آیین نامه نحوه بازرسی، نظارت و ارزشیابی رفتار و عملکرد قضات مصوب 1392/03/08 رئیس قوه قضائیه

شناسنامه آیین نامه نحوه بازرسی، نظارت و ارزشیابی رفتار و عملکرد قضات:

شماره ابلاغ: 9000/12327/100
تاریخ ابلاغ: 1392/03/08
مرجع تصویب: رئیس قوه قضائیه
تاریخ تصویب: 1392/03/08 

بیشتر بخوانید:

مقررات پرسنلی و ارباب رجوع در قوه قضاییه

مجموعه مقررات مرتبط با قانون نظارت بر رفتار قضات (مقررات قضات دادگستری)

استخدام و کار در آرای وحدت رویه قضایی

موضوعات استخدام و کار در آرای دیوان عدالت اداری

موضوعات استخدام و کار در نظریات مشورتی

متن آیین نامه نحوه بازرسی، نظارت و ارزشیابی رفتار و عملکرد قضات:

در اجرای ماده ۱۲ قانون نظارت بر رفتار قضات مصوّب ۱۷ مهر ۱۳۹۰ مجلس شورای اسلامی و بنا بـه پیشنهاد دادستان انتظامی قضات، آیین نامه نحوه بازرسی، نظارت و ارزشیابی رفتار و عملکرد قضات بـه شرح مواد آتی تصویب می شود:
کلیات
ماده ۱ـ نحوه بازرسی، نظارت و ارزشیابی رفتار و عملکرد قضات بـه شرح مواد این آیین نامه و سایر قوانین و مقررات مربوط است.

ماده ۲ـ واژه ها و عبارات اختصاری مندرج در این آیین نامه در معانی زیر بـه کار می رود:
الف) دادسرا: دادسرای انتظامی قضات.
ب) دادستان: دادستان انتظامی قضات.
ج) معاونت: معاونت دادسرای انتظامی در امور نظارت و ارزشیابی قضات.
د) معاون: معاون دادسرای انتظامی در امور نظارت و ارزشیابی قضات.

ماده ۳ـ عملکرد تمامی قضاتی کـه بـه حکم رییس قوه قضاییه بـه سمت قضایی منصوب می شوند از جمله قضات شاغل و مأمور بـه خدمت در سازمان قضایی نیروهای مسلح، سازمان بازرسی کل کشور، حفاظت و اطلاعات، سازمان زندان ها و اقدامات تأمینی و تربیتی، سازمان ثبت اسناد و املاک و سایر سازمان ها و دستگاه ها همانند قضات شاغل در واحدهای قضایی مورد بازرسی و نظارت و ارزشیابی دادسرای انتظامی قرار می گیرد.
تبصره ـ بازرسی از عملکرد رؤسای سازمانهای وابسته و معاونت های قوه قضاییه چنانچه دارای سمت قضایی باشند، با اجازه رییس قوه قضاییه انجام می گیرد.

ماده ۴ـ بـه منظور اعمال نظارت و ارزشیابی رفتار و عملکرد قضات کشور، بـه دستور دادستان، هیأت های بازرسی بـه کلیه واحدهای قضایی کشور اعزام می شوند.

ماده ۵ ـ گزارش بازرسان و سوابق و اطلاعات مربوط بـه نظارت و ارزشیابی قضات محرمانه بوده، بازرسان و کسانیکه حسب وظیفه بـه گزارش ها و اطلاعات مزبور دسترسی دارند بـه جز ارائه بـه دادستان حق افشاء آن را نزد دیگران ندارند.
تبصره ۱ـ دادستان با ارسال گزارش بازرسان جهت صدور دستور مقتضی مراتب را بـه اطلاع رییس قوه قضاییه می رساند. همچنین بـه دستور مقام مزبور رونوشت گزارش بازرسان عندالاقتضاء و حسب مورد بـه دادگستری مربوط بـه منظور حسن جریان امور، بـه احد از دادیاران انتظامی جهت رسیدگی انتظامی و بـه کمیسیون رسیدگی بـه صلاحیت قضات برای رسیدگی بـه صلاحیت، ارجاع و ارسال می شود.
تبصره ۲ـ دادسرا بـه استعلامات مرکز حفاظت و اطلاعات کل قوه قضاییه طبق اساسنامه آن مرکز پاسخ می دهد.

