوانده را احراز کند، برای محکومیت خوانده به پرداخت بدهی ناشی از قرارداد پایه، با منعی مواجه نیست. 

ثانیاً، با توجه به مراتب فوق، پرسش مطرح شده منتفی است.