مطالبه ارش ناشی از مبیع معیوب بر اساس قیمت زمان انعقاد قرارداد است ـ نظریه مشورتی 7/1403/837 مورخ 1404/04/11 اداره کل حقوقی قوه قضاییه

بیشتر بخوانید:

خسارت و وجه التزام و اجرت المثل در آراء وحدت رویه قضایی  

عقد بیع در نظریات مشورتی 

خسارت در نظریات مشورتی

جزئیات نظریه

شماره نظریه : 7/1403/837

شماره پرونده : 1403-76-837 ح

تاریخ نظریه : 1404/04/11

استعلام :

شخصی اقدام به خرید یک دستگاه خودرو در ده سال قبل نموده است؛ اما بدون تعویض پلاک، خودرو را در این مدت در اختیار داشته است؛ با مراجعه بعدی وی به مراکز تعویض پلاک مشخص شده است خودرو دارای عیوب بسیاری است؛ مانند آنکه اتاق خودرو تعویضی بوده و به همین سبب بهای آن در زمان بیع بسیار کمتر از ثمن معامله بوده است و در حال حاضر تعویض پلاک خودرو امکانپذیر نیست. در چنین فرضی با توجه به اینکه مدت زیادی از عقد بیع سپری شده و قیمت مبیع دستخوش تغییرات بسیاری شده است، ارش چگونه محاسبه می‌شود؟ آیا باید قیمت زمان بیع محاسبه شود و یا آنکه ارش به نسبت قیمت حال و زمان انعقاد بیع محاسبه شود؟

نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه :

در فرض سؤال که خریدار پس از مدت زمانی طولانی از بیع خودرو (مدت ده سال) با مراجعه به مراکز تعویض پلاک خودرو متوجه عیوب متعدد در خودرو؛ از جمله تعویضی بودن اتاق آن شده است، قانونگذار ایران در خصوص قیمت ملاک برای محاسبه ارش (زمان معامله، زمان تسلیم کالا و یا زمان اطلاع از وجود عیب) تصریحی ندارد؛ اما مشهور فقهای امامیه قیمت کالا در زمان انعقاد قرارداد را ملاک عمل دانسته‌اند؛ هرچند این قیمت در فاصله بین معامله و مطالبه ارش تغییر کرده باشد؛ از حکم ماده 427 قانون مدنی نیز این دیدگاه مستفاد است؛ بر این اساس، در فرض سؤال قیمت زمان انعقاد قرارداد، ملاک مطالبه و محاسبه ارش است