ماده ۶ ـ چنانچه اخبار و اطلاعات واصله راجع بـه قضات پس از بررسی ابتدایی بی اساس تشخیص داده شود با پیشنهاد قاضی مسئول و موافقت معاون، بایگانی و در غیر این صورت، پس از ارزیابی و اتخاذ تصمیم مقتضی در سوابق محرمانه ضبط و نگهداری می شود.
فصل اول : بازرسی
ماده ۷ـ بازرسی دادسرای انتظامی بـه شرح ذیل می باشد:
۱ـ بازرسی آشکار.
الف) دوره ای و مستمر.
ب) فوق العاده و موردی.
۲ـ بازرسی پنهان.

ماده ۸ ـ برنامه بازرسی دوره ای و مستمر در آغاز هر سال توسط معاونت با رعایت اولویت ها تنظیم و پس از تصویب دادستان بـه مرحله اجرا گذاشته می شود.

ماده ۹ـ بازرسی فوق العاده و موردی، حسب دستور رییس قوه قضاییه یا در صورت وصول شکایت یا گزارش مهم بـه تشخیص دادستان انجام می شود. برای این منظور، احد یا هیأتی از قضات دادسرا بـه مرجع مربوط عزیمت و مبادرت بـه انجام بازرسی می نمایند.

ماده ۱۰ـ بـه منظور مستندسازی اطلاعات واصله در رابطه با عدم رعایت آداب و عرف قضاء با ارباب رجوع اعم از خواهان، خوانده، متهم، شاکی، مطلع، شاهد، کارشناس، وکیل، مأمور و در نتیجه ایجاد نارضایتی و بدبینی نسبت بـه دستگاه قضایی بـه دستور دادستان بازرسی پنهان و نامحسوس انجام می شود.

ماده ۱۱ـ سرپرست و اعضاء هیأت بازرسی با پیشنهاد معاونت و با حکم دادستان اعزام می شوند. نظارت بر حسن انجام بازرسی و تقسیم کار بین اعضاء بـه عهده سرپرست هیأت بوده و سایر اعضاء ضمن همکاری لازم نتیجه بـه دست آمده را در اختیار وی قرار می دهند تا در تهیه گزارش نهایی منظور گردد.

ماده ۱۲ـ بازرسان قبل از عزیمت بـه محل مأموریت موظف هستند گزارش های هیأت های قبلی را مورد مطالعه قرار داده و تغییراتی را کـه در این فاصله بـه عمل آمده در بازرسی جدید مطمح نظر داشته و نیز اطلاعات بدست آمده از منابع و مراکز دیگر مانند مرکز حفاظت اطلاعات کل قوه قضاییه و مرکز آمار و فن آوری اطلاعات را مورد مطالعه و بهره برداری قرار دهند.
تبصره ۱ـ مرکز آمار و فن آوری اطلاعات موظف است با استفاده از اطلاعات موجود و روش های آمار، سامانه الکترونیکی نظارت قوه قضاییه (سنا) را طراحی و دسترسی لازم بـه این سامانه را برای هیأت های اعزامی فراهم آورد.
تبصره ۲ـ مرکز حفاظت اطلاعات قوه قضاییه و واحدهای تابعه آن در استانها ضمن پاسخ بـه استعلامات دادسرا، در رابطه با پرونده های انتظامی مربوط همکاری لازم را با بازرسان اعزامی در حدود مأموریتشان بـه عمل آورند.

ماده ۱۳ـ هیأت اعزامی پس از ورود بـه استان یا واحد قضایی محل مأموریت، در جلسه مدیران قضایی شرکت و سرپرست هیأت ضمن معارفه، اهداف و چگونگی مأموریت را تشریح می نماید.

ماده ۱۴ـ بازرسی از واحدهای قضایی بـه کیفیتی تدوین و اجرا می گردد کـه موجب وقفه در امور جاری قسمت های مورد بازرسی نشود.

ماده ۱۵ـ بـه منظور ارزیابی کیفی و کمی عملکرد قضایی قضات، هیأت اعزامی حداقل پنج فقره پرونده را مورد رسیدگی قرار داده و پس از بررسی آمار عملکرد هر یک از قضات، درباره توان قضایی آنان اظهار عقیده می نماید.

ماده ۱۶ـ هیأت موظف است علاوه بر مطالعه و بررسی پرونده ها، از مدیران و مسئولین قضایی و سایر قضات مطلع و عندالاقتضاء از مسئولین محلی و نیز افراد موثق، پیرامون رفتار و عملکرد قضایی تحقیق و استطلاع بـه عمل آورده و در ارزیابی خود منظور دارد.

ماده ۱۷ـ اعضای هیأت می توانند در صورت لزوم از قاضی یا کارمند با رعایت حرمت و شأن آنها دلیل اقدامات موردنظر را جویا شوند.
تبصره ۱ـ هیأت بازرسی در مواردی کـه ایرادات مورد لحاظ جزئی باشد با رعایت شأن قضایی یا اداری بـه قاضی یا کارمند مربوط بنحو محرمانه جهت رفع آن تذکر داده و چنانچه از کارمند تخلفی مشاهده نماید مراتب را بـه هیأت رسیدگی بـه تخلفات اداری کارمندان اعلام می کند.
تبصره ۲ـ چنانچه هیأت بازرسی در حین انجام وظیفه بـه تخلفات انتظامی برخورد نماید، مکلف است مراتب را بـه دادستان گزارش دهد.

ماده ۱۸ـ مدیران و قضات محل بازرسی باید همکاری لازم را با اعضای هیأت معمول دارند.

ماده ۱۹ـ چنانچه در حین انجام وظیفه، عملی بر خلاف قانون کـه واجد وصف مجرمانه یا منافی با شأن قضایی باشد توسط هیأت اعزامی کشف شود؛ هیأت باید فوراً مراتب را بـه دادستان گزارش و کسب تکلیف نماید.

ماده ۲۰ـ در پایان مأموریت و قبل از ترک محل، هیأت اعزامی در جلسه قضات و مسئولین مربوط شرکت کرده و استنباط اجمالی خود از وضعیت واحدهای قضایی مورد بازرسی را مطرح می نماید.

ماده ۲۱ـ هیأت بازرسی در پایان مأموریت، گزارش بازرسی را بـه دادستان تسلیم می نماید. این گزارش باید مستند و مستدل بوده و پس از بهره برداری در سوابق مربوط در معاونت نگهداری شود.

ماده ۲۲ـ هیأت بازرسی در گزارش نهایی پیشنهاد می نماید قضاتی کـه مصدر خدمات با ارزش و درخشان بوده اند با اعطاء پایه، ارتقاء سمت، تقدیرنامه کتبی و غیره مورد تشویق قرار گیرند.

ماده ۲۳ـ هیأت بازرسی در گزارش تقدیمی بـه دادستان نسبت بـه قضات متخلف پیشنهاد تنزل پایه یا سمت، تغییر محل خدمت، بازنشستگی، سلب صلاحیت قضایی، تعلیق از خدمت قضایی جهت تعقیب کیفری و غیره را حسب مورد می نماید.
فصل دوم : نظارت و ارزشیابی
ماده ۲۴ـ موضوعات مورد نظارت و ارزشیابی اموری از قبیل موارد ذیل است:
الف ـ رعایت نزاکت و اخلاق و آداب اسلامی.
ب ـ حسن خلق با همکاران و ارباب رجوع.
پ ـ رعایت شأن قضایی.
ت ـ حسن شهرت.
ث ـ توانائی جسمی و روحی.
ج ـ دانش و مهارت قضایی.
چ ـ کیفیت و کمیت کار قضایی.
ح ـ قدرت استنباط و شم قضایی.
خ ـ شجاعت و استقلال قضایی.
د ـ رعایت نظم و انضباط اداری.
ذ ـ نظارت بر امور دفتری.
ر ـ دانش و مهارت بهره برداری از اطلاعات و فن آوری ارتباطات.
ز ـ توجه بـه جهات پیشگیرانه و تربیتی در امور قضایی.

ماده ۲۵ـ معاونت بـه دستور دادستان، مطابق قانون نظارت بر رفتار قضات، این آیین نامه و سایر قوانین و مقررات مربوط، اقدام بـه نظارت و ارزشیابی عملکرد و رفتار قضات کشور می نماید.

ماده ۲۶ـ بـه منظور تحقق نظارت و ارزشیابی و دسترسی بـه هنگام بـه اطلاعات دقیق مربوط بـه عملکرد قضات کشور، واحدهای نظارت و ارزشیابی قضات در دادگستری کل هر استان کـه از نظر اداری تابع دادگستری استان مربوط بوده تحت نظارت و تعالیم دادسرا انجام وظیفه می نمایند.
تبصره ۱ـ این واحدها بـه تعداد لازم قاضی، کارشناس و کارمند دفتری خواهند داشت.
تبصره ۲ـ در صورت ضرورت واحدهای مذکور در شهرستان های بزرگ، مجتمع های قضایی و سازمان های تابعه قوه قضاییه نیز دایر می گردد.

ماده ۲۷ـ قضات واحدهای نظارت و ارزشیابی بنا بـه پیشنهاد دادستان و با ابلاغ رییس قوه قضاییه منصوب می شوند. این قضات بـه نمایندگی از دادسرا اقـدام بـه نظارت و ارزشیابی عملکرد و رفتار قضات حوزه مأموریت خود نموده و مراتب را بـه معاونت گزارش می نمایند.

ماده ۲۸ـ رؤسای کل دادگستری ها نیز مکلفند بـه عنوان نمایندگان قوه قضاییه در استان ها در راستای وظیفه مدیریتی و نظارتی و بـه منظور حسن تمشیت امور در واحدها و حوزه های قضایی خود هیأت نظارت و بازرسی استانی تشکیل دهند. هیأت مزبور در طول سال و بـه تدریج همه واحدهای قضایی استان را مورد بازرسی قرار می دهد. رییس کل دادگستری استان نتایج بررسی و ارزیابی هیأت درباره عملکرد قضات و وضعیت واحدهای قضایی مورد بازرسی را در فواصل زمانی معین بـه معاونت گزارش می دهد.
تبصره ۱ـ اعضای هیأت های مذکور از میان قضاتی کـه علاوه بر داشتن حسن شهرت، با تجربه و علاقمند بـه فعالیت در امور نظارت و ارزشیابی باشند انتخاب می شوند.
تبصره ۲ـ برنامه بازرسی و اسامی و مشخصات اعضای هیأت ابتدای هر سال توسط رؤسای کل دادگستری ها بـه معاونت اعلام می شود.
تبصره ۳ـ هیأت های مذکور چنانچه ایرادات مورد لحاظ جزئی باشد بـه قضات مربوط با رعایت حرمت و شأن قضایی آنها تذکر می دهند تا نسبت بـه رفع آن اقدام نمایند.

ماده ۲۹ـ از تاریخ لازم الاجراشدن این آیین نامه، آیین نامه نظارت و ارزیابی دادستانی انتظامی قضات مصوب ۲۱/۴/۱۳۸۲ ملغی می باشد.

ماده ۳۰ـ این آیین نامه در ۳۰ ماده و ۱۱ تبصره در تاریخ 1392/03/08 بـه تصویب رییس قوه قضاییه رسید.

رئیس قوه قضائیه ـ صادق لاریجانی